Diabetes is de meest voorkomende chronische ziekte bij kinderen en daarmee een belangrijk onderwerp in de kindergeneeskunde, maar ook voor jou als ouder. Als je het vermoeden hebt of weet dat je kind diabetes heeft sta je zeker niet alleen. Er zijn in Nederland zo’n 7000 kinderen met diabetes en dit aantal stijgt jaarlijks met 3,8%. Hoe weet je of je kind diabetes heeft en hoe ga je hier mee om?
Wat is diabetes?
Bijna alle kinderen met diabetes hebben diabetes type 1. Dit is een chronische ziekte die (nog) niet te genezen is, maar waar je wel mee kunt leven. Het is een stofwisselingsziekte waarbij de alvleesklier geen insuline meer aanmaakt. Diabetes wordt daarom ook wel suikerziekte genoemd. Het heeft niks te maken met te veel suiker eten, maar betekent dat het afweersysteem de cellen die insuline maken kapotmaakt. Je noemt diabetes type 1 daarom ook wel een auto-immuunziekte.
Wanneer er geen insuline meer wordt aangemaakt blijft de glucose in het bloed in plaats van dat het in de lichaamscellen terecht komt en kan dienen als brandstof. Hierdoor heb je weinig energie. In plaats van glucose, gaat het lichaam dan vetten afbreken om als energiebron te gebruiken. Dit leidt vervolgens tot veel lichamelijke klachten zoals vermoeidheid en vermagering.
→ Op deze handige roadmap staat alles over diabetes overzichtelijk uitgelegd.
Diabetes type 1 of diabetes type 2?
Er zijn twee soorten diabetes te onderscheiden. Hoe weet je nu of je kind diabetes type 1 of 2 heeft? Hoewel veruit de meeste kinderen type 1 (ongeveer 90%) hebben, neemt het aantal dat diabetes type 2 heeft toe. Het belangrijkste verschil is dat diabetes type 1 een auto-immuunziekte is die is ontstaan door erfelijke aanleg en diabetes type 2 ontstaat meestal door overgewicht en een ongezonde leefstijl. Kenmerken:
Diabetes type 1
- Ontstaat op relatief jonge leeftijd. Meestal voordat je 30 jaar bent
- Iedere dag insuline spuiten en meerder malen per dag de bloedsuikerwaarde controleren
- Iedere dag dezelfde hoeveelheid koolhydraten eten
- Een regelmatig leven is belangrijk om de bloedsuikerspiegel stabiel te houden
Diabetes type 2
- Ontstaat doordat de alvleesklier lange tijd veel insuline moet aanmaken. Hierdoor gaat deze minder goed werken en reageert je lichaam minder goed op insuline omdat er teveel suiker in je bloed blijft.
- Er komen steeds meer kinderen met diabetes type 2 bij, omdat steeds meer kinderen last hebben van overgewicht.
- De behandeling is vooral door de leefstijl aan te passen. Soms in combinatie met medicatie (tabletten of insuline spuiten)
- Een gezonde leefstijl kan ervoor zorgen dat je geen medicatie meer nodig hebt.
Ontstaan diabetes type 1
Er is nog steeds veel onderzoek gaande naar diabetes bij kinderen. Met name over het ontstaan van diabetes is nog geen eenduidig antwoord. Gedacht wordt o.a. aan de hoeveelheid zonlicht en vitamine D, doorgemaakte infecties in de kindertijd en virussen. Hiernaast zouden koemelk in kunstvoeding, gluten, pesticiden en milieuvervuiling ook een rol kunnen spelen.
Heeft mijn kind diabetes?
Er zijn een aantal belangrijke symptomen die kunnen duiden op diabetes. Heeft je kind last van één of meerdere van onderstaande symptomen dan is het goed om contact op te nemen met je huisarts. Dit is erg belangrijk want als de bloedsuikerspiegel erg hoog is kan je kind in coma raken. De huisarts kan op basis van een klein vingerprikje direct zien of de bloedsuikerspiegel te hoog is.
