Een tepelkloof is vaak niet het eerste waar je aan denkt als je met je pasgeboren baby in je armen ligt. Toch is het iets dat bij veel vrouwen die borstvoeding geven voorkomt. Het goede nieuws is dat het ook voorkomen kan worden. In dit artikel lees je alles over tepelkloven. Wat is het, hoe voorkom je kloven en hoe behandel je een tepelkloven als je ze hebt?
Wat is een tepelkloof?
Het is belangrijk om tepelkloven niet te verwarren met tepelgevoeligheid. Tepelgevoeligheid komt vaak de eerste dagen van de borstvoeding voor als de toeschietreflex zo sterk is dat dit een tintelend en soms wat branderig gevoel geeft. Dit vervelende gevoel moet al na enkele minuten afnemen.
Tepelkloven zijn pijnlijke scheurtjes of wondjes op of rond de tepel die kunnen gaan bloeden. Dit kan ervoor zorgen dat je baby wat bloed binnenkrijgt bij het drinken. Als je baby wat melk teruggeeft en er zit wat bloed in dan hoef je je hier geen zorgen om te maken. Het beetje bloed wat je baby binnenkrijgt is absoluut onschadelijk.
Als je tepelkloven hebt dan heb je gedurende de gehele voeding pijn en niet alleen maar in het begin zoals bij tepelgevoeligheid. Voeden kan hierdoor heel vervelend worden. Zo erg zelfs dat je tegen de voeding op gaat zien of hem zelfs wilt overslaan. Dit is natuurlijk een scenario dat je liever wilt voorkomen en daarom is het goed om te kijken naar de oorzaken van tepelkloven.
Oorzaken
Soms is het natuurlijk gewoon pech wanneer je last krijgt van tepelkloven maar vaak is er wel een aanwijsbare oorzaak voor dit probleem.
Alhoewel er weinig onderzoek gedaan is naar tepelkloven beschrijft huisarts Eekhof op zijn website www.thuisarts.nl wel dat veelal de meest voorkomende reden het verkeerd aanleggen is van je baby. Dit wordt ook bevestigd in een onderzoek dat is gedaan in Brazilië. Verkeerd aanleggen betekend dat de tepel verkeerd in de mond van de baby ligt. Een kraamverzorgster of lactatiekundige kan de juiste aanwijzing geven voor het goed aanleggen van je baby. Tepelkloven zijn geen reden om te stoppen met borstvoeding omdat na de juiste aanwijzingen voor het aanleggen van je baby de kloven vaak vanzelf verdwijnen.
Een andere oorzaak die gegeven wordt voor het ontstaan van tepelkloven is een schimmelinfectie bij de moeder (candidiasis) die kan worden overgedragen op je baby. Bij de baby spreken we dan van spruw. Je herkent spruw vaak door witte vlekjes in de mond van de baby. Wanneer spruw de oorzaak is van tepelkloven heb je feitelijk twee zaken die aangepakt moeten worden. Schakel hierbij altijd even de huisarts in.
Tepelkloven voorkomen
Meestal voel je zelf wel wanneer je baby niet lekker drinkt. Je baby even van de borst halen en opnieuw aanleggen kan dan al helpen. Je baby moet goed aanhappen en niet zachtjes aan de tepel sabbelen. Wanneer je teveel stuwing hebt en je borsten te hard zijn kan dit het aanleggen lastiger maken. Wanneer dit zo is kun je beter eerst wat melk afkolven zodat je baby daarna rustig, en in de goede houding kan drinken. Wanneer je te lang wacht met het voeden van je baby heb je bovendien kans op een borstontsteking en dat wil je er natuurlijk helemaal niet bij hebben.
Een ander trucje wat goed helpt is het insmeren van je tepel met wat moedermelk en deze dan aan de lucht laten drogen. Voorkom dat je tepel te lang nat blijft door bijvoorbeeld zoogcompressen te gebruiken met een plastic laagje of synthetische bh’s. De kans dat je tepels dan gaan zweten is groter en hierdoor is de kans op tepelkloven ook groter. Bh´s met een naad die net over de tepel loopt of slapen met een bh die voor irritatie kan zorgen wordt ook afgeraden.
Uit voorzorg zou je een zalf kunnen gebruiken die je tepels verzorgd. Let erop dat deze zalf uit 100% lanoline bestaat. Dan hoef je de zalf er namelijk niet af te halen voordat je gaat voeden.
Wat kun je doen als je tepelkloven hebt?
Wanneer je toch een tepelkloof hebt of vermoedt dat je er één gaat krijgen is het belangrijk snel te reageren. Wanneer je dit niet doet is de kans groter dat je er te lang mee rondloopt. Dit zal van negatieve invloed zijn op het geven van de borstvoeding.
Voed op verzoek
Als (nieuwe) moeder kun je in het begin best onzeker zijn. Als je baby erom vraagt wil je hem waarschijnlijk zo snel mogelijk voeden. Maar hier zit vaak de valkuil. Je kunt het moment dat je baby echt meteen wil drinken beter voor zijn door iets vaker te voeden. Dit betekent dat je je baby op verzoek voedt en niet volgens een strak schema. Onderzoek heeft uitgewezen dat op verzoek voeden de kans op complicaties als tepelkloven kan verminderen. Er zijn veel signalen waarmee een baby aan kan geven dat hij honger heeft. Let op:
- zuigen op zijn knuistjes;
- smakgeluiden en/ of;
- happen wanneer hij op je borst ligt.
Andere handige tips
- Vraag hulp wanneer je start met het geven van borstvoeding. Een hulpmiddel zoals een voedingskussen kan ook enorm helpen om je kindje in de juiste houding te leggen.
- Begin met het voeden aan de minst pijnlijke borst. Als je je kindje één borst hebt gegeven kun je bijvoorbeeld eerst het kindje verschonen voordat je het de andere borst aanbiedt. In deze tijd kun je je tepel aan de lucht laten drogen.
- Koel je tepel voor het aanleggen van baby. Verdoof je tepel iets met een ijsklontje en leg er na de voeding een koud kompres op zodat de pijn minder wordt.
- Was je BH’s op 60 graden. Wanneer je tepelkloven hebt is het erg belangrijk om je bh’s vaak te wassen op 60 graden en indien je wasbare zoogcompressen (katoen) gebruikt deze uiteraard ook regelmatig te wassen. Zo voorkom je kans op een ontsteking van de kloofjes.
Veel adviezen zoals het gebruik van een tepelhoedje en tepelzalven zijn niet bewezen. Wees hier dan ook voorzichtig mee. Besef je altijd dat wat jij op je tepel smeert in de mond van de baby terecht komt. Daarom wordt een behandeling met zalf vaak niet aangeraden. Een tepelhoedje kan voor verlichting zorgen tijdens het voeden maar ook een oorzaak zijn van te vochtige tepels waardoor de genezing minder snel verloopt.
