Als je besluit om borstvoeding te geven na de bevalling, dan is het colostrum de eerste moedermelk die je kleintje gaat drinken. Wat colostrum precies is, waarom het zo goed is voor je baby en of je het kunt bewaren beschrijven we in dit artikel.
Wat is colostrum?
Wellicht heb je wel eens gehoord van het vloeibare goud. Zo wordt colostrum namelijk ook wel genoemd. Dit goud is de eerste melk die jij aanmaakt voor je baby. Dit kan zelfs al voor de bevalling zo zijn. Colostrum heeft een gele kleur en is dikker dan de moedermelk die daarop volgt. Het zit bomvol goede voedingsstoffen voor je kleintje. Tot 30 uur na de bevalling behoudt het dezelfde samenstelling.
De voordelen van colostrum
Moedermelk bestaat uit meer dan 750 verschillende soorten stoffen en geeft je baby voldoende voedingsstoffen om hem te beschermen tegen ziektes en infecties. Vooral het colostrum, de eerste moedermelk, is heel geconcentreerd en bevat allerlei belangrijke voedingsstoffen. Hier de voordelen op een rijtje:
- Goede kickstart – Colostrum is qua samenstelling vergelijkbaar met het vruchtwater in de baarmoeder. Zo kan het lichaam van je baby makkelijker wennen aan de overgang naar de buitenwereld. Door je kleintje te voeden met deze eerste moedermelk geef je je kindje een goede start na de geboorte.
- Immuunsysteem – De eerste moedermelk heeft een hele belangrijke functie in de opbouw van het immuunsysteem van je baby. En dat is fijn, want dat moet na de geboorte nog worden ontwikkeld. De melk bestaat voor twee-derde uit witte bloedcellen waardoor je baby goed beschermd is tegen infecties die op zijn pad komen. Ook kan zijn lichaam zo makkelijker vechten tegen mogelijke ziekteverwekkers. Colostrum bevat een natuurlijk probiotica. Dit zorgt ervoor dat de goede bacteriën in de darmen van jouw baby terechtkomen.
- Goede voedingsstoffen – Nu jouw lichaam geen bescherming meer biedt voor je baby, moet zijn lichaam zelf aan de slag. Colostrum bevat volop vitamine A, eiwitten, magnesium, koper, zink en witte bloedcellen. Deze cellen produceren antistoffen die ervoor zorgen dat bacteriën en virussen geen kans hebben. Je baby hoeft niet veel van de eerste moedermelk te drinken om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen. Dit komt omdat de melk heel voedzaam is. Zelfs met een paar druppeltjes krijgt hij al veel goede voedingsstoffen binnen. Dat is fijn om te weten, want vooral in de eerste dagen drinken sommige kleintjes nog niet zo veel.
- Makkelijk verteerbaar – Colostrum bevat weinig vet en suiker (lactose) en is daardoor makkelijk verteerbaar. En dat is heel fijn voor jouw baby, want zijn maag en darmen zijn nog niet volledig ontwikkeld als hij geboren wordt.
- Darmstelsel – Daarnaast stimuleert het colostrum zijn darmen, waardoor je baby goed kan poepen. De darmen van je baby zijn nog niet volgroeid na de geboorte, dus deze ondersteuning kan hij wel gebruiken. De antistoffen die aangemaakt worden door het colostrum helpen ook tegen diarree en spijsverteringsproblemen. Heel fijn, zeker als hij net geboren is. Het colostrum helpt je kleintje om alles af te voeren wat hij in de baarmoeder binnen heeft gekregen en wat hem niet dient. Daarom is de eerste ontlasting -meconium- ook hard, plakkerig en donker van kleur. Het colostrum maakt deze eerste ontlasting zachter, waardoor je kleintje makkelijker kan poepen. Ook poept hij zo bilirubine uit, die door zijn lever wordt afgescheiden. Als deze stof in zijn lijfje blijft zitten, dan kan dit uitmonden in geelzucht.
- Doorontwikkeling organen en zintuigen – In de baarmoeder zijn alle organen en zintuigen nog niet volgroeid. Dat gaat na de geboorte gewoon door. Het colostrum helpt bij de verdere ontwikkeling hiervan.
Colostrum tijdens de zwangerschap en moedermelk
Verschillende hormonen zorgen ervoor dat er al tijdens de zwangerschap moedermelk wordt aangemaakt. Er worden extra kliertjes aangemaakt, waardoor je borsten gaan groeien en zo wel 1 of 2 cupmaten groter kunnen worden tijdens de zwangerschap en borstvoedingsperiode. Niet zo gek dus dat je last kan krijgen van pijnlijke borsten. Bij sommige vrouwen begint de melkproductie al voor de geboorte van de baby. Dit kan al vanaf het tweede trimester, maar veel vaker zie je dit aan het einde van de zwangerschap gebeuren. Deze eerste melk die dan lekt is het colostrum. Dit kun je ook al afkolven als je wilt. Hierdoor bouw je alvast een voorraadje op voor later. Stel je kleintje heeft meer melkbehoefte dan jij na de geboorte aanmaakt, dan hoef je niet bij te voeden met kunstvoeding. Als je last hebt van lekkende borsten, dan kan je (wasbare) zoogcompressen gebruiken.
Moedermelk
Vaak maak je binnen 2 tot 4 dagen normale ‘rijpe’ moedermelk aan. Het colostrum gaat dan over in witte, romige melk. Deze is vetter en bevat meer lactose. De samenstelling van de melk, maar ook de hoeveelheid worden steeds door je lichaam aangepast. Zo krijgt je kleintje precies de voeding die hij op dat moment nodig heeft. Je merkt vanzelf wanneer de overgang naar gewone moedermelk begint, want je borsten beginnen dan vol en stevig aan te voelen. Magisch toch, dat je lichaam dit allemaal kan?
Kun je colostrum bewaren?
Het kan natuurlijk zijn dat je kindje na de bevalling nog niet veel borstvoeding drinkt. Dat kan bijvoorbeeld komen doordat hij te vroeg geboren is of (nog) niet goed zelf kan drinken uit jouw borst. Jij maakt dan meer melk aan, dan je baby op kan. Je kan dan in de eerste dagen na de bevalling de moedermelk afkolven. Dit kan je met een speciaal kolfapparaat doen, maar je kan ook afkolven met de hand.
Hierdoor komt er meer colostrum vrij, doordat je de tong- en kaakbeweging van je baby nadoet. Je vangt het colostrum op en geeft dit aan je kindje. Als je baby nog niet uit een flesje kan drinken, kan je hem ook op een lepeltje of met behulp van een pipetje wat druppels aanbieden. Als je het colostrum niet direct gebruikt, dan kan je het ongeveer 48 uur bewaren in de koelkast. Je kan er ook voor kiezen om het in te vriezen. Leg het afgekolfde colostrum binnen 24 uur in de vriezer. Bij een temperatuur van -18 of koeler is het ongeveer 6 maanden houdbaar.
Bronnen: deverloskundige, borstvoeding, thuisarts
