IVF en ICSI: wat zijn de verschillen?

Het lukt niet ieder stel om op een natuurlijke manier zwanger te worden. Dit hoeft gelukkig niet het eind van jullie zwangerschapswens te betekenen. Met jullie eigen eicel en sperma kan een IVF- of ICSI-behandeling, de kans op een zwangerschap vergroten. Dit zijn vormen van vruchtbaarheidsbehandelingen die een gynaecoloog in kan zetten op het moment dat een natuurlijke bevruchting uitblijft. Wat is IVF en ICSI nu precies en wat is eigenlijk het verschil tussen die twee? In dit artikel vertellen we je er alles over. 

Wat is IVF en ICSI?

IVF en ICSI zijn allebei behandelingen waarbij de bevruchting buiten het lichaam plaatsvindt. IVF staat voor in-vitrofertilisatie. Bij deze behandeling worden in een laboratorium meerdere spermacellen bij één eicel gevoegd. Als er een bevruchting plaatsvindt, ontstaat er een embryo. Dit embryo wordt teruggeplaatst in de baarmoeder. Je bent zwanger als het embryo zich ook daadwerkelijk innestelt. 

ICSI staat voor intracytoplasmatische spermainjectie. Dit is een speciale vorm van IVF waarbij er maar één zaadcel bij een eicel wordt gevoegd. De bevruchting vindt net als bij IVF in een laboratorium plaats. Hierna plaatst de gynaecoloog het embryo terug in de baarmoeder. Zowel bij IVF als ICSI kan er voor worden gekozen om meerdere embryo’s terug te plaatsen om zo de kans op een zwangerschap te vergroten. 

De behandeling in vijf stappen

Een IVF of ICSI-traject zijn behoorlijk ingrijpend en nemen maanden en soms zelfs jaren in beslag. Het is dan ook heel belangrijk om de voor- en nadelen van een behandeling goed af te wegen. Een IVF of ICSI-behandeling bestaat uit een aantal stappen. We zullen ze hier zo duidelijk mogelijk voor je uiteen zetten. 

1. Starten met hormonen – De eerste stap is beginnen met vruchtbaarheidsmedicatie. Dit zijn hormonen die ervoor zorgen dat er meerdere eicellen tegelijk rijpen. Deze rijping gebeurd in de eiblaasjes(follikels) die in de eierstokken zitten. Normaal produceert een vrouw één eicel tijdens een cyclus. Nu zijn dit er dus meerdere. Het is per vrouw verschillend hoeveel eicellen er zullen rijpen. 
2. Eicellen oogsten – een echo bepaald of de eicellen voldoende gerijpt zijn. Op het juiste moment verwijderd de gynaecoloog de eicellen. Dit noem je ook wel oogsten van de eicellen. Het verwijderen van de eicellen gebeurd ongeveer 36 uur na de hormooninjectie. Deze ingreep is onder narcose. Via een naald worden de eicellen uit de eierstokken gehaald. 
3. Eicellen voorbereiden op bevruchting – In overleg met jou besluit de gynaecoloog of er eicellen ingevroren worden. De eicellen die gebruikt worden voor de bevruchting, worden voorbereidt in een petrischaal. Hier worden vervolgens de zaadcellen aan toegevoegd. 
4. Bevruchting – Als er een versmelting tussen de zaadcellen en de eicel heeft plaatsgevonden, spreek je van een bevruchting. Na drie tot vijf dagen in een incubator zijn de embryo’s voldoende gegroeid en plaatst de gynaecoloog ze terug in de baarmoeder. 
5. Terugplaatsing – Via een katheter wordt het embryo teruggeplaatst in de baarmoeder. In overleg met jullie kan besloten worden om meerdere embryo’s terug te plaatsen. Als het embryo innestelt, ben je zwanger. 

Hoe lang duurt een IVF en ICSI-traject?

