Kolven: wanneer en hoe vaak doe je dit?

Als je besloten hebt om borstvoeding te geven aan je baby, dan kom je er al snel achter dat je niet altijd in de buurt van je kleintje bent om hem te voeden. De oplossing daarvoor is kolven. De melk die jij afkolft kan door iemand anders aan jouw baby gegeven worden. Zo kan jij met een gerust hart zelf op stap of weer terug aan het werk. In dit artikel vertellen we jou alles over kolven: wat is kolven, waarom zou je gaan kolven, wanneer begin je, wat heb je nodig en hoe bewaar je het beste de afgekolfde melk?

In dit artikel

Wat is kolven?

Door te kolven haal je moedermelk uit je borst. Je kan dat met je hand doen of een speciaal apparaat. Deze melk kan je vervolgens in een flesje aan je baby geven. Ideaal voor als jij even op stap bent. Het is niet het meest sexy apparaat dat je kan bedenken, maar je kan hierdoor wel zorgen voor flesjes vol vloeibaar goud voor je kleintje. En dat is heel wat waard!

Waarom ga je kolven?

Er zijn verschillende redenen waarom je kan gaan starten met kolven:

Werken – Zodra jij weer wilt gaan werken, kan jij je kindje niet meer de borst geven. Kolven is dan een oplossing om je baby toch moedermelk te blijven geven. Verderop in dit artikel hebben we jouw rechten rondom kolven op het werk op een rijtje gezet.
Melkproductie stimuleren – Zodra je bevallen bent moet je melkproductie op gang komen. Bij bijvoorbeeld een keizersnede kan het wat langer duren voordat je lichaam door heeft dat de baby al geboren is en dus melk mag gaan produceren. Kolven kan dan een oplossing zijn om de melkproductie op gang te brengen.
Te vroeg geboren kindje – Als je een premature baby hebt, dan heeft hij soms nog niet voldoende zuigkracht om zelfstandig bij jou te drinken. Afkolven van de moedermelk kan dan fijn zijn, zodat je hem toch jouw melk kan geven in een flesje.
Rust creëren – Als jij houdt van schema’s en je kleintje op gezette tijden wilt voeden, dan kan kolven de ideale oplossing zijn. Ook als jij een keer een nacht wilt doorslapen, kan je partner ’s nachts een flesje geven. Zo kan je kleintje precies op de juiste tijd gevoed worden, ook als jij er niet bent.
Pijn – Als je melkproductie zo goed op gang is gekomen dat je meer melk aanmaakt dan je baby op kan, blijft de resterende melk achter in jouw borsten. Dit kan behoorlijk pijnlijk zijn. Om dit gevoel te verminderen en borstontsteking te voorkomen, kan het raadzaam zijn om deze melk af te kolven. Ook kunnen je tepels pijn doen door het aanhappen. Dit kan reden zijn om tijdelijk over te stappen op kolven.
Voorkomen van stuwing – Als je kindje niet goed drinkt uit jouw borst of als jij stopt met borstvoeding geven, dan is er een kans op stuwing. Er zit dan teveel melk in jouw borst. Om dit te voorkomen kan je eerst wat melk afkolven. Zo neemt de druk af en kan je kindje daarna zelf rustig drinken.
Voorraad melk aanmaken – Een voorraad moedermelk is altijd fijn om te hebben. Je weet nooit of je er ineens tussenuit moet. Zo heeft je kleintje in ieder geval altijd een voeding paraat staan als hij honger heeft.

Wanneer begin je met kolven?

Als je baby in de eerste weken na de bevalling nog niet uit de borst kan drinken dan kan je starten met kolven. Zo stimuleer je alvast de melkproductie. Je start dan met 8 keer kolven binnen 24 uur. Net zo vaak dus als je normaal een borstvoeding zou hebben gegeven.

Je start in ieder geval met afkolven voordat je daadwerkelijk een middag of een dag weg gaat. Hierdoor kan je alvast een voorraadje melk aanleggen. Zeker in het begin geeft kolven niet dezelfde hoeveelheid melk als wanneer je je kindje met de borst voedt. Het is echt even wennen, zowel voor jou als voor je lichaam. Je moet het leren en dat kan je alleen doen door het vaak te oefenen. Zodra je dan voor het eerst weg gaat om bijvoorbeeld te werken, heeft je kindje voldoende voedingen klaar staan voor die dag. Voordat je weg gaat naar je werk kan je je kindje zelf voeden en als je terugkomt ook weer.

Hoe lang ga je kolven?

Hoe lang kolven bij jou duurt is van tevoren niet in te schatten. Net als bij een borstvoedingsmoment verschilt dit per persoon. Gemiddeld kolven de meeste vrouwen rond de 10 tot 15 minuten per borst.

De hoeveelheid tijd is afhankelijk van meerdere factoren:

Ontspanning – Hoe ontspannen ben je? Ontspanning is namelijk key bij kolven. Hoe relaxter jij bent, hoe makkelijker je kan kolven.
Toeschietreflex – En kan je de toeschietreflex makkelijk zelf opwekken? Sommige vrouwen gebruiken hiervoor een foto van hun baby, bij anderen komt de melk vanzelf als het normaal gesproken tijd is voor een voeding. Tegenwoordig zijn er ook kolfapparaten die de zuigreflex van een baby goed nabootsen en de borstvoeding als vanzelf op gang komt.

Plan dus voldoende tijd in om rustig te kunnen kolven.

