Hoe zou jij graag bevallen? Liggend in bed, of in een warm bad misschien? Op je zij, zittend op je hurken? Er zijn verschillende houdingen mogelijk. Zeker om de weeën op te vangen wil een andere houding nog wel eens prettig zijn, maar denk ook van te voren na over jouw houding tijdens de uitdrijving van de baby. Schrijf deze wens ook in je geboorteplan. De verloskundigen in Nederland zullen daar over het algemeen in meegaan tenzij er natuurlijk medische redenen zijn om het anders te moeten doen. Bij een ziekenhuisbevalling kan vaak ook veel, maar is natuurlijk niet altijd alles mogelijk.
1. Op je rug in bed bevallen
De meest bekende bevalhouding: liggend op bed op je rug. In de uitdrijvingsfase kun je tijdens het persen de meeste kracht zetten als je je benen optrekt en je kin op je borst legt.
Het is voor artsen en verloskundigen een prettige houding. Ze kunnen zo goed kunnen zien wat er gebeurt en staan er goed voor als er bijvoorbeeld geknipt moet worden. Voor de vrouw zelf is het natuurlijk ook prettig om te kunnen liggen en uit te rusten tussen de weeën door.
Aan de andere kant is het niet de meest natuurlijke manier: als je ligt is het bekken iets kleiner en de zwaartekracht helpt zo ook niet mee om de baby er uit te krijgen.
2. Liggend op de zij bevallen
Ook in deze houding lig je in bed, maar dan op je zij. Beide benen moeten gebogen worden, het bovenste been til je omhoog of laat je omhoog tillen. Je kunt extra kracht zetten als je zelf met de onderste arm en hand de bedrand vasthoudt.
3. Half zittend op bed bevallen
Een bed waarbij je het hoofdeind van het bed overeind zet. Ook hier zet je weer je voeten op bed met je knieën omhoog.
Nu werkt de zwaartekracht wel beter mee omdat je wat meer zit in plaats van ligt, maar het nadeel van deze houding is dat je lichaamsgewicht op het stuitje rust en juist daar moet je vrij kunnen bewegen om de baby ruimte te geven bij het indalen en draaien en de uiteindelijke uitdrijving.
Voordelen van een verticale positie
Uit onderzoek is gebleken dat in een verticale positie van het bovenlichaam, dus in een staande of zittende houding, de bevalling vaak sneller gaat en met minder complicaties verloopt dan bij een bevalling in rugligging.
- De zwaartekracht werkt mee: de bevalling verloopt zo sneller
- De druk op de baarmoeder is groter, wat zorgt voor krachtigere weeën. Het persen gaat makkelijker.
- De bekkenuitgang is groter en je kunt staartbeen en heiligbeen meer naar buiten duwen: de baby heeft zo meer ruimte om verder in te dalen en te draaien
- Er is minder medische ingrijpen nodig, zoals inknippen of vacuümpomp, er wordt minder vaak en minder ernstig uitgescheurd.
- Het zou minder pijnlijk zijn
4. Hurkend bevallen
Een manier om verticaal te bevallen is in hurkzit. Je zit op de hurken terwijl je jezelf ondersteunt met je armen, bijvoorbeeld op de bovenbenen van je partner die achter je zit. Door jezelf bij het persen met je armen af te zetten kun je nog meer kracht zetten.
Deze positie is optimaal voor de persfase: de uitgang van het bekken is wijd, de baby kan makkelijk geboren worden, zonder bochten te hoeven maken. Leg een baarschelp of kussen (met vuilniszak onder het sloop om het te beschermen tegen vocht!) onder je om de baby op te vangen.
Het nadeel is dat het steunen op je hurken zonder extra steun zwaar kan zijn en niet lang vol te houden is.
Tip: schoenen met hoge hakken aantrekken zorgt ervoor dat de spieren in de kuit minder hoeven te strekken.
Deze hurkhouding wordt afgeraden als de vrouw last heeft van bekkeninstabiliteit.