- Dorst – je kind heeft vaak een droge mond en wil veel drinken
- Geur urine – de geur van de urine is zoet en fruitachtig
- Veel plassen – je kind moet meerdere keren per uur naar de wc of gaat weer bedplassen
- Vermagering
- Misselijkheid – je kind gaat zomaar overgeven zonder aanwijsbare reden
- Weinig energie – je kind is snel vermoeid en heeft weinig energie
- Infecties – infecties lijken steeds terug te komen
- Wazig zicht – in een vergevorderd stadium kunnen kinderen last hebben van wazig zicht
- Stinkende adem – de adem heeft een acetongeur.
Behandeling
Gelukkig is behandeling van diabetes mogelijk waardoor je ermee kunt leven. Helaas is er nog geen behandeling die ervoor zorgt dat diabetes helemaal overgaat. De behandeling van diabetes is erop gericht om de bloedsuikerspiegel omlaag te krijgen en in balans te houden. Dit kan met behulp van een insulinepen of insulinepomp. De hoeveelheid insuline die per keer wordt toegediend wordt in het ziekenhuis bepaald. Met een insulinepen moet je zelf handmatig de insuline in de huid prikken. Bij een insulinepomp wordt automatisch via een computertje en naaldje in de huid insuline afgegeven.
Leven met diabetes
Wanneer je kind gediagnosticeerd is met diabetes zal dit een grote impact hebben op jullie leven. Diabetes is een ziekte die dagelijks gemonitord en behandeld moet worden. Het is met name belangrijk om te letten op wat je kind eet. Koolhydraten worden door het lichaam omgezet in suikers. Teveel of te weinig koolhydraten hebben dus impact op de bloedsuikerspiegel en hebben voor een kind met diabetes grote gevolgen. Een diëtist zal daarom helpen om een voedingsplan op te stellen waarbij de koolhydraat inname zo goed mogelijk in balans is. Naast het eetpatroon van je kind speelt stress ook een belangrijke rol bij de bloedsuikerwaarde. Veel stress kan leiden tot een hoge bloedsuikerwaarde.
Monitoren
Naast het letten op voeding, zul je een aantal keren per dag de bloedsuikerwaarde van je kind moeten meten. Dit doe je door een vingerprikje en teststrip. Omdat een vingerprikje best vervelend is, hebben veel kinderen een sensor die permanent op hun bovenarm zit. Als de bloedsuikerwaarde tussen de vier en acht millimol per liter is voelt je kind zich goed en is er minder kans op complicaties. Deze complicaties variëren van infecties, huidproblemen, hart- en vaatziekten, zenuwschade en schade aan de ogen en nieren.
Hulp
Het meest belangrijk wanneer je kind diabetes heeft is misschien wel het inschakelen van hulp. Diabetes heeft echt een enorme impact op je dagelijks leven en helemaal onbezorgd genieten is een uitdaging. Het is daarom van belang dat iedereen in je omgeving weet hoe om te gaan met je kind. Met name op school is het belangrijk dat de juf of meester weet hoe te handelen wanneer je kind zich niet lekker voelt.
Via de diabetesvereniging Nederland kun je in contact komen met andere ouders en tips krijgen. Voor je kind zijn er speciale vakantiekampen voor kinderen met diabetes. Dit geeft je als ouder even een break en je weet dat je kind in goede handen is. De grootste uitdaging is om je kind gewoon kind te laten zijn. In principe kan een kind met diabetes gewoon alles en ook gewoon 100 worden. Probeer een goede balans te vinden in het monitoren en loslaten.
Tip: Het boek Suikermoeder is bedoeld voor alle ouders die net te horen hebben gekregen dat hun kind diabetes heeft.
Bronnen: Diabetesvereniging Nederland, Diabetesfonds
