Wat voor het ene kind een dagelijks feestje is, is voor het ander een ware nachtmerrie. Is jouw kind bang om te douchen of in bad te gaan? Dan heeft hij waarschijnlijk watervrees ook wel waterangst genoemd. Een angst die verschillende oorzaken kan hebben en waar de meeste kinderen vanzelf overheen groeien. Maar dit gebeurd niet altijd en het kan in de tussentijd ook heel stressvol zijn voor zowel jezelf als je kind. Hoe ga je hier goed mee om als ouder en hoe kun je je kind het beste helpen? Je leest het hier!
Wat is waterangst?
Om je kind goed te kunnen helpen en beter te begrijpen, is het belangrijk om te weten wat waterangst precies is. De angst voor water wordt ook wel watervrees of hydrofobie genoemd en komt best vaak voor. Ongeveer drie op de tien kinderen heeft hier in meer of mindere mate last van. Het komt met name voor bij kinderen tussen de één en drie jaar. Soms is de angst aangeboren maar meestal ontstaat het pas later.
Niet alleen in bad gaan of onder douche maar ook alle andere activiteiten die gepaard gaan met water wekken angst op. De oorzaak van de angst verschilt per kind. Meestal is het niet het water zelf waar je kind bang voor is, maar de gevaren die hij erbij bedenkt. Het is belangrijk dat je probeert te achterhalen wat het is waar je kind precies bang voor is. Heeft je kind en nare ervaring gehad, raakt hij in paniek als er water in zijn ogen komt of is hij bang mee te worden gezogen in het doucheputje? Benoem deze angst en vraag je kind wat hem zou helpen of geruststellen.
In sommige gevallen gaat het om onwil. Sommige kinderen gaan bij alles wat ‘moet’ met hun hakken in het zand. Dan kun je proberen je kind keuzes te geven zoals: wil je in bad of onder de douche? Wil je na of voor het eten in bad? Wil je na het douchen je mooie kinderbadjas aan of je pyjama? Je kind zelf keuzes laten maken geeft hem een gevoel van autonomie en dit kan voor sommige kinderen al een enorm verschil maken.
Oorzaken van waterangst
Heeft je kind een echte angst voor water dan zijn hier verschillende oorzaken voor aan te wijzen. De oorzaak verschilt uiteraard per kind maar aan de hand van dit lijstje kun je misschien beter achterhalen waar de angst bij jouw kind vandaan komt.
- Een nare ervaring – Heeft je kind ooit een ervaring gehad met water waar hij van is geschrokken? Dit kan al komen door een te koude of warme douchestraal of bijvoorbeeld zeep in de oogjes. Probeer even te graven in je geheugen of je kind ooit is gaan huilen in bad of in de douche.
- Kopiëren van gedrag – Kinderen zijn sterren in het kopiëren van gedrag. Hou jij zelf niet van water of is een broertje of zusje angstig in het water dan kan deze angst onbewust worden doorgegeven. Kinderen voelen het feilloos aan wanneer jij iets niet fijn vind.
- Overbezorgdheid – Wanneer jij steeds roep ‘pas op’ en ‘kijk uit’ en angstig loopt te ijsberen dan praat je je kind als het ware een angst aan.
- Een trauma – Een trauma kan ook een oorzaak zijn. Uitglijden in de douche of onverwachts kopje onder gaan in bad kunnen voor een kind traumatisch zijn. Ga vooral niet de overbezorgde ouder uithangen want hierdoor rakel je steeds op wat er is gebeurd.
- Oorproblemen – Heeft je kind vaak en veel last van zijn oren dan kan dit ook een oorzaak van zijn watervrees zijn. Zijn oren zullen in het water hoogstwaarschijnlijk pijn gaan doen. Hierdoor kan je kind pijn en water aan elkaar gaan koppelen waardoor hij niet meer in bad durft. Huilt je baby of kind steeds wanneer er water in zijn oren komt dan is het verstandig om een afspraak te maken bij een KNO-arts. Lees ook het artikel over zwemmersoor.
- Bewustwording kind – Soms worden kinderen naarmate ze ouder worden juist bang voor water. Dit kan te maken hebben met het steeds bewuster worden van zichzelf en de omgeving. Ze gaan steeds meer nadenken en zien meer gevaren.
