Als je zwanger bent wil je natuurlijk heel graag weten hoe het met je kindje gaat. De verloskundige of gynaecoloog controleert jou en je baby daarom regelmatig. Ze controleert onder andere hoe het met jouw bloeddruk gaat en jullie luisteren naar het hartje van de baby. Een magisch moment als je voor het eerst de hartslag van jou baby hoort. Zelf kan je dat thuis ook doen met een doppler. Internet staat vol met allerlei soorten en maten. Ook op social media worden deze apparaatjes overal aanbevolen. Maar wat is een doppler eigenlijk en is het veilige manier om thuis de hartslag van je baby te beluisteren? Je leest het allemaal in dit artikel.
Echo of doptone bij de verloskundige
Tijdens de controle bij de verloskundige kijken jullie af en toe met een echoscopie naar je kleintje. Bij deze medische echo’s wordt gekeken of alles goed gaat met je kindje. Hoe gaat het met zijn ontwikkeling, de groei, de ligging van je baby, de placenta en de hoeveelheid vruchtwater. Veel vaker luisteren jullie naar het hartje van jouw baby met een doptone. Met dit apparaatje worden ultrasone geluidsgolven door je buik gezonden. De hartklepjes van jouw kleintje en het bloed dat door de slagaders stroomt weerkaatsen deze golven. De doptone versterkt het geluid, waardoor het hartje van je baby goed hoorbaar is. Aan de hartslag kan de verloskundige of gynaecoloog horen of het goed gaat met je baby. De hartslag van je kleintje gaat heel snel. Het kan wel 160 slagen per minuut maken. Veel sneller dan jouw eigen hartslag. Vanaf 12 weken zwangerschap kan je op deze manier de hartslag van het kindje horen.
Wat is een doppler?
Een doppler is een klein apparaatje waarmee je thuis het hartje van je ongeboren baby kan beluisteren. Ideaal, want binnen handbereik kan jij thuis op de bank naar je kindje luisteren. Het apparaatje lijkt op de doptone die de verloskundige of het ziekenhuis gebruikt, maar deze is speciaal gemaakt om thuis te gebruiken. Hij is kleiner van formaat en is van mindere kwaliteit dan een doptone. De doppler werkt verder hetzelfde. De geluidsgolven die door je buik heen gaan zijn echter minder sterk, waardoor het lastiger is om de hartslag van je baby op te vangen. Je hoort daarnaast alleen de hartfrequentie, waardoor je nog niks weet over de gezondheid van de baby.
Hoe werkt een doppler?
Als je de doppler voor het eerst gebruikt is het even zoeken naar de juiste plek. Afhankelijk van hoeveel weken je zwanger bent houdt je de doppler op een andere plek op je buik. Van 12 tot 24 weken houdt je hem boven je schaambeen en ruim onder je navel. Als je voor de 12 weken zwangerschap met de doppler gaat luisteren, dan is de kans klein dat je de hartslag hoort omdat je kleintje dan waarschijnlijk nog verstopt zit achter het schaambeen. Vanaf 14 weken heb je meer kans om de hartslag te horen.
Zodra je langer dan 24 weken zwanger bent dan houdt je de doppler net iets onder of rondom je navel. Zodra je hem op één plek hebt, kantel je de onderkant steeds een klein beetje totdat je de hartslag hoort. Je kan de doppler ook heel rustig over je buik bewegen en steeds even stoppen om te luisteren. Zo heb je de meeste kans om de hartslag van je baby op te vangen. Als je geen hartslag vindt, maak je dan niet direct zorgen. Ook niet als op de verpakking staat dat je direct een duidelijke hartslag zal horen. Zeker in de eerste weken van een zwangerschap is het lastig om een hartje te vinden. Het is daarnaast ook even oefenen met een doppler. Probeer het anders de volgende dag nog een keer. Weet dat dit apparaatje kwalitatief minder is dan de spullen waar de verloskundige of de gynaecoloog mee werken. Maak je je zorgen over de gezondheid van je ongeboren kindje? Of twijfel je? Bel dan je verloskundige. Denk niet, ‘het zal wel niks zijn’. Samen overleggen kan nooit kwaad. Better safe, than sorry.
Is een doppler gevaarlijk voor de baby?
Zo’n apparaatje lijkt natuurlijk fantastisch. Iedere dag kunnen luisteren naar het hartje van je baby. Of je familie of vriendinnen laten meeluisteren, want niet iedereen kan mee naar de controles bij de verloskundige. Maar is het in werkelijkheid ook zo geweldig? Om hier achter te komen is er onderzoek gedaan. Onderzoekers nemen aan dat het langdurig blootstellen aan straling geen gevaar oplevert voor je baby, maar dat is dus niet bewezen. De effecten op de ontwikkeling en groei van de baby zijn dus niet bekend. Dit is één van de redenen om voor de 13 weken zwangerschap liever geen doptone of doppler te gebruiken, want in deze eerste weken worden namelijk de belangrijkste organen gevormd bij jouw kleintje. Tot nu toe zijn er in 30 jaar onderzoek nog geen schadelijke effecten aangetoond. Maar toch heerst er terughoudendheid en wordt geadviseerd niet vaker dan 1 keer per week een paar minuten te luisteren naar de hartslag van jouw kleintje met een doptone of doppler.
Waarom kan een doppler worden afgeraden?
Niet iedere verloskundige is voorstander van het thuis gebruiken van een doppler. Dit omdat het oefening vergt om met een doppler te werken en het hartje op te sporen. Daarnaast is de kwaliteit minder dan bij een doptone, waardoor het sowieso lastiger is om het hartje te kunnen horen. Dit kan frusterend werken en vragen oproepen. Je kan jezelf onnodig ongerust maken. Verder pikt een doppler alle geluiden uit je lichaam op, waardoor je veel ruis kan horen. Dat kan onnodige stress opleveren. En we weten allemaal dat stress voor jou en je baby niet goed is. Tot slot kan het schijnveiligheid opwekken. Stel je voelt je kleintje een dag niet bewegen en je luistert met een doppler. Je denkt de hartslag te horen, maar je kunt de verschillende hartritmes en geluiden niet goed thuis brengen. Logisch ook, want je hebt niet jaren gestudeerd om al die verschillen goed te kunnen beoordelen. Je denkt een hartslag te horen, terwijl dat in werkelijkheid bijvoorbeeld jouw organen zijn die je hoort rommelen. Onterecht ben je dan gerust gesteld. Je kan daarom ook met je verloskundige overleggen over het thuis gebruik van een doppler en samen afspreken wat het beste werkt. Bij twijfel, bel altijd je verloskundige of gynaecoloog.
Bronnen: oeiikgroei, deverloskundige, verloskundigecuijkmill
