Je baby is net geboren en krijgt binnen een paar dagen de hielprik. De hielprik is belangrijk voor je baby. Met de hielprik ontdekt men ernstige ziekten in een vroeg stadium. Hierdoor kan een eventuele behandeling op tijd starten. In dit artikel lees je alles over de hielprik en waar je als ouders rekening mee kunt houden.
Wat is de hielprik?
Via een prikje in de hiel van je baby wordt bloed afgenomen en op een hielprikkaart verzameld. Op deze kaart staan 6 rondjes, die ze allemaal vullen met bloed. Deze kaart heeft een unieke code die voor jouw kind is. De medewerker vult de gegevens van je kind op de kaart in. Hierna stopt men de kaart in een envelop, met dezelfde unieke code en stuurt deze naar het screeningslaboratorium.
Wie voert de hielprik uit?
Een medewerker van een jeugdgezondheidsorganisatie of de verloskundige voert de hielprik uit, vaak in combinatie met de gehoortest. Ligt je kind in het ziekenhuis, dan neemt de verpleegkundige de hielprik in het ziekenhuis af.
Wanneer is de afname?
In het Draaiboek Neonatale hielprikscreening staat dat de hielprikafname idealiter 72 tot 96 uur na de geboorte uitgevoerd afgenomen moet worden. Deze afspraak is gemaakt, omdat het een compromis is, tussen de meest optimale bloedafname dag per aandoening. Er worden namelijk meerdere aandoeningen onderzocht. Bij de ene aandoening is het, het beste, wanneer deze onderzocht wordt op de geboortedag, terwijl de andere aandoening het beste onderzocht kan worden op dag vijf na de geboorte. De timing is erg belangrijk, omdat sommige aandoeningen zo snel mogelijk de juiste behandeling nodig hebben.
Welke aandoeningen kunnen ontdekt worden?
Met de hielprikscreening kunnen achttien verschillende stofwisselingsziekten, twee hormoonstoornissen, drie verschillende soorten erfelijke bloedarmoede en nog een aantal overige ziektes, waaronder taaislijmziekte, ontdekt worden.
Wanneer is de uitslag van de hielprik bekend?
De uitslag van de hielprik is binnen vijf weken bekend. Ouders krijgen altijd de uitslag. Er zijn vier uitslagen mogelijk:
- De uitslag is goed. Meestal is de uitslag van de hielprik goed. Je krijgt binnen vijf weken een brief van het RIVM. Er is wel een kleine kans dat je kind toch één van de onderzochte ziekten heeft. Het is zéér belangrijk om contact op te nemen met je huisarts, als je twijfelt over de gezondheid van je kind.
- Een afwijkende uitslag. Een afwijkende uitslag van de hielprik betekent dat je kind mogelijk een ziekte heeft. Bij een afwijkende uitslag neemt de huisarts zo snel mogelijk contact met je op, om je te informeren over het vervolgonderzoek. Je krijgt ook bericht van het RIVM.
- Dragerschap sikkelcelziekte. Het kan zijn dat je kind niet ziek is, maar wel drager is van sikkelcelziekte. Dit kan ook uit de hielprik naar voren komen. Dragers hebben geen sikkelcelziekte en kunnen de ziekte ook nooit krijgen. Als je kind drager is van de sikkelcelziekte, neemt de huisarts contact met je op. Je krijgt hierover ook een brief van het RIVM. Als je op de hielprikkaart hebt aangegeven dat je geen uitslag wil krijgen of je kind drager is van de sikkelcelziekte, krijg je ook geen bericht.
> Soms is er een extra hielprik nodig
- Soms komt het voor dat er te weinig bloed is afgenomen om goed onderzoek te kunnen verrichten in het laboratorium. Dan is een herhaling van de hielprik nodig. Binnen vijf weken krijg je bericht over de uitslag. Bij een afwijkende uitslag neemt de huisarts zo snel mogelijk contact met je op.
- Soms is de uitslag van de hielprik niet direct duidelijk. Dan is een herhaling van de hielprik ook nodig. Je krijgt hierover bericht van het RIVM. De uitslag van deze extra hielprik is binnen twee weken bekend. Hierover krijg je ook bericht van het RIVM. Bij een afwijkende uitslag neemt de huisarts zo snel mogelijk contact met je op. Wanneer je kind voor de hielprik een bloedtransfusie heeft gekregen met rode bloedcellen, is onderzoek naar erfelijke bloedarmoede niet mogelijk. De hielprik wordt dan na drie maanden herhaald voor het onderzoek naar erfelijke bloedarmoede. Je krijgt over de uitslag van deze extra hielprik bericht van het RIVM.
Is de hielprik verplicht?
Het is niet verplicht om de hielprik bij je kind te laten uitvoeren. Het voordeel van de hielprik is een vroege diagnose van ziektes, die goed te behandelen zijn bij een vroege start van de behandeling. Als je de hielprik niet wilt, registreert de werknemer dit op de hielprikkaart en stuurt deze terug naar het screeningslaboratorium.
Bronnen: RIVM-Draaiboek Hielprikscreening, Pre-en neonatale screeningen (PNS)
