Voor veel ouders een bekend probleem: Hoe zorg ik ervoor dat mijn kind helpt met opruimen? Het maken van de rommel gaat dan wel vrijwel vanzelf, maar het opruimen helaas alles behalve. Zo blijft het speelgoed van je kids, wanneer jij er niets van zegt, gerust dagen achtereen ongeroerd op de grond liggen. Opruimen is voor de meeste kinderen niet vanzelfsprekend: opruimen moet je je kids dan ook aanleren. Het bewust maken van het belang van opruimen is een lang proces wat je vaak tot diep in de pubertijd moet herhalen. Om dit gedrag bij jonge kinderen aan te leren (jong geleerd is hopelijk oud gedaan), doet een extra motivatie in de vorm van een beloning vaak wonderen.
Om je op weg te helpen is hier een stappenplan en een handige gedragskaart waarmee je het opruimen letterlijk in een kinderspel kunt veranderen!
Opruimen en klusjes: jong gedaan is oud geleerd!
Veel jonge kinderen vinden het vaak leuk om klusjes te doen. Laat ze vooral helpen. Ook als je zelf denkt dat je sneller klaar bent (en met minder troep wellicht) als je het zelf even doet. Het is namelijk niet alleen leuk voor ze om te mogen helpen, maar ook ontzettend leerzaam. Hieronder een overzicht wat kinderen per leeftijd zoal kunnen doen.
Overzicht taakjes per leeftijd
Taakjes kinderen 2-3 jaar
- Speelgoed opruimen in doos
- Boeken in de kast zetten
- Vieze kleding in wasmand
- Prullenbak legen
- Tafel dekken
- Handdoeken opvouwen
- Luiers pakken
- Plinten afstoffen
Taakjes kinderen 4-5 jaar
- Huisdieren voeren
- Tafel afruimen en afnemen met een doekje
- Planten water geven
- Bed afhalen
- Borden afdrogen
- Bestekbak opruimen
- Deurknoppen schoonmaken
Taakjes kinderen 6-7 jaar
- Vloer dweilen
- Schone was opvouwen
- Afwasmachine uitruimen
- Onkruid wieden
- Helpen bij het eten klaarmaken
- WC rol vervangen
Taakjes kinderen 8-9 jaar
- Afwasmachine inruimen
- Was doen
- Meubilair afstoffen
- Boodschappen opruimen
- Ei of koekjes bakken
- Hond uitlaten
- Lamp vervangen
Taakjes kinderen 10-11 jaar
- Badkamer schoonmaken na gebruik
- Stofzuigen
- Aanrecht schoonvegen
- Eenvoudige maaltijden klaarmaken
- Gras maaien
- Knoop aanzetten
Taakjes kinderen van 12 jaar en ouder
- Auto wassen
- Heg knippen
- Boodschappen doen
- Ramen lappen
- Koken en bakken
- Strijken
- Oppassen op jonge broertjes of zusjes
Stappenplan leren opruimen
Om je kids te helpen met opruimen is het maken van een stappenplan een goed begin. Voor alle kinderen, maar zeker voor kinderen met adhd of ass of wat minder goede executieve vaardigheden is het vaak nodig om wat hulp te geven bij het opruimen. Hoe moet je kind het aanpakken? Waar begint het mee?
Met dit stappenplan kan je kind in slechts 10 minuten zijn kamer opruimen. Te beginnen met het bed, de plek waar je kids van alles en nog wat neerleggen. Vraag ze alle spullen eraf te halen om het weer even netjes op te maken. Zo kunnen ze zelf alle knuffels weer leuk rond het bed plaatsen en ziet de kamer er direct veel leuker uit. Verdeel vervolgens de spullen in vier categorieën: schone kleding, vieze kleding, afval en speelgoed.
Doorloop deze stappen de eerste keren samen en laat zien waar alle spullen thuishoren.
Tips om taakjes doen te stimuleren
1. Stel een beloning in het vooruitzicht
Dat het belonen van goed gedrag (niet alleen bij kinderen) goed werkt, is al vaak bewezen. Recent onderzoek van de Vrije Universiteit toonde onlangs nog aan dat belonen zelfs het meest effectieve middel is om gedrag te veranderen. Of het nu gaat om snoepjes, stickers of een eindejaarsbonus op de zaak, je doet beter je best wanneer je weet dat er een beloning op je ligt te wachten. Kies daarom samen met je kind op voorhand een kleine beloning die hij of zij krijgt wanneer de gedragskaart vol is.
Let op. Wil je dat het kind een klusje als normaal gaat zien, dan is het niet slim om er voor te betalen. Alleen voor taakjes waar je kind even een keer extra voor wil motiveren is het een goed idee. Het geven van zakgeld staat natuurlijk los van het betalen voor een bijzonder klusje.
2. Gebruik een overzichtelijke klusjeskaart
Om bij te houden wanneer het tijd is voor de langverwachte beloning kun je een gedragskaart gebruiken. Op deze klusjeskaart kun je stickers plakken en vinkjes of stempels zetten als het kamer opruimen gelukt is. Vervolgens kun je met je kind een mooie beloning afspreken bij een volle kaart (of bijvoorbeeld bij 5 volle kaarten).
3. Organiseer een opruimspel
Een spelletje is altijd leuker dan werken. Nog een effectieve manier om je kinderen aan het opruimen te krijgen is dus het Grote Opruimspel spelen! Spelenderwijze rommel opruimen en andere kleine huishoudelijke taakjes doen.
Bedenk bij de dagelijkse klusjes een puntensysteem. Bijvoorbeeld kleding in de wasmand =1 punt, het inruimen van de vaatwasser = 2 punten of het wegbrengen van oud papier = 3 punten. Gebruik leuke kaartjes om dit bij te houden of houd de punten bij met een kleurrijke grafiek op de muur. Bedenk vervolgens ook een prijs voor de opruimer van de week!