Een IVF of ICSI-behandeling duurt ongeveer twee maanden. Het kan zijn dat er meerdere pogingen nodig zijn. Er wordt geadviseerd om tussen twee behandelingen minimaal een maand rust te nemen. Een IVF of ICSI-behandeling vraagt best veel van je lichaam en ook geestelijk vinden veel stellen het zwaar. Om deze reden laten stellen vaak een langere periode tussen twee behandelingen in. Hierdoor kan het voor sommige stellen jaren duren voordat een behandeling succesvol is. Hiernaast ben je ook behoorlijk wat tijd kwijt. Dit komt doordat je meerdere keren naar het ziekenhuis moet voor echo’s en het terugplaatsen van het embryo. Lichamelijk en psychisch wordt een IVF of ICSI-traject als behoorlijk zwaar ervaren omdat je hormonen toegediend krijgt. Houdt hier op je werk rekening mee. Het is goed om het met je werkgever te bespreken als jullie een IVF of ICSI-traject starten. 

Wanneer kom je in aanmerking voor een IVF of ICSI-behandeling?

De meeste stellen worden onder natuurlijke omstandigheden binnen een jaar zwanger. Lukt dit niet, dan kunnen jullie in aanmerking komen voor IVF of ICSI. De meest voorkomende oorzaken om in aanmerking te komen voor IVF of ICSI zijn:

• Er is geen aanwijsbare reden waarom er nog geen bevruchting heeft plaatsgevonden.
• Het zaad van de man is verminderd vruchtbaar.
• Je hebt endometriose.
• Als een vrouw gesteriliseerd is en dit is niet meer te herstellen.
• De eileiders functioneren niet goed.

Maximum leeftijd

In Nederland hanteren we een leeftijdsgrens van 42 jaar. Dit heeft vooral te maken met de zorgverzekering, die een IVF of ICSI-behandeling t/m 42 jaar vergoed. Er zijn wel klinieken in Nederland waar je terecht kunt als je ouder dan 42 jaar bent. De kosten zijn dan echter voor jezelf. In sommige landen kun je zelfs terecht als je al boven de 50 bent. Veel mensen vinden dit echter te oud om nog zwanger te worden. 

Kosten IVF en ICSI

In Nederland vergoeden de meeste zorgverzekering de eerste drie behandelingen. Dit betekent dat er tot drie keer toe geoogst kan worden. De hieruit voortgekomen eitjes kunnen, indien bevrucht, allemaal teruggeplaatst worden. Check goed bij jouw zorgverzekeraar wat de precieze voorwaarden zijn. Dit kan namelijk per zorgverzekeraar verschillen. Somt loont het dan ook om toch over te stappen op een andere zorgverzekeraar. 

Grotere kans op zwangerschap bij ICSI?

Hoewel de verschillen echt minimaal zijn, is de gemiddelde kans op een doorgaande zwangerschap bij ICSI iets groter dan bij IVF. Dit heeft niets te maken met de behandeling, maar met het feit dat vrouwen die een ICSI-behandeling ondergaan vaak geen beletsel hebben om zwanger te worden. 

5 tips om de wachtweken door te komen

Na terugplaatsing van het embryo starten de wachtweken. Voor de meeste vrouwen de zwaarste periode van het traject. Daarom geven we je graag wat tips om deze twee weken door te komen. 

1. Zoek afleiding – Spreek af met vrienden, lees eindelijk dat ene boek en plan leuke activiteiten. Hoe minder je bezig bent met de mogelijke zwangerschap, hoe sneller deze weken voorbij gaan en je mag gaan testen.
2. Test niet te vroeg – Hoe verleidelijk ook, te vroeg testen heeft vaak nadelige gevolgen. Het HCG-hormoon is nog onvoldoende aanwezig om de test betrouwbaar te laten zijn. Ook is de kans op een miskraam in het prille begin nog groter. Probeer dus echt tot de testdatum te wachten.
3. Symptomen – Natuurlijk wil je ontzettend graag dat je lijf signalen afgeeft die een zwangerschap bevestigen. Toch lijken de eerste zwangerschapsymptomen heel veel op de symptomen van een naderende menstruatie. Probeer jezelf niet gek te maken door van alles te voelen. 
4. Zoek steun bij vrienden en familie – Omdat juist deze weken zo moeilijk zijn, is het fijn je naasten hiervan op de hoogte te brengen. Zij kunnen steunen, afleiden en meeleven. 
5. Schrijf het op – Met name als je al meerdere pogingen hebt ondergaan, is het goed om een dagboek bij te houden. Hoe voel je je? Zijn er deze keer dingen anders dan een vorige keer? Schrijven helpt vaak om je twijfels of zorgen letterlijk van je af te schrijven. 

Bronnen: Rijksoverheid, Freya, Isala Ziekenhuis