Als je zwanger bent kan je je laten inenten tegen kinkhoest. Dit wordt ook wel de 22-wekenprik genoemd. In dit artikel leggen we je uit waarom je dat wel of juist niet zou kunnen doen.
Wat is kinkhoest?
Kinkhoest is een infectie van de luchtwegen. Het is een erg besmettelijke, bacteriële ziekte. Het wordt ook wel pertussis genoemd of de 100-dagen hoest. Dan weet je dus al een beetje wat je te wachten staat met deze ziekte. Je wordt eerst verkouden en je kan je wat ziek voelen. Daarna gaan de klachten over in niezen en vooral heel erg hoesten. Soms wel 10 tot 30 keer achter elkaar. Je kan dan dik slijm ophoesten en heel benauwd worden. Zo erg dat je zelfs moet overgeven. Veel mensen hebben vooral ’s nachts last van enorme hoestbuien.
Hoe krijg je kinkhoest?
Deze ziekte wordt overgedragen van mens op mens. In de meeste gevallen door de fikse hoestbuien die je ervan kan krijgen. Maar ook door niezen kan je anderen besmetten. Zwangere vrouwen die kinkhoest hebben kunnen hun pasgeboren baby direct besmetten zodra deze geboren is. De incubatietijd is 7 tot 10 dagen. Drie weken na de verschrikkelijke hoestbuien ben je niet meer besmettelijk. Heb je een antibioticakuur gekregen? Dan ben je al na 5 tot 7 dagen niet meer besmettelijk. Helaas blijf je wel maandenlang hoesten.
Is kinkhoest gevaarlijk?
Grotere kinderen en volwassenen kunnen er wel heel ziek van worden, maar het is niet per definitie heel gevaarlijk. Als je al longklachten hebt, is dat natuurlijk een ander verhaal. Vooral voor pasgeboren baby’s is het heel gevaarlijk, omdat ze door het hoesten uitgeput kunnen raken en benauwd kunnen worden. Soms worden die kleintjes zo benauwd dat ze stoppen met ademen of hun hersens lopen schade op. Kinkhoest kan daarnaast uitmonden in een longontsteking of je kindje kan stuipen krijgen. Per jaar overlijdt er gemiddeld 1 baby aan kinkhoest. Ter vergelijking voor jou: voordat er een vaccin kwam tegen kinkhoest overleden er ongeveer 150 kinderen aan deze ziekte.
Komt kinkhoest vaak voor?
Sinds 1996 wordt deze ziekte steeds vaker gemeld. Niet alleen in Nederland, maar ook in het buitenland. Het komt zowel voor bij volwassenen als bij kinderen. Gek, denk je misschien, want kinderen worden hiertegen toch massaal ingeënt? Als je kleintje ongeveer 2 maanden oud is krijgt hij zijn eerste DKTP-prik. Je kind wordt dan gevaccineerd tegen difterie, kinkhoest, tetanus en polio. Er bestaat geen los vaccin voor kinkhoest. Daarna volgen voor zijn eerste levensjaar nog 2 DKTP-prikken bij het consultatiebureau. Zodra je kind naar de basisschool gaat krijgt hij een vierde, herhalingsprik. Kinkhoest komt tegenwoordig vaker voor omdat wetenschappers denken dat de structuur van de bacterie is veranderd, waardoor je ook ziek kan worden als je wel gevaccineerd bent.
