Wakker worden in een nat bed is voor je vijfjarige kind en voor jou als ouder niet fijn. Elke nacht een luier dragen kan, maar er is ook een andere mogelijkheid. Een plaswekker maakt je kind ’s nachts wakker om naar de wc te gaan. Hoe werkt zo’n plaswekker? En wanneer kun je het gebruiken voor je kind?
In bed plassen is normaal op jonge leeftijd
Je kind wordt niet zindelijk geboren. Daarom is de luier zo’n fantastische uitvinding. De meeste kinderen zijn rond een jaar of drie overdag zindelijk. Meestal volgen de droge nachten daarna vrij snel. Van alle zesjarigen plast ruim 15% nog wel eens in bed. Van de tienjarigen is dit ongeveer 5%. Van de jongeren tussen vijftien en achttien plast naar schatting 1,5% nog af en toe ’s nachts in bed. Bij volwassenen is dit ongeveer 1%. Bedplassen komt bij jongens twee keer zo vaak voor als bij meisjes.
Als je kind van vijf of zes twee keer of meer per maand in bed plast, is er sprake van bedplassen. De medische term hiervoor is enuresis. Er is sprake van bedplassen wanneer er geen lichamelijk probleem aanwezig is dat het plassen zou kunnen veroorzaken, zoals een urineweginfectie of epilepsie.
Oorzaak bedplassen
Bij meer dan de helft van de kinderen die met vijf of zes jaar nog niet droog zijn, komt bedplassen in de familie voor. Bedplassen is een onbewust proces waar de meeste kinderen zich voor schamen. Het is dus absoluut niet een manier om aandacht te trekken of om vervelend te doen. Andere mogelijke factoren die bij bedplassen een rol kunnen spelen zijn:
- Blaascapaciteit: met een kleine blaas moet je kind eerder plassen.
- Slaapdiepte: als je kind diep slaapt, is het lastig om te merken dat de blaas vol is.
- Emotionele of sociale factoren: bedplassen kan een gevoel geven van schaamte. Logeerpartijtjes zijn vaak onmogelijk. Ook kan het een negatieve invloed hebben op het gezin. Door de schaamte kan het lastig zijn om bedplassen samen met je kind te bespreken.
- Hoge urineproductie ’s nachts: normaal is de urineproductie ’s nachts lager dan overdag. Als de urineproductie hoog blijft in de nacht, moet je kind sneller plassen.
- Leergierigheid: rond de leeftijd van drie zijn de meeste kinderen in een leergierige periode. Ze pikken dingen snel op. Bij sommige kinderen komt deze leergierigheid wat later, bijvoorbeeld pas als ze vijf of zes jaar zijn. Het bedplassen gaat dan vaak vanzelf over.
Wanneer naar de huisarts met bedplassen?
Een kind dat voldoende drinkt, zo’n zes tot zeven glazen per dag, zal ongeveer vijf tot zes keer per dag naar de wc gaan. Als er een onderliggend probleem is met de urinewegen, wijkt je kind vaak af van dit patroon. Als je vermoed dat er een onderliggende oorzaak is, ga dan met je kind langs de huisarts.
Ervaart je kind het bedplassen als een probleem en is hij vijf of zes jaar? Ga dan eens samen langs de huisarts en bespreek wat de mogelijkheden zijn voor je kind. Vaak wordt pas met een behandeling van het bedplassen gestart als je kind het zelf als een probleem ervaart en mee wil werken aan de behandeling. Dan is de kans dat de behandeling slaagt namelijk het grootst.
Wanneer kan ik een plaswekker gebruiken bij mijn kind?
De plaswekker is een goede methode om je kind van het bedplassen af te helpen. Meestal wordt hiermee gestart als je kind zes of zeven jaar oud is. Ben je op zoek naar een goede plaswekker, kijk dan eens hier. Je kunt kiezen uit verschillende soorten. Koop er vooral eentje die jou praktisch en fijn lijkt voor je kind.
Hoe werkt een plaswekker?