Tips bij angst voor bad of douche
Wat het probleem van de waterangst ook is, neem de angst van je kind serieus en forceer niets. Probeer met onderstaande tips het bad- of doucheritueel op een speelse manier weer aantrekkelijk te maken.
- Badritueel – Een vast ritueel voor het douchen of in bad gaan kan net zo belangrijk zijn als een vast ritueel voor het slapen gaan. Doe altijd alles op dezelfde manier en in dezelfde volgorde, zo weet je kind waar hij aan toe is. Een voorbeeld van een ritueel zou kunnen zijn:
- Kies een vaste dag en tijdstip, bijvoorbeeld iedere dinsdag en vrijdag. Een kind hoeft niet elke dag in bad of onder de douche. Dat is helemaal niet goed voor de huid. Als je kind nog jong is, is 1 tot 2 keer bladeren per week genoeg.
- Laat je kind kiezen (als dat kan) in douche of in bad.
- Zoek samen wat speelgoed uit .
- Laat je kind ook vooraf kiezen welke handdoek hij wil gebruiken om zich af te drogen en welke onderbroek en pyjama hij aan wil. Hoe meer keuzes je kind zelf maakt des te groter is het gevoel van autonomie en dit zal ten goede komen aan de welwillendheid van je kind om het water in te gaan. Is je kindje nog te klein om zelf keuzes te maken zorg dan wel dat alle benodigdheden binnen handbereik liggen; zeep en shampoo, badolie, een handdoek en luier.
- Laat je kind kiezen of hij alleen of samen in bad wil. Wees erop voorbereid dat je dus zelf ook mogelijk in bad gaat. Jij hebt een voorbeeldfunctie, als je op een afstand je kind probeert te wassen zonder zelf nat te worden, werkt dat niet bevorderend.
- Geef je kind zoveel mogelijk controle over het water. Laat hem kiezen hoe hoog het badwater moet komen en laat hem de douchekop vasthouden (draai de kraan niet helemaal open).
- Zorg voor een gezellige sfeer in de badkamer, met bijvoorbeeld led waxinelichtjes, een muziekje, lekkere badschuim et cetera.
- Neem de tijd en leef je in – Neem de tijd voor je kind. De tijd die je nu investeert win je later terug wanneer je kind niet meer angstig is. Zorg dat je een moment vind op de dag, en het hoeft echt niet iedere dag, dat je zelf ook de rust en tijd hebt om te spenderen aan het badritueel. Kinderen voelen dingen feilloos aan en zullen zichzelf ook meer kunnen ontspannen als jij ook ontspannen bent. Je kunt starten met bijvoorbeeld het samen in bad doen van een pop. Ook kun je boekjes lezen over in bad gaan. Laat je kind bijvoorbeeld ook eens spelen in de badkamer terwijl jij aan het douchen bent of laat hem zichzelf wassen met een washandje. Dwing in ieder geval niks af en erken het angstige gevoel, word niet boos. Je kind moet dit op zijn eigen tempo doen. Met vindingrijkheid, veel geduld en genoeg schuim gaat het vast lukken.
- Antislipmatjes – Het gebruik hiervan zorgt ervoor dat je kind steviger staat en dat geeft een veilig gevoel.
- Gieters en emmers – Een emmertje of gietertje is voor veel kinderen een stuk minder eng dan de douchekop. Moeten de haren van je kind gewassen worden probeer ze dan eens uit te spoelen met een gietertje. Je kunt je kind dit ook zelf laten doen, wanneer hij daar klaar voor is.
- Geen bad? – Heb je geen bad thuis maar wil je kind niet in de douche. Dan is een uitvouwbaar badje voor in de douche of een grote plastic bak misschien een oplossing.
- Badspeelgoed – Er zijn heel veel verschillende badspeeltjes verkrijgbaar, denk bijvoorbeeld aan badboekjes of badkrijtjes maar er is nog heel veel meer. Het leukste is het voor je kind om hem mee te nemen naar de winkel en zelf wat te laten uitzoeken.
- Shampoo – Veel kinderen zijn bang om shampoo in hun ogen te krijgen. Laat je kind dan bij het uitspoelen van zijn haren een washandje tegen zijn gezicht aanhouden. Er bestaan ook een speciaal soort zonnekleppen voor onder de douche of in bad.
Lees ook: in bad of onder de douche met je baby
*Dit artikel bevat gesponsorde content