Rodehond is één van de kinderziekten die is opgenomen in het vaccinatieprogramma van de Rijksoverheid. Deze vlekjesziekte komt daardoor niet zo heel veel meer voor, maar als het wel voorkomt moeten vooral zwangere vrouwen oppassen. Waaraan herken je rodehond? Waardoor krijg je het en hoe besmettelijk is het? En welk gevaar levert het op bij zwangere vrouwen?
Wat is rodehond?
Rodehond is een vlekjesziekte die veroorzaakt wordt door het rodehondvirus. Rodehond wordt ook wel rubella genoemd. Dit virus komt alleen voor bij mensen en wordt verspreid zoals de meeste virussen. Via hoesten, niezen of gewoon door te ademen verspreid een besmet persoon het virus. Rodehond is vooral gevaarlijk voor nog niet geboren baby’s. Voor kinderen verloopt de ziekte meestal niet ernstig, eerder juist mild met zelfs weinig koorts. Vroeger, voor de vaccinaties, maakten veel mensen als kind deze ziekte al door, waarbij de piek lag op de leeftijd van 9 en 10 jaar. De incubatietijd is 2 tot 3 weken.
Symptomen en klachten bij rodehond
Rodehond zal in eerste instantie nog geen alarmbellen laten afgaan. Het begint namelijk heel neutraal met eventueel lichte koorts, neusverkoudheid en moe zijn. Een lichte oogontsteking kan ook. De klieren kunnen achter de oren en in de hals wat opgezwollen zijn. Pas daarna komt de huiduitslag. Deze is rood of roze/rood en zal met name in het gezicht, in de nek en achter de oren voorkomen. Hoewel ongeveer de helft van de besmette personen deze huiduitslag zelfs helemaal niet heeft. In principe verloopt de ziekte dus meestal, zoals gezegd, mild en zijn er geen verdere complicaties. Maar zoals bij alle ziekten, kunnen er wel complicaties optreden. Zo kunnen complicaties optreden als een tekort aan bloedplaatjes, gewrichtsontsteking en hersenontsteking. Zwangere vrouwen moeten wel heel goed opletten, hierover later meer!
Wat is de oorzaak van rodehond?
Rodehond is dus een virus en daardoor snel overdraagbaar naar anderen. Omdat iemand al besmet is voordat de symptomen optreden, kan hij of zij dus ongemerkt anderen ook besmetten. Daarnaast kunnen de duidelijke symptomen van rodehond ontbreken, dus kan iemand ook denken dat hij gewoon een beetje ‘grieperig’ is. Het virus is dus overdraagbaar doordat de besmette druppeltjes vocht in de lucht komen door te niezen, hoesten, maar ook zelfs door alleen maar te ademen. Daarnaast kan het ook via voorwerpen overgedragen worden. Rodehond komt door de vaccinaties niet veel meer voor in Nederland. Meestal blijft het onder de 5 gevallen per jaar hangen. Helaas komt het soms wel tot een uitbraak, waarbij dit vaak ontstaat onder bevolkingsgroepen die om bepaalde redenen niet willen vaccineren.
Besmettelijkheid: mag mijn kind naar de opvang?
Een patiënt zal ongeveer 10 dagen voordat de huiduitslag begint besmettelijk zijn, tot ongeveer 7 dagen na dit begin. De grootste kans op besmetting ligt aan het einde van de incubatietijd. Dit houdt in dat de grootste kans op besmetting dus al is geweest voordat je weet dat je het hebt! De besmettelijkheid is behoorlijk hoog. Het reproductie getal ligt namelijk op 7 à 8! Omdat je kind voordat het ziek werd dus al besmettelijk was, mag hij gewoon naar school of naar de opvang. Natuurlijk alleen als hij zich daar goed genoeg voor voelt. Vertel daar wel dat je kind rodehond heeft, zodat dit gemeld kan worden aan de andere ouders. Uiteraard kan het zo zijn dat de school of de opvang zelf liever wil dat je kind thuisblijft (bijvoorbeeld als een juf zwanger is).
De behandeling en medicatie
Een behandeling is niet nodig aangezien de ziekte in principe mild is en vanzelf overgaat. Medicatie om dit te versnellen is er ook niet. Natuurlijk kun je er eventueel wel voor kiezen om je kind paracetamol te geven als hij echt niet lekker is. In principe verloopt de ziekte zonder problemen (of zelfs helemaal zonder klachten!) en gaat het ook weer vrij snel over. De vlekjes zijn met een paar dagen weer verdwenen. Alleen de klieren kunnen iets langer opgezet blijven. Bij volwassenen kan het eventueel leiden tot pijnlijke gewrichten. Dit komt vooral voor bij vrouwelijke patiënten.
Tips om je kind te verzorgen
Eigenlijk hoef je niet veel te doen, omdat de klachten beperkt blijven tot verkoudheidsklachten. Zorg dat je kind goed drinkt. Let wel goed op of de klachten niet verergeren. En een beetje extra aandacht is gewoon fijn voor je zoon of dochter. Wil je kind graag naar school of de opvang? Dan is dat dus geen enkel probleem, mits je dit wel communiceert met de betrokken personen daar.
Wanneer ga je naar de dokter?
Als je denkt dat je kind rodehond heeft, laat je dit even checken bij de huisarts. Hij bepaalt of dit zo is, zodat jij het kunt melden bij school of op het kinderdagverblijf. Maar ook bij anderen waarmee je kind in aanraking is geweest. Als je zelf zwanger bent en je kind heeft de rodehond (of je vermoed jijzelf) dan schakel je ook de huisarts in. Is je kind besmet en wordt hij steeds zieker, dan bel je direct met de huisarts! Denk hierbij aan symptomen als:
- Te weinig drinken (of helemaal niet willen drinken)
- Benauwdheid of heel snel ademen
- Huilen en/of kreunen
- De huid wordt bleek en grijzig
- Steeds overgeven
- Sufheid
Rodehond en zwangerschap
Rodehond is opgenomen in het vaccinatieprogramma omdat het voor het ongeboren kind ernstige complicaties kan geven. In eerste instantie werd deze vaccinatie alleen aan meisjes aangeboden (tussen 1974 en 1987), maar tegenwoordig aan alle kinderen via de BMR-prik. Deze beschermt ook tegen de mazelen en de bof. Zwangere vrouwen die de rodehond zelf krijgen, kunnen een miskraam krijgen. Ook ernstige aangeboren afwijkingen bij de baby kunnen door de rodehond worden veroorzaakt. Hierbij spreekt men dan van congenitaal rubella syndroom.
Bronnen: RIVM, LCI.RIVM, Thuisarts