Hoe vaak ga je kolven?

Hoe vaak je gaat kolven is afhankelijk van hoeveel voedingsmomenten jij normaal gesproken op een dag zou hebben. Als je een dagje op pad bent of een dag aan het werk en in die tussentijd zou je kindje normaal 3 keer gevoed worden? Dan kolf je die dag 3 keer.

Wat heb je nodig om te kolven?

Als je besluit om te gaan kolven, dan heb je naast een goede borstkolf in ieder geval de volgende dingen nodig:

Verschillende manieren van kolven

Kolven kan je op verschillende manieren doen. Je kan melk met je hand afkolven of je kan een apparaat gebruiken. Je kan kiezen uit een handkolf of een elektrische kolf. Bij die laatste kan je kiezen uit een enkele of een dubbele kolf. In dit artikel over het kolfapparaat lees je alle ins and outs over de mogelijkheden. Afhankelijk van jouw wensen en hoe vaak je hem wilt gebruiken, maak je je keuze.

Hoe kolf je zoveel mogelijk melk?

Als je net start, dan is de kans groot dat er eerst minder melk in de flesjes terecht komt dan wanneer je je kleintje borstvoeding had gegeven. Dat is heel normaal. Hoe relaxter jij bent, hoe meer melk er komt. Door een dubbele variant te gebruiken kun je vaak de meeste melk afkolven, omdat je de toeschietreflex zo extra stimuleert. Voor welke methode je ook kiest, zorg ervoor dat je je borsten helemaal leeg maakt. Kolf daarnaast zo vaak mogelijk. Hierdoor ga je meer melk produceren. Blijf je weinig melk produceren met afkolven, dan kan je altijd bij een lactatiekundige aan de bel trekken. Zij kan jou verder op weg helpen.

Gekolfde melk bewaren

De weerstand van je baby is bij de geboorte nog niet zo groot, daarom is bij afkolven hygiëne heel belangrijk. Wil je de melk bewaren? Dan is het belangrijk dat er zo min mogelijk bacteriën bij de melk komen. Hoe hygiënischer jij werkt en alle spullen schoon houdt, hoe langer de melk houdbaar blijft. Op kamertemperatuur is het 6 uur houdbaar. Als je de melk vervoert in een gesloten koeltas met koelelementen, dan kan je het 24 uur bewaren. In de koelkast bij een temperatuur tot 4 graden is het 3 dagen houdbaar en in de vriezer tot een temperatuur van -15 graden 6 maanden. Als je de melk wilt gebruiken, dan laat je het ontdooien in de koelkast. Zo voorkom je bacterievorming.

Kolven en werken

Als je weer wilt gaan werken na je verlof, dan hoef je niet perse te stoppen met het geven van borstvoeding. Je kan namelijk tijdens het werken moedermelk afkolven. Dat lijkt wellicht onhandig, maar het kan zeker. En het fijne is dat je werkgever jou daar tijd en een passende, afgezonderde ruimte voor moet geven. Je hebt namelijk recht om te mogen kolven of borstvoeding te geven tijdens je werkuren. Je mag dit zelf indelen, met een maximum van een kwart van je werkdag. Werk je 8 uur, dan heb je recht op maximaal 2 uur kolftijd. Je krijg in deze tijd gewoon doorbetaald en je mag dit doen totdat je baby 9 maanden oud is. Is er geen geschikte plek op je werk om te kolven, overleg dan met je werkgever of je collega van HRM. Zij moeten hierin met jou meedenken.

Tips bij het kolven

Sommige moeders kolven zonder problemen, anderen moeten echt moeite doen om er wat melk uit te krijgen. Hieronder geven we jou een aantal tips die kunnen helpen om zoveel mogelijk melk te geven.

Tijd – Neem vooral de tijd als je gaat kolven. Haast helpt zeker niet!
Volle borsten – Kolf altijd als je borsten nog vol met melk zitten. Als je kindje net heeft gedronken, heeft het dus weinig zin. Na een ochtendvoeding heb je vaak wel melk over, omdat je borsten heel vol zitten na een nacht. Probeer het anders tussen de voedingen door te plannen.
Voldoende vocht en voeding – Zorg ervoor dat je gezond eet en genoeg drinkt als je borstvoeding geeft. Je melkproductie neemt namelijk af als je niet goed voor jezelf zorgt.
Ontspannen – Hoe meer ontspannen jij bent, hoe meer melk je kan afkolven. Test uit welke houding en welke plek voor jou het fijnst zijn. Zet een lekker muziekje op of kijk iets leuks op de televisie. Een warm kopje thee of een warme douche kunnen je ook helpen ontspannen.
Massage – Je borst lichtjes masseren voor het kolven kan helpen om meer melk te produceren.
Juiste kolfapparaat – Kies het apparaat die het beste bij jouw situatie past. Stel hem vervolgens in op het juiste standje voor jou. Het verschilt namelijk per persoon welke stand het fijnst is. Afhankelijk van de zuigkracht en het ritme bepaal je jouw ideale combinatie.
Borstschildjes – Naast een goed apparaat zijn ook de juiste borstschilden belangrijk. Bij een te groot of te klein schild werkt de zuigkracht van het apparaat niet goed. Hierdoor kan je niet goed kolven. In de winkel of online kan je kiezen uit verschillende soorten.
Warmte – Warme kompressen kunnen helpen om de melk makkelijker te laten stromen. Een kersenpittenzak of een warm bad kunnen ook helpen.