5. Bevallen op de baarkruk of baarstoel
Een zittende bevalhouding maar met wat extra comfort. De baarkruk is een soort stoeltje met een opening aan de voorkant waar de baby door kan. Bevallen op de baarkruk heeft dezelfde voordelen als bevallen in hurkzit, maar is een stuk comfortabeler omdat je meer steun hebt van de stoel. Jij leunt licht achterover, je benen zijn wijd en de knieën gebogen, voeten plat op de grond. Eventueel kan je partner achter je zitten en je steunen.
6. Met de baarschelp bevallen
De baarschelp is een soort kruk in de vorm van een schelp, die gebruikt kan worden om de vrouw hurkend op bed te laten bevallen. Jij leunt tegen een ruggensteun op bed – of tegen je partner – en tijdens een wee zak je door je knieën en kantel je je bekken naar voren.
Het voordeel hiervan is dat de verloskundige er beter bij kan. Het is ook heel makkelijk om zelf je kindje op te vangen wanneer het geboren wordt.
7. Op handen en knieën
Wanneer je op handen en knieën zit is de druk op de onderrug, stuitje en anus minder groot. Heb je klachten in dat gebied dan kan deze bevalhouding prettig zijn.
Terwijl je op je knieën zit en je rug horizontaal is, kun je je handen voor je zetten of met je armen leunen op het bed of op de benen van je partner.
8. Staan tijdens de bevalling
Gaan staan tijdens de ontsluitingsfase heeft zeker voordelen. De ontsluiting vordert zo beter en je hebt meer bewegingsvrijheid. Je kunt tegenover je partner gaan staan en tegen hem aanleunen tijdens de weeën, maar ook wat heen en weer wiegen of wandelen is een optie.
Voor de laatste fase van de bevalling, de uitdrijving, is deze bevalhouding minder geschikt. De verloskundige kan er niet goed bij en de kans op uitscheuren en bloedverlies is iets groter dan in andere posities.
9. Bevallen in bad
Warm water heeft een rustgevende werking, voor de moeder en voor het kind. Je kunt je weeën in de ontsluitingsfase altijd opvangen in je eigen bad of douche. Wil je ook de baby ook echt in bad geboren laten worden dan zijn daarvoor speciale bevallingsbaden te koop of te huur.
Bevallen in het warme water kan er zo voor zorgen dat je de pijn beter kunt verdragen en de ontsluiting sneller verloopt. Ook zorgt het water ervoor dat het perineum soepeler wordt zodat er minder kans is op uitscheuren.
Voor de baby is het een natuurlijke overgang van het vruchtwater naar het badwater, dat niet veel in temperatuur verschilt. Pas als het kindje met het gezichtje in aanraking komt met de lucht gaat het voor het eerst ademen.
Algemene tips bevalhouding
Het blijft natuurlijk koffiedik kijken wat jij op het moment zelf de prettigste bevalhouding zult vinden. Hoe de bevalling gaat verlopen weet je natuurlijk ook niet. Je kunt vooraf je wensen aangeven, maar het is natuurlijk geen enkel probleem om tijdens de bevalling te wisselen van houding. Vind je de hurkzit niet prettig dan is er altijd wel een bed in de buurt, en staat het bad om te bevallen klaar maar wil je er toch liever niet in dan is dat natuurlijk ook prima. Zeker bij het opvangen van de ontsluitingsweeën kan het prettig zijn om wat verschillende houdingen uit te proberen om uit te vinden waar jij je het fijnst bij voelt.
Nog een tip: dek je matras of vloer onder de baarkruk af met plastic of bijvoorbeeld de celstofmatjes uit het kraampakket. bij een bevalling komt wel wat rommel kijken. Het is normaal dat je vruchtwater en bloed verliest, mogelijk ook ontlasting. Dat is niet erg, maar wees je er vooraf van bewust door geen kleding of beddengoed te gebruiken waar je heel zuinig op bent of wat niet in de wasmachine kan.
Bronnen: Duik in je weeën, kraamzorglc.nl
