Dauwworm: oorzaak en behandeling

Dauwworm is een huidziekte die voorkomt bij 5% van de baby’s en peuters. Dauwworm wordt ook wel atopische dermatitis, atopisch eczeem of constitutioneel eczeem genoemd. Hoewel de naam doet vermoeden dat het iets met wormen te maken heeft is dit dus niet zo. De “dauw” in het woord geeft aan dat de huiduitslag vochtig is en de “worm”geeft aan dat de uitslag vaak ringvormig is. In dit artikel lees je hoe je dauwworm kan herkennen en behandelen.

Hoe krijgt een kind dauwworm?

Allereerst is het belangrijk om te weten dat dauwworm een chronische ontstekingsziekte van de huid is, die niet besmettelijk is. Ten tweede is dauwworm ook niet het resultaat van een slechte hygiëne of verzorging van de huid. Meestal komt deze huidziekte een tot vier maanden na de geboorte opzetten en dit wordt bepaald door vaak een wisselwerking van verschillende factoren.

• Erfelijkheid – Net zoals astma of hooikoorts, is dauwworm het resultaat van het hebben van een aanleg voor allergieën, die al bij de geboorte aanwezig is. Vaak komen bepaalde allergieën ook samen voor. Heeft je kindje bijvoorbeeld astma dan is de kans groter dat hij ook een vorm van eczeem heeft.
• Allergenen – Deze kunnen worden onderverdeeld in twee typen; inhalatie-allergenen en voedsel-allergenen. Bij het eerste type kun je denken aan; huisstofmijt, schimmel, vloerbedekking, pollen, grassen et cetera. Allerlei stoffen die kunnen worden ingeademd en op hun beurt de huid van je baby kunnen irriteren. Bij voedsel-allergenen krijgt je baby een allergische reactie door wat hij binnenkrijgt. Dan is een voedselallergie de oorzakelijke factor van dauwworm. Meestal gaat het om koemelkeiwitallergie. Lees hier alles over een koemelkallergie.
• Huid irritatie – Maar niet alleen allergenen of erfelijkheid kunnen dauwworm veroorzaken. Sommige kindjes hebben last van een snel geïrriteerde huid. Dit betekent dat de huid niet goed tegen bepaalde stoffen kan. Hierbij kun je denken aan; wasmiddel, zeep, warm water, of bepaalde stoffen zoals nylon of wol. Maar ook temperatuurinvloeden kunnen irritatie opwekken. Let er dan op dat de slaapkamer van je baby niet te warm is en dat je hem niet te warm aankleed. Lees ook: Zo bepaal je de juiste temperatuur je baby.

Hoe herken je dauwworm?

Dauwworm kenmerkt zich vaak door verschillende symptomen per leeftijdscategorie. Baby’s hebben vaak last van een rood gezichtje met schilfers. Deze vind je met name op de wangen, achter de oren en op het hoofd tussen de haren. Opvallend daarbij is dat het gebied rond de neus en mond bespaard blijft. Is je kindje ietsje ouder dan kan ook de huid in de knieholten, ellebogen en nek rood en schilferig worden.

Deze rode schilferige plekken jeuken waardoor je kindje gaat wrijven, schuren en krabben. De dauwworm wordt daardoor vaak erger en kan zelfs geïnfecteerd raken. Er ontstaan dan puistjes en nattende plekken met wondvocht. De huid is ook extra gevoelig voor schimmelinfecties en virusinfecties. Dauwworm is wel wezenlijk iets anders dan berg. Berg is ook een huidaandoening die vaak voorkomt bij baby’s met het grote verschil dat je baby dan weinig tot geen jeuk heeft. Lees hier meer over berg bij baby’s.

De klachten van dauwworm komen net als bij eczeem in golven en zullen dus niet altijd aanwezig zijn. Naarmate je kindje ouder wordt zullen de klachten waarschijnlijk steeds meer afnemen.

Diagnose van dauwworm

Heb je het vermoeden dat jouw baby dauwworm heeft? Neem dan contact op met de huisarts. Hij of zij kan jouw baby dan lichamelijk onderzoeken en vaststellen of hij daadwerkelijk dauwworm heeft. Daarnaast kan er ook een bloedtest worden gedaan (de RAST-test) waaruit naar voren kan komen voor welke dingen je kind allergisch is en wat de mogelijke oorzaak is van de dauwworm. Dit wordt echter bij alleen eczeem zelden gedaan. Spelen er ook andere allergieën een rol dan is het vaak wel zinvol.

Dauwworm behandelen

Dauwworm is niet te genezen. Als je baby hier last van heeft dan is de behandeling erop gericht om het te onderdrukken zodat je kindje minder jeuk en minder uitbraken heeft. Dit kan op verschillende manieren.

Uitwendige behandeling

Hierbij moet je denken aan zalven of crèmes die bedoeld zijn om de ontsteking en jeuk te onderdrukken.

