Als je zwanger bent of wilt worden is de grote vraag: ga ik borstvoeding geven of niet? Het geven van borstvoeding zorgt voor een intiem moment en versterkt de band tussen jou en je baby. De Rijksoverheid adviseert vrouwen om ieder geval de eerste zes maanden hun baby zelf te voeden. Borstvoeding biedt veel voordelen voor zowel moeder als kind. Maar soms is het geven van borstvoeding lastig. Jij en je baby moeten hier samen een weg in vinden en goede begeleiding kan soms uitkomst bieden! In dit artikel lees je alles over het geven van borstvoeding.
Het effect van het geven van borstvoeding
Het geven van borstvoeding heeft in meerdere opzichten een positief effect op de gezondheid van zowel je baby als jezelf.
- Moedermelk bevat alle voedingsstoffen die je baby nodig heeft en wordt beter opgenomen dan bijvoorbeeld kunstvoeding.
- De baby heeft minder vaak allergische aandoeningen en een beter immuunsysteem
- Moedermelk past zich aan qua hoeveelheid, zodat je kind passend in gewicht toeneemt dit verkleint de kans op overgewicht op latere leeftijd.
- Moedermelk past zich ook qua samenstelling aan naar de leeftijd van het kind. Voor een pasgeborene is de samenstelling van de moedermelk anders dan wanneer de baby zes maanden oud is.
- Het beschermt je baby tegen allergieën. Zes maanden volledig borstvoeding geeft het maagdarmkanaal van je baby de tijd zover te rijpen dat het ander voedsel kan verteren. Moedermelk beschermt je baby tegen infecties. Dat is belangrijk, omdat zijn afweersysteem nog niet volgroeid is.
- Jij als moeder zal waarschijnlijk sneller het gewicht van voor de bevalling bereiken.
- Je zal sneller herstellen na de bevalling. Door het samentrekken van de baarmoeder tijdens het voeden zal je minder lang last hebben van nabloedingen. Hierdoor verminderd de kans op bloedarmoede.
- Ook heb je als moeder, minder kans op botontkalking en minder kans op borstkanker op latere leeftijd
- Onderzoeken lijken uit te wijzen dat kinderen die borstvoeding hebben gekregen hoger scoren op intelligentietesten
- Moedermelk is altijd en overal beschikbaar
- Het is altijd op de juiste temperatuur
- Borstvoeding geeft geen afval
- Praktisch voordeel: geen gedoe met flesjes aanmaken en veel troep meenemen om onderweg te kunnen voeden
- Het verbetert de band tussen moeder en kind
- Borstvoeding is goedkoop
Mogelijke uitdagingen bij het geven van borstvoeding
Borstvoeding is de gezondste voeding voor de baby, en ook heeft het gunstige effecten op de gezondheid van de moeder. Maar er zijn ook wel wat mogelijke uitdagingen te noemen.
- Het kan voorkomen dat je pijnklachten ervaart, deze kunnen ontstaan door bijvoorbeeld; stuwing, tepelkloven of het toeschietreflex. Maar dit soort klachten zijn in principe te voorkomen en lang niet alle vrouwen hebben hier last van. Ervaar je pijn bij het voeden dan is dit een signaal dat er iets niet helemaal goed verloopt. Negeer pijnklachten niet, maar neem contact op met een lactatiekundige.
- Het “lukt” niet altijd vanzelf. Problemen met ingetrokken tepels, te veel of te weinig melk, baby’s die om de een of andere reden niet direct zelf goed drinken uit de borst zodat je moet gaan kolven om de melkproductie op gang te brengen of te houden.
- Geef je borstvoeding maar kan je kind om de een of andere reden niet zelf bij je drinken (omdat je weer gaat werken bijvoorbeeld) dan moet je gaan kolven. Kolven wordt door sommige mensen als een saaie of gênante aangelegenheid gezien. Anderen hebben er minder problemen mee en hebben het er graag voor over omdat ze graag borstvoeding willen (blijven) geven
Wil of kun je geen borstvoeding geven, kunstmatige babymelk wordt steeds beter van kwaliteit en is tegenwoordig een prima alternatief. Meer weten over flesvoeding? Kijk op onze pagina over flesvoeding.
Tips bij (problemen met) borstvoeding
Te weinig melk productie
Het kan voorkomen dat de melkproductie langzaam op gang komt of dat je na een tijdje merkt in een bepaalde periode ineens minder melk aan te maken. De volgende tips kunnen helpen:
Stimuleren: borstvoeding kun je proberen te stimuleren door
- Goed voor jezelf te zorgen en voldoende rust te nemen
- Gezond te eten
- Minimaal twee liter per dag te drinken
- Je kindje regelmatig aan te leggen
- Vermijden van de fopspeen
- Herintroduceren van nachtvoedingen
- Kolven tussen en/ of na een voeding
Daarnaast kun je jezelf een borstmassage geven, hiermee kun je de toeschietreflex van borstvoeding opwekken.
