Wormen komen heel vaak voor bij jonge kinderen en is dus ook helemaal niet gek. Gelukkig zijn er in Nederland goede medicijnen om snel van wormen af te komen. In andere delen van de wereld zijn wormen soms de oorzaak dat kinderen niet naar school kunnen. Dat is hier niet het geval en meestal is je kind er zo van af. Hoe ontdek je dat je kind wormen heeft en welke verschillende wormen zijn er? In dit artikel vertellen we alles over wormen zodat je snel en goed kunt reageren als je kind er last van heeft.
Wat zijn wormen?
In Nederland komen er drie soorten wormen voor bij mensen; lintwormen, spoelwormen en aarswormen. Deze laatste variant komt bij kinderen het meest voor. De verschillen leggen we hieronder uit.
Aarswormen
De aarsworm, of aarsmade is een draadvormige, witte worm van tussen de 5 en 10 mm lang. Deze worm leeft in de dikke darm en komt ook alleen bij mensen voor. Vrouwtjeswormen leggen hun eitje rond de anus. Dit veroorzaakt jeuk waardoor kinderen vaak krabben bij de anus en de schaamlippen. Door het krabben kunnen de eitjes verspreiden en kun je een ander kind besmetten. Aarswormen komen het meest voor bij kinderen tussen drie en tien jaar.
Klachten
De voornaamste klacht is jeuk rond de anus en de schaamlippen. Waarschijnlijk zul je dit zelf ook herkennen omdat je kind daar krabt. Door het krabben kunnen kleine wondjes ontstaan die kunnen infecteren. Bij meisjes is er een gevaar dat de eitjes in de plasbuis terecht komen en hier voor een infectie zorgen. Vaak merk je dat kinderen slechter slapen doordat de jeuk ‘s nachts het ergst is. De wormen leggen hun eitjes namelijk ‘s nachts.
Behandeling
Als je hebt vastgesteld dat je kind inderdaad aarswormen heeft (dit zie je door kleine witte bewegende sliertjes in de ontlasting) kun je al veel doen om het zelf op te lossen. Als er namelijk geen eitjes meer via de mond naar binnen komen, gaan de wormen vanzelf weg. Dit heeft te maken met goede hygiëne. Iedereen moet voor het eten goed zijn handen wassen en nagels moeten kort geknipt zijn. Het beddengoed kun je het best dagelijks wassen omdat hier eitjes op kunnen zitten. Lukt het niet om op deze manier van de aarswormen af te komen, kun je bij de apotheek of drogist Mebendazol halen. Dit is een medicijn waar je geen recept voor nodig hebt. Binnen twee weken zouden de wormpjes dan dood moeten zijn.
Spoelwormen
De spoelworm is crème van kleur en kan wel 40 cm lang worden. Kinderen kunnen besmet worden door het inslikken van de eitjes die meestal in de ontlasting van dieren zitten. De kans hierop is in Nederland heel klein vanwege goede hygiëne. De spoelworm vind je niet in de ontlasting omdat de larven uitkomen in het maag- en darmkanaal. Vanuit hier dringen ze de bloedstroom binnen. Via het bloed verplaatsen de larven zich naar de longen en de keelholte waar ze weer ingeslikt worden. Vervolgens komen ze weer naar het darmkanaal. Hier wonen de volwassen wormen.
Klachten
Van spoelwormen hebben kinderen in eerste instantie niet zoveel last en de klachten zijn dan ook zeer mild. Buikpijn en misselijkheid zijn veelgehoorde klachten, maar ook hoesten, koorts en netelroos kunnen voorkomen. Uiteindelijk kunnen volwassen spoelwormen gevaarlijk zijn doordat ze verplaatsen naar de darm, lever en galwegen. Hier kunnen ze schade aan het weefsel aanrichten.
Behandeling
Als je een vermoeden hebt dat je kind mogelijk een spoelworm heeft, kun je het best direct even naar de huisarts gaan. Ook bij spoelwormen kun je Mebendazol gebruiken. Spoelwormen gaan niet uit zichzelf weg dus medicatie is altijd nodig.
Lintwormen
Een lintworm is best heftig want hij kan in de volwassen uitvoering maar liefst vier tot tien meter lang worden! Gelukkig komen lintwormen in Nederland bijna niet voor. Een lintworm bestaat uit een lang lint van witte of lichtgele stukjes. De kop van de lintworm zet zich vast in de darmen. De stukjes die ongeveer een tot twee centimeter lang zijn en een halve centimeter breed vallen van de worm af en komen in de ontlasting terecht. Lintwormen krijg je door het eten van eitjes. Deze kunnen in rauw vlees zitten of in groente wanneer deze niet goed gewassen is. De eitjes komen uit in de darm en vormen zo de lintworm.
Er komen in Nederland twee soorten lintwormen voor; de runderlintworm en de varkenslintworm. De runderlintworm is niet gevaarlijk omdat hij in de darm blijft. De varkenslintworm zie je bijna niet in Nederland omdat deze meestal meegenomen wordt uit landen waar de hygiëne minder is. Deze lintwormen kunnen wel naar de bloedvaten gaan en zijn daarom gevaarlijker. Naast deze twee lintwormen heb je ook de vossenlintworm, deze komt in Nederland gelukkig bijna niet voor want hij is ontzettend gevaarlijk. Deze lintworm wordt door vossen gedragen, maar kan ook door honden of katten overgedragen worden. Een lik van een hond of een kat in het gezicht van een kind kan daarom voor besmetting zorgen. Gelukkig is de kans hierop heel klein.
Klachten
Een lintworm geeft niet direct klachten. Toch kun je de klachten wel herkennen wanneer je kind snel afvalt of als je stukjes van de lintworm in de ontlasting vind.
Behandeling
Een lintworm moet altijd behandelt worden. Het is dan ook belangrijk om naar de huisarts te gaan als je het vermoeden hebt dat je kind een lintworm heeft. Medicatie zorgt ervoor dat de lintwormen doodgaan.
Voorkomen van wormen
Omdat alle wormen via het ‘eten’ van de eitjes het lichaam binnenkomen, is goede hygiene ontzettend belangrijk. De volgende punten helpen om wormen te voorkomen:
- Knip de nagels van je kind regelmatig zodat er geen vuil onder kan gaan zitten.
- Was altijd je handen voor het eten.
- Trek iedere dag schoon ondergoed aan.
- Maak contact voorwerpen zoals deurknoppen, speelgoed, kranen en wc-brillen regelmatig schoon.
- Vervang de handdoek op het toilet het liefst dagelijks.
- Probeer duimzuigen of vingerzuigen af te leren.
- Gebruik een nagelborsteltje om de nagels goed schoon te houden.
- Was groenten altijd goed.
- Probeer het eten van rauw vlees te voorkomen.
Mag je naar school met wormen?
Met name aarswormen kunnen erg besmettelijk zijn. De eitjes kunnen onder de nagels van het kind terecht komen en vervolgens weer op contact voorwerpen waar een ander kind aanzit. Een kind met wormen kan wel naar school maar probeer de punten die staan onder het kopje ‘voorkomen van wormen’ zoveel mogelijk na te leven zodat kans op besmetting zo klein mogelijk is.
Bronnen: Gezondheidswetenschap.be, Thuisarts, RIVM