• Zalf tegen de droge huid – Naast een zalf die de ontstekingsreactie en jeuk onderdrukt zal een arts ook altijd een vette zalf voorschrijven. Deze zalf zal ervoor zorgen dat de vochtbalans hersteld en de huid soepeler wordt waardoor eczeem minder kans heeft om uit te breken. Dit type zalf is vaak op basis van vaseline, denk hierbij aan koezalf of cetomacrogol crème.
• Hormoonzalf – Ook wel Corticosteroïdzalf genoemd. Dit type zalf onderdrukt de ontsteking van de huid en de jeuk. Een hormoonzalf werkt erg effectief maar mag niet onbeperkt gebruikt worden. Dit komt omdat bij langdurig gebruik de huid erg dun kan worden. Smeer deze zalf dan ook altijd volgens voorschrift dan is de kans op bijwerkingen een stuk kleiner.
• Zalf op basis van teer – Voordat de hormoonzalf in gebruik was, was teerzalf het middel dat werd gebruikt tegen eczeem. Maar ook wordt het vandaag de dag nog steeds voorgeschreven. Teerproducten remmen de ontsteking en verminderen de jeuk. Ze hebben wel een typische geur.

• Tacrolimuszalf – In Nederland zijn er wat nieuwe types zalven op de markt die de ontstekingsreactie van eczeem remmen en die geen corticosteroïden bevatten. Een oordeel hiervan ten opzichte van de hormoonzalf is dat de huid niet dunner wordt bij gebruik van het product. Wel kan deze zalf irritaties veroorzaken en mag het alleen worden gebruikt bij kindjes van 2 jaar of ouder.

• Pimecrolimuscrème – Deze zalf werkt soortgelijk als de tacrolimus zalf. Ook deze zalf mag alleen worden gebruikt bij kindjes van 2 jaar of ouder.

• Antibiotica – Heeft je baby als dusdanig veel gekrabd dat er een infectie is ontstaan dan kan er een crème met antibiotica worden voorgeschreven. Als de infectie uitgebreid is en er nattende plekken en puistjes ontstaan kan een kuur met antibiotica drank nodig zijn.

• Natte verbanden – Er zijn speciale ‘buisverbanden’ die kinderen voor het slapen gaan kunnen aantrekken. Dit zijn natte verbanden die zorgen voor verkoeling van de huid. Vaak kan de eczeem zonder zalf hiermee worden onderdrukt.

Inwendige behandeling

Totdat je kind één jaar is, is een inwendige behandeling meestal niet nodig. Als dit wel het geval is, kan het volgende worden geadviseerd.

• Een dieet – Dit kan nodig zijn omdat er aanwijzingen zijn dat bepaalde soorten voedsel de dauwworm verergeren. Vaak wordt er dan wel eerst aanvullend onderzoek gedaan en mocht het nodig zijn dat je kindje een speciaal dieet moet volgen dan wordt je vaak doorverwezen naar een diëtist. Het kan overigens ook liggen aan iets wat jij eet, en wat je baby via de borstvoeding binnenkrijgt.
• Antihistaminica – Heeft je kindje dusdanig veel last van jeuk dan kan dit middel worden voorgeschreven. Het remt een jeuk aanval en je kindje wordt er slaperig van waardoor hij beter kan doorslapen. Dit middel wordt vanwege een verhoogd risico op wiegendood alleen voorgeschreven voor baby’s ouder dan 6 maanden.

Tips 

Naast medicatie zijn er ook wat dingen die je zelf kunt doen om de dauwworm niet te prikkelen. Je kunt je kindje op de volgende manieren helpen;

• Katoenen kleding – katoen irriteert de huid niet en is luchtdoorlatend
• Gebruik neutraal wasmiddel
• Niet te vaak in bad – water droogt de huid uit. Bij voorkeur om de dag of om de twee dagen en gebruik zo min mogelijk zeep maar bijvoorbeeld badolie.
• Insmeren met een vette crème – smeer de huid van je kindje dagelijks in met een vette crème. Dit helpt bij het hertellen van de vochtbalans.
• Huidcontact is heel belangrijk voor baby’s – raak je kindje zoveel mogelijk aan, ook als je kindje dauwworm heeft en zijn huidje minder zacht aanvoelt.
• Hou de nagels kort – zo beperk je de schade van het krabben. Soms is het nodig om krabwantjes of sokjes om de handjes te doen om zo het krabben te voorkomen.
• Geef borstvoeding – onderzoek heeft uitgewezen dat dit de kans op dauwworm verkleint. Zeker wanneer je langer dan 6 manden borstvoeding geeft.
• Geef je kind voldoende afleiding van de jeuk, om zo het krabben te voorkomen
• Vermijd huisdieren
• Houdt alles huisstofmijt vrij – denk hierbij aan knuffels en beddengoed, alles op 60 graden wassen is het beste.
• Ventilatie – zorg voor voldoende ventilatie. Zet een raam open maar zorg ervoor dat je kind niet op de tocht ligt.
• Let op de temperatuur – je kindje moet het ‘s nachts niet te warm krijgen want dit veroorzaakt jeuk.
• Ventileer het huis regelmatig, zodat de kans op huismijt en stof en een allergische reactie daarop verminderd wordt
• Ga zoveel mogelijk naar buiten – zonlicht is goed tegen eczeem, smeer je kind uiteraard wel goed in met een goede zonnebrandcrème. Sommige kindjes reageren weer op dit soort crème dus je moet even testen welke werkt voor jouw baby.

Wat is het vooruitzicht?

Zoals al eerder vermeld komt dauwworm in aanvallen net als eczeem. Het zal dus periodes heel erg zijn maar ook periodes minder erg. Ongeveer 50% van de kinderen is na hun derde verjaardag klachtenvrij. De aanleg voor allergieën blijft natuurlijk wel aanwezig.

Bronnen: Huidarts, Huidziekten