Wanneer je vermoed dat je kind astma heeft is dat schrikken en zul je je ongetwijfeld zorgen maken want een kind dat benauwd is, is naar om te zien. Peuterastma kan voorkomen bij kinderen jonger dan vijf jaar. Is het kind ouder dan vijf jaar, dan spreek je van normale astma. Maar wanneer weet je of jouw kind peuterastma heeft en wat kun je het beste doen? Lees er alles over in dit artikel.
Wat is peuterastma?
Bij een kind zonder astma zijn de luchtwegen wijd genoeg en is het slijmvlies rustig en de spieren ontspannen om probleemloos in- en uit te ademen. Wanneer iemand astma heeft, zijn de luchtwegen ontstoken en vernauwd als gevolg van een allergische of virale reactie. Dit is niet continu zo, het komt voor in periodes van een paar dagen tot een paar weken. Wanneer zo’n reactie optreedt, trekken de spiertjes van de luchtwegen samen en zwelt het slijmvlies van de luchtwegen op waardoor er meer slijm aangemaakt wordt. Peuterastma komt veel voor. Ongeveer 10% van de baby’s en peuters heeft vaker last van een piepende ademhaling.
De kenmerken van (peuter) astma zijn:
- een piepende, zagende of brommende ademhaling;
- benauwdheid;
- hoesten;
- een langdurige loopneus;
- last van allergieën zoals niesbuien, jeukende ogen, gezwollen oogleden, een droge hoest en een verstopte neus;
- een snelle ademhaling;
- slijm in de luchtwegen;
- snel moe zijn tijdens of na een inspanning;
- bij baby’s: jeukende bultjes en vochtige blaasjes op het gezicht en tussen de hoofdharen (dauwworm).
Je ziet vaak dat deze klachten tijdens of na een verkoudheid optreden. Gelukkig groeit de helft van de kinderen over peuterastma heen. Als je kind naast bovenstaande kenmerken ook last heeft van: eczeem, broertjes of zusjes met astma heeft, heftiger reageert op meerdere allergische prikkels of ook klachten heeft wanneer hij niet verkouden is, is de kans groter dat je kind ook op latere leeftijd astma ontwikkeld.
Als je kind één van bovenstaande klachten heeft en benauwd is, is dit naar om te zien. Het kan zijn dat door je eigen schrikreactie, het kind nog benauwder wordt omdat het angstig wordt. Probeer daarom altijd rustig te blijven en neem contact op met de huisarts als je twijfelt. Een aanval van benauwdheid hoeft niet direct te wijzen op astma. Kinderziekten als het RS-virus, pseudokroep of kinkhoest kunnen ook benauwdheid veroorzaken. Je spreekt pas van astma als je kind een tijd lang benauwdheidsklachten heeft die steeds terugkeren.
Oorzaken peuterastma
Wanneer een kind peuterastma ontwikkelt, zie je vaak dat de luchtwegen van nature al iets nauwer zijn. Dit ontstaat al in de baarmoeder en kan het gevolg zijn van een moeder die gerookt heeft tijdens de zwangerschap of als een baby te vroeg geboren is. Hiernaast zie je dat het slijmvlies van kinderen met peuterastma heftiger reageert op prikkels van buitenaf die een virusinfectie kunnen veroorzaken. Voorbeelden van allergische prikkels kunnen huisstofmijt, huisdieren, pollen of schimmels zijn. Voorbeelden van niet allergische prikkels zijn koude vochtige lucht, sigarettenrook of luchtvervuiling door bijvoorbeeld uitlaatgassen, deodorant of andere parfumluchtjes, lichamelijke inspanning, verkoudheid en emoties zoals boosheid en verdriet.
