Een hersenvliesontsteking kan zéér ernstige gevolgen hebben voor je baby of kind. Het is dus erg belangrijk dat je weet bij welke symptomen je een arts moet waarschuwen. In dit artikel vertellen we je wat hersenvliesontsteking precies is, wat de symptomen zijn en welke behandeling er nodig is.
Wat is hersenvliesontsteking?
Het hersenvlies is ontstoken bij een hersenvliesontsteking, medisch ook wel meningitis genoemd. Het hersenvlies zit rondom de hersenen, net onder de schedel. Een hersenvliesontsteking komt meestal door een bacterie of een virus, een bacteriële of virale meningitis. Een virale meningitis zal meestal wat minder ernstig verlopen dan een bacteriële meningitis. Een bacteriële meningitis is een zeer ernstig ziektebeeld, welke snel erger kan worden. Zonder de juiste behandeling kan een bacteriële meningitis dodelijk zijn.
Symptomen hersenvliesontsteking
Symptomen bij baby’s:
- Minder of niet willen drinken.
- Ontroostbaar huilen of kreunen, prikkelbaar zijn.
- Hoge koorts, of soms een temperatuur onder de 36,5 graden Celsius.
- Spugen.
- Luierpijn. Je baby huilt wanneer je de beentjes richting het hoofd beweegt tijdens het verschonen. Het optillen van de beentjes rekt de hersenvliezen.
- Een bleke, vlekkerige of grauwe huid.
- Rood/paarse kleine vlekjes, of wel huidbloedinkjes. Wanneer je drukt op deze vlekjes, houden ze dezelfde kleur. Met andere woorden, ze zijn niet wegdrukbaar en ze krijgen niet de normale kleur van de huid.
- Gespannen, bolle fontanel.
- Suf zijn; minder contact maken, niet normaal reageren en niet lachen. Soms is de baby zelfs bewusteloos.
De symptomen bij wat oudere kinderen zijn ongeveer hetzelfde als bij baby’s, met als verschil:
- Kinderen hebben een stijve nek, het lukt niet goed om de nek voorover te buigen in plaats van de luierpijn.
- Koude rillingen.
- Erge hoofdpijn.
Contact arts
Je moet direct contact opnemen met je huisarts bij twee of meer van bovenstaande klachten. Wanneer je huisarts een hersenvliesontsteking vermoedt, moet je kind direct naar het ziekenhuis om zo snel mogelijk behandeld te worden. Je moet ook direct bellen wanneer je kind opeens sneller ziek wordt en als je baby jonger is dan drie maanden en alleen koorts heeft (zonder andere klachten).
Oorzaken hersenvliesontsteking
Een bacterie is meestal de veroorzaker van een hersenvliesontsteking:
- Meningokok type B, C, W of Y
- Pneumokok
- Haemophilus influenza type B (Hib)
Deze bacteriën zitten in de keel en in de neus. Door hoesten, niezen en zoenen worden deze bacteriën overgedragen. Wanneer het lichaam niet de kans krijgt de bacteriën goed op te ruimen, gaan ze via het bloed naar de hersenvliezen. De meeste kinderen krijgen een inenting tegen bovenstaande bacteriën. Deze inentingen maken de kans op hersenvliesontsteking kleiner. Soms is een virus de veroorzaker van de hersenvliesontsteking, bijvoorbeeld herpes.
Onderzoek
Lichamelijk onderzoek vindt plaats door de huisarts en als je kind naar het ziekenhuis moet, ook door de kinderarts of neonatoloog. Soms wordt er extra onderzoek verricht, zoals bijvoorbeeld een urineonderzoek, om een urineweginfectie uit te sluiten.
Als een hersenvliesontsteking wordt vermoed, krijgt je kind vaak eerst een CT scan. Het is namelijk niet veilig om een ruggenprik te doen bij zwellingen in de hersenen. Een CT scan kan soms tekenen van een hersenvliesontsteking laten zien. Hierna krijgt je kind meestal een ruggenprik, medisch een lumbaal punctie genoemd. Hiermee wordt hersenvocht afgenomen. De arts kijkt of het vocht wat afgenomen is, helder of troebel is. Wanneer het helder is, is dit meestal een goed teken en is het vaak geen hersenvliesontsteking. Als het troebel is, is het meestal een hersenvliesontsteking. Het vocht wordt naar het laboratorium gestuurd waar het verder onderzocht wordt.
Behandeling
Als je kind erg ziek is, wordt het meestal al direct behandeld in het ziekenhuis en wacht men het onderzoek van het laboratorium niet af. Je kind krijgt zo snel mogelijk antibiotica in een breedspectrum. Dit betekent dat het op meerdere soorten bacteriën gelijk werkt. Als een virus de oorzaak is, krijgt je kind soms een medicijn tegen virussen. Wanneer het in het begin niet duidelijk is wat de veroorzaker is, krijgt je kind beide vormen van medicatie. Als het laboratoriumonderzoek bekend is, kan je kind specifiek gerichte medicatie krijgen. De behandeling in het ziekenhuis bestaat verder uit:
- Controles van de vitale functies als de temperatuur, de hartslag, de ademhaling, het zuurstofgehalte in het bloed, de bloeddruk en controles van de pupillen (grootte en of er geen verschil tussen zit). Je kind ligt aan de monitorbewaking.
- De verpleegkundige observeert en beschrijft het gedrag van je kind.
- Pijnbestrijding tegen pijn en voor comfort.
- Eventueel zuurstof als dit nodig is.
- Vaak sondevoeding om je kind rust te kunnen geven.
- Minimal handling; zo krijgt je kind de meeste rust en wordt het zo min mogelijk geprikkeld.
- Meestal ligt je kind op de kinderafdeling, als je kind erg ziek is, of er treden complicaties op, zal hij opgenomen worden op een Intensive Care voor kinderen.
Prognose
Als de hersenvliesontsteking is veroorzaakt door een virus, herstelt je kind meestal vanzelf binnen één tot twee weken na behandeling in het ziekenhuis. Bij een hersenvliesontsteking door een bacterie blijft je kind meestal enige tijd in het ziekenhuis. De hersenvliesontsteking, ontstaan door een bacterie, zal bij één op de drie kinderen iets beschadigen. De gevolgen hiervan zijn bijvoorbeeld; doofheid aan één oor of minder goed horen, cognitieve problemen, taalstoornissen, gedragsproblemen, epilepsie en/ of verlamming van een arm of been.
Bronnen Thuisarts, Flevoziekenhuis
