Een gezond kindje mogen krijgen is natuurlijk een groot wonder. Helaas komt het soms voor dat een baby geboren wordt met een afwijking. Een open ruggetje is hier een voorbeeld van. 1 op de 2000 babytjes wordt hiermee geboren. Wil je weten wat dit is, hoe een open ruggetje ontstaat en of je het kan voorkomen? Lees dan snel verder in dit artikel.
Wat is een open ruggetje?
Een open ruggetje wordt ook wel spina bifida genoemd. Het is een aangeboren afwijking aan het ruggenmerg en de wervelkolom. Als je 4 weken zwanger bent worden de hersenen en het ruggenmerg van je baby ontwikkeld, de basis van zijn zenuwstelsel. Als er iets fout gaat in de aanleg hiervan, dan heeft je kindje een open ruggetje. Het ruggenmerg ligt in een soort buisje en wordt beschermd door de ruggenwervels. Als je kleintje spina bifida heeft, dan zijn deze wervels niet goed gesloten. Het ruggenmerg ligt hierdoor open. Je kan een vochtblaas zien op de plek van het ‘open ruggetje’, maar soms ook alleen een putje, een plukje haar of een verkleuring. Naast een open ruggetje kan je kleintje ook andere beperkingen krijgen.
Welke gevolgen zijn er bij een open ruggetje?
Zoals bij alle afwijkingen is iedereen met een open ruggetje verschillend. De één heeft er veel last van, terwijl een ander er nauwelijks iets van merkt. Het kan zijn dat je kindje meerdere operaties moet ondergaan en dat hij altijd zorg nodig heeft. Hij zal dan moeten leren leven met zijn beperking. Andere kindjes redden zichzelf prima. Dit is afhankelijk van de problemen die er zijn, in welke mate zenuwen zijn aangetast én welke zenuwen zijn aangetast. Het is dus vooraf niet te voorspellen welke gevolgen een open ruggetje heeft voor jullie kindje en jullie gezin. De volgende beperkingen kunnen optreden als je kind een open ruggetje heeft:
- Je kindje kan een waterhoofd hebben.
- Hij kan epilepsie krijgen.
- Je baby kan verlammingsverschijnselen krijgen, omdat het ruggenmerg de signalen van de hersens niet goed doorgeeft. Hierdoor kunnen delen van zijn lichaam gevoelloos worden. Ook zijn voetjes, benen en heupen kunnen dan niet (goed) meer functioneren.
- Je kindje kan incontinent worden. Omdat de sluitspieren niet meer goed werken kan hij moeite hebben met het ophouden van zijn plas en/of poep.
- Hij kan last krijgen van zijn spieren, botten en gewrichten.
- Je kleintje kan allergieën ontwikkelen.
- Hij kan oog-, oor-, darm- of maagproblemen krijgen.
- Hij kan stoornissen ontwikkelen in zijn motoriek.
Welke soorten spina bifida zijn er?
Er zijn twee soorten van spina bifida: aperta en occulta.
Spina bifida aperta
Bij deze vorm is de huid niet over het open ruggetje gegroeid. Aperta betekent open. Deze vorm noemen ze ook wel meningocèle. Meestal is tijdens één van de echo’s in de zwangerschap al wel duidelijk dat er sprake is van een open ruggetje. Bij deze vorm zie je vaak een bult op de rug van je kleintje. De vliezen die rondom het ruggenmerg liggen en soms ook het ruggenmerg zelf komen dan buiten het lichaam te liggen. Daardoor ontstaat deze vochtblaas. In sommige gevallen zie je ook alleen een open wond. In hele ernstige gevallen zijn ook de zenuwen aangetast, waardoor er andere complicaties kunnen optreden.
Spina bifida occulta
Bij deze vorm is het niet altijd bij de geboorte of tijdens een echo duidelijk dat er sprake is van spina bifida. De huid is dan namelijk over het open ruggetje heen gegroeid. Het is dus een verborgen open rug. In veel gevallen wordt dit pas op latere leeftijd ontdekt. In sommige gevallen is het wel zichtbaar. Er zit dan een vetbult op zijn rug, waarbij ook hier de vliezen en het ruggenmerg buiten het lichaam zijn komen te liggen. Verschil hierbij is dat deze dan altijd overdekt zijn met huid. Soms zie je op de plek van het open ruggetje alleen een plukje haar of een moedervlek. Bij ieder kindje uit dit zich anders.
Hoe wordt een diagnose gesteld?
Tijdens een echo, een vruchtwaterpunctie of door bloedonderzoek kan een arts vaststellen of er sprake is van spina bifida aperta. In het geval een spina bifida occulta gaat dit helaas niet altijd op. Vaak wordt het pas op latere leeftijd ontdekt.
Waardoor ontstaat een open ruggetje?
Het is nog niet bekend waardoor spina bifida ontstaat. Wel weten ze dat de afwijking ontstaat in de eerste vier weken van de zwangerschap. Wetenschappers denken dat een open ruggetje kan ontstaan door erfelijkheid. Als deze afwijking voorkomt in de familie, is de kans groter dat jouw kindje dit ook krijgt. Het kan ook te maken hebben met een tekort aan foliumzuur in de zwangerschap. Dat is een andere benaming voor vitamine B11. Dit heb je nodig hebt om witte en rode bloedcellen aan te maken en om afwijkingen bij je kindje te verkleinen. Moeders met diabetes of die medicatie gebruiken tegen epilepsie hebben daarnaast een verhoogd risico op een kindje met spina bifida. Tevens zijn er nog andere factoren, zoals voeding en de omgeving die een rol kunnen spelen in het ontstaan ervan.
Kan je een open ruggetje voorkomen?
Het zal geen verrassing zijn, maar het antwoord is foliumzuur. Deze vitamine is erg belangrijk bij de ontwikkeling van het zenuwstelsel van je kleintje. De kans op een open ruggetje wordt aanzienlijk kleiner als je voldoende foliumzuur slikt tijdens de zwangerschap. De kans wordt dus kleiner, maar voorkomen kan je het helaas niet 100%. Start dus direct met slikken zodra je weet dat je zwanger bent. Nog beter is het om deze vitamine al te slikken als je probeert om zwanger te worden. Heel belangrijk omdat in de eerste 4 weken van de zwangerschap het centrale zenuwstelsel al wordt ontwikkeld bij je baby.
Is een open ruggetje te genezen?
Als je kleintje de diagnose spina bifida krijgt, dan kan hij daar aan geopereerd worden. Tijdens de operatie zal het ruggetje weer gesloten worden. In de meeste gevallen worden baby’s al na een paar dagen geholpen. Hij zal dan wel een paar weken in het ziekenhuis moeten verblijven. Mocht je kleintje ook andere complicaties hebben, dan kan het zijn dat hij daar ook voor behandeld moet worden.
Bronnen: NVVN, hetwkz, deverloskundige