22-weken prik
Tegenwoordig wordt de kinkhoestvaccinatie voor zwangere vrouwen ook wel de 22-weken prik genoemd. De naam zegt het al, je kan deze inenting halen vanaf de 22e week van de zwangerschap bij het consultatiebureau. Het is een combinatieprik. Je wordt ingeënt tegen difterie, kinkhoest en tetanus (DKT-prik). Je lichaam gaat dan antistoffen aanmaken tegen onder andere kinkhoest. Hierdoor ben jij beschermd tegen de ziekte en kan je je baby niet meer besmetten na de geboorte. Als je als kind deze vaccinatie hebt gehad, dan ben je zelf al beschermd. Alleen is dat niet voldoende om ook je baby te beschermen, vandaar deze nieuwe prik. Via de placenta krijgt jouw baby dan ook de antistoffen tegen deze ziekte binnen. Hierdoor is hij direct vanaf de geboorte beschermd tegen de ziekte. Overigens heb je bij vaccinaties nooit een 100% score. Ook met een inenting kan je dus nog ziek worden. Als je bij een vorige zwangerschap al een vaccinatie hebt gehad, dan raadt de rijksoverheid alsnog aan om een vaccin te halen bij een nieuwe zwangerschap. Zo is ook jullie volgende kindje direct beschermd na de geboorte.
Tot wanneer kan je de 22-weken prik krijgen?
Tussen de 14e en 22e week van de zwangerschap zal jouw verloskundige of gynaecoloog je hier meer informatie over geven. Zo kan je zelf beslissen of je het vaccin wel of niet gaat halen. Tot aan het einde van de zwangerschap kan je je laten inenten. De rijksoverheid adviseert om dit zo snel mogelijk te doen, omdat er dan voldoende tijd is om de antistoffen over te dragen aan jouw kindje. Normaal gesproken maakt je lichaam in de twee weken na de vaccinatie een grote hoeveelheid antistoffen aan. Je kleintje krijgt deze antistoffen via de navelstreng binnen. Net als dat je bijvoorbeeld griep hebt tijdens de zwangerschap. Deze antistoffen krijgt je baby ook.
Wat kost de prik?
De 22-weken prik is gratis. Net als alle andere vaccinaties die in het rijksvaccinatieprogramma worden aangeboden. Dit moet overigens geen reden zijn om een vaccin wel of niet te nemen. Laat je altijd goed informeren over de nadelen en de voordelen van een inenting. En weeg daarna voor je zelf af of je je wilt laten vaccineren of niet.
Voordelen 22-weken prik
De voordelen van een vaccinatie tegen kinkhoest zijn:
- Je bent zelf beschermd tegen kinkhoest en kan hierdoor je baby niet meer besmetten als hij geboren is.
- Je baby is beschermd tegen kinkhoest, omdat hij voor zijn geboorte al antistoffen heeft gekregen via de navelstreng.
- Je kindje kan in de meeste gevallen later beginnen met de kindervaccinaties uit het rijksvaccinatieprogramma.
- Je baby hoeft hoogstwaarschijnlijk nog maar 2 inentingen tegen DKTP te krijgen voor zijn eerste levensjaar, in plaats van 3.
Nadelen 22-weken prik
Een vaccin nemen is nooit zonder risico’s. De nadelen van het vaccin kunnen zijn:
- Als je als kind al gevaccineerd bent geweest tegen DKTP of je hebt zelf kinkhoest gehad, dan heeft je lichaam antistoffen aangemaakt en ben jij beschermd tegen de ziekte. Door de 22-weken prik krijg je dan nogmaals een vaccin voor dezelfde ziekte.
- Je krijgt een kleine hoeveelheid kinkhoestbacterie ingespoten, waardoor je je na de inenting slaperig kan voelen en hoofdpijn kan ervaren. Wil je meer weten over de bijwerkingen, kijk dan op de website van het Lareb.
- Je arm kan na de prik wat rood zijn, licht opzwellen en pijnlijk aanvoelen.
- Je kindje blijft niet beschermd tegen kinkhoest en moet nadien zelf ook nog prikken krijgen als jij ervoor kiest dat hij meedoet aan het rijksvaccinatieprogramma.
- Je kindje kan alsnog ziek worden, omdat de prik niet voor 100% beschermd tegen kinkhoest.
Bronnen: rijksvaccinatieprogramma, rivm, collegeterbeoordelingvangeneesmiddelen