- Ontspan
- Maak met twee vingers ronddraaiende bewegingen over je hele borst, ook aan de onderkant
- Of anders, gebruik een gesloten vuist: rol voorzichtig met je vuist over je borst richting je tepel
- Gebruik geen massageolie! De baby zal de geur en smaak niet waarderen
- Draai één voor één je tepels voorzichtig tussen je wijsvinger en duim. Hierdoor komen er hormonen vrij en wordt je toeschietreflex gestimuleerd
Stuwing
Stuwing hoort erbij, rond dag 4-5 zal de productie van moedermelk voelbaar zijn. Je borsten kunnen wat harder en pijnlijker aanvoelen. Het kan helpen om een stevige beha aan te trekken. Ook kan warmte kan helpen: een lange warme douche bijvoorbeeld. Dit ontspant en bevordert de toeschietreflex en zet de bloedvaten open zodat het bloed ook weer uit je borsten kan stromen. Een kompres wil ook nog wel eens helpen.
Wanneer je in de eerste 24 uur je baby regelmatig aanlegt , zo’n 8 tot 12 keer, zal de stuwing normaal verlopen, hierdoor beperk je pijnklachten en overmatige productie.
Tepelkloven
Wanneer je je baby borstvoeding geeft, hoort dit geen pijnklachten te geven. Helaas lukt het niet altijd om zere of beschadigde tepels te vermijden en dan is het belangrijk om te weten wat je het beste kunt doen. Eenvoudige middelen kunnen pijn verzachten:
- koolbladeren in je bh
- warme kompressen
- na het voeden een druppel moedermelk op je tepel wrijven en de tepel aan de lucht laten drogen.
Maar als je huid echt beschadigd is, is dit allemaal niet heel erg effectief. Er zijn bij de apotheek ook gels te koop die de genezing van de tepel bevorderen. Populair is tegenwoordig het gebruik van gezuiverde lanoline. Zoek intussen uit wat de oorzaak is van het probleem en probeer dit (met begeleiding) op te lossen. Worden de klachten erger, neem dan contact op met je huisarts.
Hoeveel moet je zelf eten als je borstvoeding geeft
Hoeveel moet je nu als moeder eten als je borstvoeding geeft? Tijdens je zwangerschap heb je voldoende vetreserves aangelegd zodat eten naar behoefte voldoende is. Je zult wel iets meer gaan eten dan je voor de zwangerschap gewend was omdat je iets meer energie verbruikt. Voor drinken geldt hetzelfde, drink naar behoefte, maar wel tenminste anderhalve liter per dag.
Het is belangrijk om te weten dat moedermelk sporen bevat van wat de moeder eet/ drinkt. Wees daarom voorzichtig met producten die eventueel een allergische reactie kunnen veroorzaken, vooral als er allergie in de familie voorkomt. Ook regelmatig gebruik van alcohol is minder gunstig voor de baby tijdens het geven van borstvoeding. Bij medicijngebruik als je borstvoeding geeft is het verstandig eerst met de arts of apotheker te overleggen, want moedermelk bevat ook sporen van de door jou gebruikte medicijnen.
Lees meer over wat en hoeveel moet je eten als je borstvoeding geeft. Ook met tips om snel weer in vorm te komen.
Hoe vaak en hoeveel drinkt je baby aan de borst
Aan het geven van borstvoeding zijn geen harde schema’s verbonden.Voeden op verzoek betekent dat je je baby zo vaak en zo veel kunt aanleggen als nodig, je baby geeft het zelf aan. Meestal om de twee tot drie uur. Na verloop van tijd ontstaat dan vanzelf een soort regelmaat. Als de baby goed groeit en zo’n vijf of zes natte luiers per dag heeft drinkt hij voldoende.
Regeldagen
Het lijkt soms of je baby onverzadigbaar is en de hele dag door wil drinken. Dit is een zogenaamde “regeldag”. Het vaker aanleggen heeft als doel de melkproduktie te stimuleren, de borstvoeding past zich zo perfect aan, aan de behoefte van de baby. Regeldagen komen meestal voor rond de leeftijd van tien dagen, drie weken, zes weken, drie maanden en zes maanden.
Lees ook: Regeldagen en clusteren: herkennen en ermee omgaan
Vaste hapjes naast borstvoeding
Wanneer kan de baby vast voedsel gaan gebruiken? Dit is per baby verschillend. Het begin ligt meestal rond de leeftijd van zes maanden, het belangrijkste is: Kijk naar het kind. De baby zal interesse gaan tonen in het voedsel van de ouders. Ze zullen proberen om het vast te gaan pakken of kauwbewegingen gaan maken. De ene baby zal gemalen/ puree voedsel willen terwijl de andere op een zacht gekookt worteltje knagen lekker vind. Kijk dus goed wel signalen het kind geeft. En laat
het kind langzaam maar zeker met de pot mee eten.
Voedingsschema
Of je nu flesvoeding of borstvoeding geeft, de meeste ouders hebben toch veel vragen over voeding, zeker bij hun eerste kind. Hier vind je een schema wat de baby het eerste jaar aan voeding nodig heeft en een voorbeeld van een dagritme om de voeding handig over de dag te verdelen.
Bronnen: La Leche League, Het voedingscentrum
