Er is weinig zo vervelend als niet naar de wc kunnen gaan. Poepen is nu eenmaal een basisbehoefte. Toch kampen veel kinderen met obstipatie en kunnen ze dus helemaal niet zo makkelijk naar de wc. Er kunnen verschillende oorzaken van obstipatie zijn, maar gelukkig zijn er ook veel oplossingen. Als je eenmaal de oorzaak weet, is de oplossing snel gevonden. Daarom lees je in dit artikel over de meest voorkomende oorzaken en geven we natuurlijk tips om zo snel mogelijk van die verstopping af te zijn.
Wat is obstipatie?
Als je kind minder dan drie keer per week poept, spreek je van obstipatie. Ook als de ontlasting hard en droog is, is er vaak ergens een verstopping. De reden van obstipatie is dat de ontlasting te lang in de dikke darm blijft zitten. In de dikke darm wordt vocht onttrokken dus hoe langer de ontlasting in de dikke darm zit, hoe harder en droger de poep wordt. Natuurlijk poept niet ieder kind even veel. Sommige kinderen gaan drie keer per dag terwijl anderen om de dag ontlasting hebben. Zo lang de ontlasting soepel is en je kind niet te hard hoeft te persen, is er niks aan de hand.
Wat zijn oorzaken van obstipatie
Er zijn behoorlijk wat oorzaken waarom je kind last kan hebben van obstipatie. Het kan een psychische oorzaak zijn, maar ook lichamelijke klachten kunnen zorgen voor opstopping. Een kind houdt eigenlijk nooit expres zijn poep op of poept expres in zijn broek. Als dit gebeurt, is het dus belangrijk om te kijken naar de oorzaak. Hieronder vind je een lijstje met de meest voorkomende oorzaken van obstipatie bij een kind.
- Voeding – Dit is een heel belangrijke oorzaak. Kinderen kunnen te weinig vezels eten of te weinig drinken. Als je te weinig vezels eet, worden je darmen onvoldoende gestimuleerd waardoor harde ontlasting ontstaat. Vezels zitten vooral in volkoren producten, groenten en fruit. Ook kan de overgang naar ander voedsel zorgen voor obstipatie. Dit zie je bijvoorbeeld vaak bij baby’s die van borstvoeding overgaan naar vaste voeding.
- Niet op tijd naar het toilet gaan – Vaak komt het doordat kinderen zo in hun spel zitten dat ze negeren dat ze aandrang hebben. De aandrang verdwijnt na verloop van tijd, maar de poep wordt wel steeds harder omdat het langer in de dikke darm blijft. Soms durft een kind bijvoorbeeld op school niet naar de wc. Vaak geeft een kind wel signalen af als het moet poepen. Negeer deze signalen niet en zorg dat je kind regelmatig naar het toilet gaat om obstipatie te voorkomen.
- Bewegen is gezond – Het is een liedje van Kinderen voor Kinderen, maar ook echt waar. Als je te weinig beweegt, bewegen de darmen ook minder. Ze worden lui. Hierdoor blijft de ontlasting te lang in de dikke darm zitten en ontstaat er obstipatie.
- Prikkelbare darm syndroom – Sommige kinderen hebben last van het prikkelbare darmsyndroom. De darmwand is dan overgevoelig waardoor een kind vaak last heeft van buikpijn. De oorzaak is vaak verstopping of diarree.
- Andere ziekteoorzaken – Een voedselintolerantie of allergie zoals gluten of eiwit kan ook zorgen voor een verstoorde ontlasting.
- Psychische oorzaken – Er kunnen heel veel psychische factoren een rol spelen bij obstipatie. Denk hierbij aan kinderen die veel gepest worden, het meemaken van een nare gebeurtenis, spanningen thuis of teveel druk op school. Vaak is een lichamelijke kwaal de oorzaak van een psychische factor.
Wat zijn de klachten?
Obstipatie is hartstikke vervelend en kan verschillende klachten tot gevolg hebben. De meest voorkomende klacht is buikpijn omdat er teveel poep blijft zitten in de dikke darm. Je ziet ook vaak dat er dunnere poep naar buiten komt langs de harde poep of dat er in één keer heel veel poep naar buiten komt. Als de keutel erg groot is, kunnen er scheurtjes in de anus ontstaan wat behoorlijk pijn kan doen. Door de druk van de poep in de dikke darm kunnen sommige kinderen hun plas niet goed ophouden.
Vaak zijn de klachten weer even voorbij als de ontlasting eruit is en beginnen de klachten na enkele dagen weer wanneer de poep zich ophoopt in de dikke darm.
Wat kun je zelf doen bij obstipatie?
- Voeding – Net als bij oorzaken staat ook voeding bij oplossingen bovenaan de lijst. Ga na of je kind voldoende groente, fruit en volkorenproducten eet. Hierin zitten vezels die belangrijk zijn voor de werking van de darmen. Probeer bij het ontbijt al vezels naar binnen te krijgen zodat de darmwerking al in de ochtend gestimuleerd wordt. Zorg ervoor dat je kind minimaal een liter water per dag drinkt. Vezels nemen namelijk water op en als je te weinig drinkt, wordt de poep weer droog en hard en ontstaat er obstipatie.
- Niet ophouden – Zodra je kind aangeeft dat hij naar de wc moet, is het belangrijk om deze gelegenheid te bieden. Het kan soms lastig zijn als je in de auto zit of net aan het eten bent. Probeer echter altijd zo snel mogelijk te reageren op aandrang.
- Bewegen – Helaas zorgen de tablet en smartphone ervoor dat kinderen minder bewegen. Terwijl het zo gezond is voor je algemene gezondheid! Laat je kind daarom minimaal twee uur per dag buitenspelen en stimuleer je kind om op een sport te gaan.
- Basisbehoefte – Iedereen poept dus zo spannend is het niet. Maak er daarom ook geen spannend verhaal van. Een kind hoeft geen compliment te krijgen als hij gepoept heeft. Als je het idee hebt dat je kind te weinig poept, helpt het niet om het steeds te benoemen. Hoe minder aandacht, hoe vanzelfsprekender het zal zijn.
- Natuurlijke middelen – Er zijn veel middeltjes op de markt die de werking van de darmen stimuleren zoals laxeerthee of vezelrijke koekjes. Vooral bij kinderen moet je erg oppassen met deze producten. Ze kunnen de natuurlijke darmflora verstoren waardoor je kind op latere leeftijd juist meer last van obstipatie kan krijgen. Wanneer je een middel in wilt zetten kun je dit het best eerst met je huisarts overleggen.
Wat kan de huisarts doen?
Als bovenstaande tips allemaal niet hebben geholpen, is het verstandig om naar de huisarts te gaan. De huisarts kan verschillende dingen doen om de obstipatie te verhelpen. Meestal schrijft de huisarts eerst een medicijn voor. Dit kunnen bulkvormers zijn of een laxeermiddel. Bulkvormers doen hetzelfde als voedingsvezels en nemen het vocht op. Hierdoor wordt de poep weer soepel. Bulkvormers kun je langere tijd gebruiken. Een laxeermiddel activeert de darmbeweging waardoor je kind makkelijker kan poepen. Het grote verschil met een bulkvormer is dat een laxeermiddel niet te lang gebruikt mag worden.
Ten slotte kan een huisarts je kind doorsturen naar een specialist om een klysma te laten doen. Dit is een darmspoeling waardoor de ontlasting naar buiten komt. Obstipatie bij kinderen is een veelvoorkomend probleem en daarom hebben sommige ziekenhuizen zelfs een speciale poeppoli.
Bronnen: Maag Lever Darm Stichting, Thuisarts