De plaswekker is een apparaat dat verbonden is aan een speciaal broekje of een inlegger. Voordat je kind gaat slapen, stel je samen de wekker in. Als er een paar druppels in het broekje komen, gaat de wekker af. Je kind wordt wakker van de wekker en kan dan zelf naar de wc gaan.
Hoor je als ouder de wekker afgaan, dan is het zeker de eerste nachten goed om als ouder naar je kind toe te gaan. Doe het licht aan en wacht even af. Als je kind vanzelf wakker wordt, laat hem dan zelf de wekker uitzetten. Geef je kind gelijk een compliment en benadruk dit de volgende ochtend nog eens.
Als je kind na twee minuten nog niet wakker is geworden van de wekker, maak je je kind zachtjes wakker. Het is belangrijk dat je kind helemaal wakker is voordat je samen naar de wc gaat. Anders leert je kind niet zelfstandig te plassen. Je geeft geen compliment, want het is de bedoeling dat je kind vanzelf wakker wordt. Zeg niets over het nat zijn. Als je kind wakker wordt van de wekker, is het een geslaagde nacht. Wordt je kind een keer wel en een keer niet wakker, is dat in het begin ook een geslaagde nacht. Pas later mag je verwachten dat je kind elke keer wakker wordt van de wekker.
De droge regels
Deze regels helpen je kind om ’s nachts wakker te worden van de wekker:
- Laat elke keer voor het slapen gaan de wekker een paar keer afgaan. Zo weet je kind precies hoe het geluid klinkt.
- Kijk goed samen met je kind voor het slapen of de plaswekker aanstaat en alles goed is aangesloten.
- Laat je kind herhalen wat er moet gebeuren als de wekker gaat. Net als een brandweerman die rustig ligt te slapen, moet je kind gelijk in actie komen als de wekker afgaat.
De natte regels
Zeker de eerste nachten zal niet alles goed gaan. Daarom is het goed om elke avond nog eens door te nemen wat je kind moet doen als het niet lukt. Oefen dit als het nodig is een paar keer overdag.
- Je kind zet het alarm uit, doet de natte broek uit, een droge broek aan en zet de plaswekker opnieuw aan. In het begin ga je als ouder nog elke keer kijken als de wekker afgaat. Later doet je kind dit alleen.
- Als het bed nat is, helpt je kind met het verschonen van het bed.
Bijhouden hoe het is gegaan
Iedere ochtend houd je samen met je kind bij op een kalender hoe het is gegaan. Je kunt bijvoorbeeld vier kolommen maken.
- Nat, niet wakker geworden van de wekker.
- Nat, maar wel wakker geworden van de wekker.
- Droog, zelf wakker geworden van de wekker en naar de wc geweest.
- Droog, doorgeslapen zonder dat de wekker afging.
Stoppen met de plaswekker
De eerste nachten zal de plaswekker regelmatig afgaan. Als het goed verloopt, gebeurt dit na een of twee weken steeds minder vaak. Wanneer je kind twee weken (14 nachten) achter elkaar droog is gebleven zonder dat het alarm afging, kun je het zonder plaswekker proberen. Je kind is dan namelijk uit zichzelf wakker geworden en naar de wc gegaan.
Het kan ook zijn dat de plaswekker na zes weken niet werkt. Je kind wordt niet wakker. Of hij wordt wel wakker, maar blijft in bed plassen. Als dat gebeurt, kan het zijn dat de plaswekker toch niet het juiste hulpmiddel is.
Het komt vaker voor dat kinderen een tijdje ’s nachts droog blijven, maar daarna toch weer ongelukjes krijgen. Je kunt dan de plaswekker nogmaals gebruiken. Doe hem dus niet gelijk weg na de eerste succesvolle periode.
Het is beter om de plaswekker niet langer dan vier maanden achter elkaar te gebruiken. Tenzij je dit onder begeleiding van je huisarts of een andere hulpverlener doet.
Bronnen: Thuisarts.nl, kenniscentrumbedplassen.com