Behandeling
Astma is helaas niet te genezen. Met de behandeling wordt ingezet op het voorkomen van een astma-aanval en het bestrijden van de klachten. Peuterastma wordt hetzelfde behandelt als gewoon astma. Wanneer je peuter erg benauwd is, zal er waarschijnlijk medicatie voorgeschreven worden die je peuter moet gebruiken tijdens een astma-aanval. Het is bij baby’s en peuters vaak lastig vast te stellen of er echt sprake is van astma. Wanneer je kind na zijn vijfde levensjaar nog steeds last heeft van benauwdheid, dan is de peuterastma overgegaan in normale astma. Vaak wordt er dan een longfunctieonderzoek gedaan. Dit kan pas vanaf de leeftijd van zes jaar. Helaas is het op jonge leeftijd lastig te voorspellen of een peuter over de astma heen zal groeien.
Bij de behandeling is het meest belangrijk te achterhalen wat de prikkel is die een astma-aanval tot gevolg heeft. Wanneer het vrij zeker is, dat je kind heftig reageert op bijvoorbeeld huisstofmijt of huisdieren dan kun je hier actie op ondernemen zonder dat er wellicht medicatie nodig is. Een allergische reactie kan vastgesteld worden met een allergenen test.
Wat kun je zelf doen?
Wanneer je weet dat je kind astma heeft is het sowieso ontzettend belangrijk om niet te roken in de omgeving van je kind. Hiernaast is het goed om je kind vooral veel te laten bewegen zoals rennen, spelen en zwemmen. Hiervan wordt de longfunctie alleen maar beter.
Wanneer het nodig is om medicijnen voor te schrijven dan zijn er twee soorten inhalatiemedicijnen mogelijk.
- Luchtwegverwijderaars (zoals Ventolin of Atrovent). Deze medicijnen zorgen er direct voor dat je kind beter kan ademen. Dit medicijn wordt ingezet op het moment dat je kind benauwd is. Het wordt toegediend door middel van pufjes door de mond.
- Ontstekingsremmers (Qvar, Pulmicort of Flixotide). Deze medicijnen worden vaak gegeven ter onderhoud en preventie van een astma-aanval. Deze medicatie moet dan ook langer gebruikt worden dan een luchtwegverwijdend medicijn.
Benauwdheid herkennen
Tijdens een astma-aanval kan een kind erg benauwd worden. Er wordt dan gebruik gemaakt van ademhalingsspieren die normaal gesproken niet gebruikt worden. Hieraan kun je ook meteen herkennen of je kind het benauwd heeft. Er kunnen intrekkingen te zien zijn tussen de ribben, onder de ribben en onder het borstbeen. Er kan ook een kuiltje in de hals verschijnen tijdens de inademing. Hiernaast gaan kinderen piepen tijdens het uitademen en/of hoesten.
Wanneer de benauwdheid erger wordt, zie je vooral bij jonge kinderen dat de neusvleugels op en neer gaan bij het ademen. Dit betekent dat je kind extra moeite moet doen om te kunnen ademen. Als kinderen erg benauwd zijn kunnen ze verward en onrustig zijn of zelfs blauw kleuren. Wanneer dit laatste het geval is, dient er direct medische hulp te worden ingeschakeld. Het beste is om dit geval direct medicatie die de luchtweg verwijderen toe te passen. Als het kind zeer ernstig benauwd is en het zuurstofgehalte in het bloed dermate laag, dan zal het kind opgenomen worden.
Erfelijke aanleg
Er is een verband tussen een kind met astma en de ouders. Wanneer een kind een ouder heeft met astma is de kans maar liefst 50 procent dat het kind zelf ook astma krijgt. Wanneer beide ouders astma hebben wordt deze kans maar liefst 70 procent. Astma is dus duidelijk erfelijk.
Op de website www.astmakids.nl vind je veel informatie over astma. Deze site is speciaal gericht op kinderen tussen de 8-12 jaar, maar bevat ook al veel informatie over astma in het algemeen.
Op de website van het Longfonds staat veel informatie voor ouders.
Bronnen: Mens en Gezondheid, Slingeland ziekenhuis / kindergeneeskunde, Het Longfonds, Astmakids, Long Alliantie Nederland, Het Astma project
