Veruit de meeste baby´s komen ter wereld met een laagje huidsmeer op hun huid. De officiële naam hiervoor is vernix. Huidsmeer is niet zomaar een wit grijs laagje op de huid van je baby. Het heeft belangrijke functies. Je baby meteen schoonboenen is daarom geen goed idee. Waarom is dit zo en wanneer kun je de huidsmeer wel een beetje weghalen? Antwoorden op deze vragen en meer informatie lees je in dit artikel over deze ‘zelfgemaakte babycrème’.
Wat is huidsmeer?
Huidsmeer is het laagje vet dat op de huid en zelfs op het haar van je pasgeboren baby zit. De wetenschappelijke naam vernix caseosa betekent letterlijk op-kaas-lijkend smeer en zo ziet het er ook wel een beetje uit. Gelukkig ruikt het niet zo! Het wordt al in de baarmoeder rond de vijfde zwangerschapsmaand gevormd en bestaat uit water, vetten en eiwitten. Die eiwitten zijn uniek en bevatten weer allerlei mineralen die helpen bij de ontwikkeling en bescherming van je baby. Al in de baarmoeder wordt het huidsmeer ook weer minder. Wordt je baby wat te vroeg geboren, dan is de kans groot dat er nog wat meer aanwezig is. Is je baby over tijd dan heb je waarschijnlijk wat meer vlokjes huidsmeer in je vruchtwater en heeft je baby zelf juist minder op zich.
Functies van huidsmeer
Zowel tijdens de zwangerschap als na de geboorte heeft huidsmeer een aantal belangrijke functies en is het niet zomaar een laagje vet. In je buik begint je baby rond de 20e week met het aanmaken ervan. Deze laag wordt in de weken die volgen steeds dikker. Na de 34e week wordt de huid van je baby dikker en zal deze het grotendeels opnemen. Een deel verdwijnt ook in het vruchtwater.
Tijdens je zwangerschap heeft huidsmeer de volgende functies:
- Bescherming tegen infecties – Een van de belangrijkste doelen is de bescherming tegen ongewenste ziekteverwekkers. De slijmprop en vruchtzak beschermen de baby al tegen schadelijke bacteriën, maar huidsmeer is echt de laatste verdedigingslinie. Het is zowel een reiniger als antioxidant. Het biedt niet alleen bescherming voor je baby tijdens de zwangerschap, maar ook tijdens de bevalling wanneer de baby door het geboortekanaal gaat. Goede bacteriën worden opgenomen en schadelijke virussen en schimmels worden afgestoten. In je vagina kunnen schimmels aanwezig zijn die bij je baby diarree, meningitis of longontsteking kunnen veroorzaken. Huidsmeer voorkomt dat deze schimmels kunnen binnendringen bij je baby.
- Bescherming tegen vruchtwater – Het zorgt ervoor dat het vruchtwater de huid van de baby niet aantast maar juist zacht en soepel houdt. Normaliter zou een constante blootstelling aan water de huid flink uitdrogen en kwetsbaar maken.
- Ontwikkeling darmen – Aan het einde van je zwangerschap zal het grotendeels in het vruchtwater verdwijnen. Omdat je baby dit vruchtwater drinkt, drinkt het automatisch deeltjes huidsmeer. Dit is helemaal niet erg en helpt juist met het op gang komen van de darmen. Ook bevat het eiwitten die vergelijkbaar zijn met de eiwitten in borstvoeding waardoor het maag-darmkanaal ook hier al op voorbereid wordt.
Tijdens en na de bevalling heeft huidsmeer deze functies:
- Temperatuurregelaar – de dikke laag huidsmeer helpt de baby te isoleren en hierdoor beter op temperatuur te houden. Let er dus op dat je het niet direct na de geboorte weghaalt. Natuurlijk blijft nauw huid op huid contact met de moeder het meest belangrijk voor de temperatuurregeling.
- Glijmiddel – Tijdens de geboorte helpt het huidsmeer om je baby makkelijker door het geboortekanaal te laten glijden. Hiernaast zal het je baby helpen om de overgang tussen baarmoeder en buiten de baarmoeder te verzachten. Huidsmeer ruikt naar jou, wat een veilig en vertrouwd gevoel zal geven.
- Natuurlijke babycrème – Huidsmeer heeft alle goede eigenschappen van een bodycrème. Het heeft een vochtinbrengende werking, waardoor het de huid van je pasgeboren baby vet en soepel houdt.
Voordelen voor jou!
Niet alleen heeft het huidsmeer veel voordelen voor de baby, maar ook jij kunt er profijt van hebben. Wanneer je ingescheurd of ingeknipt bent tijdens de bevalling, kan wat huidsmeer op en rond de wond helpen voor een sneller herstel.
Wanneer mag je huidsmeer weghalen?
Over het algemeen geldt het advies om huidsmeer zo lang mogelijk te laten zitten. Je baby in bad doen kan wel maar dep je baby dan voorzichtig droog met een hydrofiele doek zodat het huidsmeer blijft zitten. Je kunt het huidsmeer zelfs zachtjes in masseren in het huidje van je baby. Na ongeveer een week zal het meeste huidsmeer door de huid opgenomen zijn. Wanneer er nog wat huidsmeer overblijft in de plooitjes en het misschien wat hard en korrelig wordt, kun je het uiteraard voorzichtig weghalen.
Tips
Het is nu wel duidelijk dat huidsmeer hele belangrijke functies heeft. Misschien ziet het er in eerste instantie niet zo fraai uit zo’n witte baby, maar voor je het weet is al het huidsmeer verdwenen en blijft er alleen nog het zachte babyhuidje over. Om te zorgen voor een zo optimale werking van het huidsmeer hier nog een paar tips zodat je baby en jij alle voordelen van dit magische goedje hebben:
- Neem het op in je geboorteplan – Laat weten dat je het belangrijk vindt dat het huidsmeer van je baby zoveel mogelijk blijft zitten. Op deze manier weten zorgverleners in het ziekenhuis of de verloskundige thuis wat jouw wensen zijn.
- Wacht met het eerste badje – Over het algemeen wordt 24 uur na de geboorte aangehouden om je baby voor het eerst in bad te doen. Echter kan je hier best nog even langer mee wachten. In die eerste dagen is de temperatuurregeling voor je baby nog lastig en is in bad doen best ingrijpend. Hiernaast kan de werking van het huidsmeer dan nog even langer zijn werk doen.
- Mutsje – Een mutsje voor je baby is in de eerste weken sowieso een goed idee omdat je baby de warmte dan beter vast kan houden. Hiernaast is het een goede bescherming voor het huidsmeer op het hoofdje van je baby.
Bronnen: Dr Leenarts – dermatoloog, De kritische verloskundige, Mama Natural, NCBI – Onderzoek ‘Unraveling the mystery of vernix caseosa’
