De voorhuid zorgt ervoor dat de eikel van de penis bedekt is. Zodra je kind een puber wordt kan hij zijn voorhuid naar achteren schuiven. Als dat niet kan of maar gedeeltelijk en zelfs pijn gaat doen, dan kan het zijn dat je kind phimosis heeft. Een vernauwde voorhuid dus. In dit artikel vertellen we jou wat dit is, hoe dit kan ontstaan en welke behandelingen mogelijk zijn om ervan af te komen.
Wat is een vernauwde voorhuid ofwel phimosis?
De voorhuid is een dun, rekbaar stukje huid die aan de voorkant van de penis zit. Dit stukje huid bedekt de eikel. Phimos is het Griekse woord voor afsluiting of vernauwing. Als je kind phimosis heeft dan is zijn voorhuid zodanig vernauwd dat het niet over de eikel teruggeschoven kan worden. De opening van de voorhuid is bij phimosis heel klein, waardoor je kind verschillende klachten kan ervaren.
Een vernauwde voorhuid: wanneer bel je de huisarts?
Als je kind zijn voorhuid niet goed terug kan schuiven en je maakt je zorgen dan kan je altijd naar de huisarts bellen. Als je zoon daarnaast één of meer van de volgende klachten ervaart, bel dan sowieso naar jullie huisarts.
Symptomen phimosis
- hij heeft een rode, geïrriteerde voorhuid
- hij kan moeilijk plassen, omdat de voorhuid voor de urinebuis zit.
- hij heeft pijn aan zijn eikel of tijdens het plassen, omdat de urine er niet goed door kan.
- hij gaat ballonplassen. Dit betekent dat de voorhuid iets opbolt tijdens het plassen. Hierdoor kan er wat urine achterblijven tussen de voorhuid en de eikel. Dit kan dan ontstekingen veroorzaken aan de eikel en/ of de voorhuid zelf.
- hij heeft koorts (hoger dan 38 graden).
De arts kan bevestigen of je zoon eventueel phimosis heeft. Daarna kunnen jullie samen een behandelplan maken.
Wat is een vernauwde voorhuid?
Een strakke voorhuid wordt ook vaak een vernauwde of nauwe voorhuid genoemd. De voorhuid en de eikel zijn dan op een natuurlijke manier met elkaar vergroeid. Normaal gesproken hoeft dat geen problemen te geven, wellicht is het alleen lastiger om de penis goed schoon te houden. In de meeste gevallen verdwijnt dit vanzelf weer. Probeer in die gevallen de voorhuid niet zelf los te trekken of geforceerd terug te schuiven over de eikel om alleen maar even te ‘oefenen’. In de voorhuid kunnen dan beschadigingen of scheurtjes komen, waardoor er littekens op de voorhuid komen. De voorhuid wordt op deze manier nog strakker en dat wil je niet. Ook kan hierdoor juist phimosis ontstaan.
Hoe ontstaat een strakke voorhuid?
Bij kinderen is het eigenijk heel normaal dat hun voorhuid nog wat nauw is en niet teruggetrokken kan worden over de eikel. Bij de geboorte zit de binnenkant van de voorhuid zelfs helemaal vast aan de eikel, het is dan nog één geheel. In de loop der jaren wordt deze vanzelf wijder en komt deze los van de eikel. Meestal zie je vanaf de leeftijd van 3 jaar dat de voorhuid los komt te zitten. Normaal gesproken begint de voorhuid los te komen van de eikel zodra je zoon in de puberteit komt. Bij sommige jongens duurt het tot het 17e levensjaar voordat de voorhuid goed is losgekomen van de eikel.
Bij 90% van de kinderen onder de 4 jaar kan de voorhuid niet worden terug getrokken. Ook als ze ouder zijn kan dit vaak nog niet. Een strakke voorhuid kan ontstaan doordat:
- je zoon een aangeboren aandoening heeft aan zijn voorhuid
- het riempje te kort is, waarmee de voorhuid aan de penis vast zit.
- je zoon een ontsteking aan zijn voorhuid of aan de eikel heeft, waardoor de voorhuid heel strak wordt.
Tips voor het schoonmaken van de penis
Om infecties te voorkomen is het belangrijk om de penis goed schoon te houden. Met een vernauwde voorhuid kan het lastig zijn om hem goed schoon te maken. Hieronder vind je een aantal tips die kunnen helpen bij het schoonmaken. Het beste kan je dat doen als je kind onder de douche of in bad gaat:
- Je kan de voorhuid 2 keer per dag voorzichtig schoonmaken met wat lauwwarm water. Vermijd zeep, douchegel en shampoo omdat dit voor extra irritaties kan zorgen.
- Als je zoon tussen de 6 en 12 jaar oud is kan hij zelf proberen om de voorhuid naar achteren te schuiven. Zo kan hij zelf voelen tot hoever het goed gaat. Vaak kan hij zelf goed aangeven tot hoever zijn voorhuid teruggeschoven kan worden. Daarna kan hij voorzichtig de eikel en de voorhuid schoonmaken. Laat je kind niks forceren. Als de voorhuid niet ‘vanzelf’ naar achteren kan worden geschoven of als het pijn gaat doen, dan stop je en probeer je het schoonmaken van de penis op een ander manier.
- Kan je de voorhuid niet naar achteren schuiven? Dan kan je ook een spuitje zonder naald gebruiken. Zo kan je het water aan het begin van de voorhuid voorzichtig naar binnen spuiten om zo de penis schoon te maken.
Welke behandelingen zijn mogelijk bij phimosis?
Er zijn twee behandelmogelijkheden bij phimosis. Vroeger werd er bij deze aandoening direct een operatie uitgevoerd. In de loop der jaren is gebleken dat corticosteroïdedcrème ook goed helpt. Je zoon smeert dan dagelijks 2 keer wat crème op zijn voorhuid. Dit doet hij 4 tot 8 weken lang, afhankelijk van het advies van de huisarts. Bij 70% van de gevallen wordt de voorhuid in die weken vanzelf wijder en hoeft er geen operatie uitgevoerd te worden. Dat is natuurlijk heel erg fijn, want daar zit niemand op te wachten. Overweeg wel goed of je deze crème wilt gaan gebruiken, want hierin zitten hormonen. Laat je goed informeren over de voor- en nadelen hiervan.
Als de crème niet het gewenste effect heeft dan wordt je vaak doorverwezen naar een uroloog. Samen met hem bespreek je dan of en welke operatie je zoon krijgt. Hierbij kan er gekozen worden uit de volgende opties:
- Je kind wordt besneden. Bij een besnijdenis -ook wel circumcisie genoemd- wordt de voorhuid losser gemaakt en in zijn geheel of gedeeltelijk weggehaald.
- De voorhuid wordt tijdens een operatie wijder gemaakt, zodat je zoon zijn voorhuid houdt.
- Het riempje waarmee de voorhuid vast zit kan losser worden gemaakt.
Lees je goed in en bespreek samen met de uroloog de voor- en nadelen van de operaties. Maak daarna pas de keuze die bij jullie en jullie zoon past.
Bronnen: radboudumc, thuisarts, fms
