Eten, slapen en naar de wc gaan zijn onze basisbehoeften. Het is dan ook logisch dat je als jonge ouder extra let op deze behoeften bij je kind. Eet je kind wel genoeg en gezond, heeft hij voldoende natte luiers en slaapt hij wel goed? In dit artikel gaan we specifiek in op slapen. Hoeveel slaap heeft een kind vanaf vier jaar nu eigenlijk nodig? In Zuid Europese landen gaan kinderen vaak veel later naar bed dan bij ons en waarom bestaat er eigenlijk zoiets als kinderbedtijd? Deze vragen gaan we in dit artikel allemaal beantwoorden zodat je een leidraad hebt hoeveel jouw kind ongeveer per nacht moet slapen. En onthoud; ieder kind is anders dus zijn het aantal uren slaap slechts richtlijnen.
4 tot 6 jaar: Hoeveel slaap heeft een kleuter nodig?
Een kind van vier jaar heeft gemiddeld twaalf uur slaap per etmaal nodig. Sommige vierjarigen hebben misschien voldoende aan 11 uur slaap, en anderen hebben juist 13 uur nodig om goed uitgerust te zijn. Waarschijnlijk doet je kind nu geen middagslaapje meer en gaat hij naar school. Al deze uren worden dus ‘s nachts geslapen. Als je kind om 7:00 uur op moet om naar school te gaan dan moet hij dus uiterlijk om 19:00 uur slapen. Het is daarom belangrijk in deze periode om op tijd avond te eten zodat je kind na het eten nog even tijd heeft om te spelen en rustig te worden en zich zo kan voorbereiden op de nacht. Ideaal is het dan ook om al rond 18:30 uur te starten met het slaapritueel zodat je kind ook echt om 19:00 uur in slaap kan vallen.
6-8 jaar: Hoeveel slaap heeft een schoolgaand kind nodig?
Als je kind iets ouder wordt heeft hij wat minder slaap nodig maar nog steeds slapen schoolgaande kinderen gemiddeld zo’n 11 uur per nacht. Je zult merken dat de bedtijd iets gaat schuiven naarmate je kind ouder wordt maar nog steeds is voldoende slaap ontzettend belangrijk voor je kind. Je kind kan beter iets eerder in bed liggen en al tot rust komen door samen een boek te lezen of de dag door te nemen. Neem hier echt de tijd voor zodat je kind een lange en rustige nacht heeft en de kwaliteit van slapen zo optimaal mogelijk is.
8-12 jaar: Hoeveel slaap heeft een ouder kind nodig?
Je kind zal nu vaker na het eten nog activiteiten hebben. Denk hierbij aan sport training of andere clubjes. Automatisch zal de bedtijd hierdoor later worden. Kinderen op deze leeftijd hebben vaak aan zo’n 10 uur slaap per nacht genoeg. Dit is ook een leeftijd waarop de verleiding van een tablet of smartphone groter wordt. Probeer het gebruik van een schermpje in de avond te vermijden. Het blauwe licht dat van een schermpje komt remt de aanmaak van melatonine, het hormoon waardoor je slaperig wordt. Een kind kan hierdoor makkelijk veel te laat naar bed gaan met alle gevolgen van dien.
Slaapsignalen
Sommige kleuters vallen tijdens het avondeten al bijna in slaap terwijl andere kinderen niet moe te krijgen zijn. Dit heeft alles te maken met de eigen interne klok van een kind. Het is daarom ontzettend belangrijk dat je slaapsignalen goed oppikt en hier ook op reageert. Als je het eerste wagonnetje van diepe slaap mist, is je nachtrust kwalitatief al een stuk minder. Slaapsignalen negeren zorgt er vaak voor dat kinderen veel moeilijker in slaap komen. Wist je dat kinderen die heel druk doen vaak juist heel moe zijn? Meestal krijgen kinderen na het avondeten nog even een opleving door de energie van het eten. Toch is het belangrijk om al na het avondeten te beginnen met het afsluiten van de dag door bijvoorbeeld de lichten te dimmen en eventuele achtergrondgeluiden zoals muziek zachter te zetten.
Dit zijn signalen waarmee je kind aangeeft dat hij moe is:
- Gapen is natuurlijk het belangrijkste signaal.
- In de ogen wrijven zie je vaak bij wat jongere kinderen.
- Aan de oren trekken is een belangrijk signaal bij kleine kinderen.
- Als je kind minder actief is en stil wordt is dit vaak ook een teken dat hij moe is.
- Staren is een belangrijk signaal en zie je vaak bij wat oudere kinderen.
- Is je kind snel geprikkeld of moet hij snel huilen dan weet je vaak ook dat je kind gewoon moe is.
- De motoriek wordt minder waardoor je kind makkelijker valt of zich stoot.
- Rode oren of wangen kunnen ook een teken van vermoeidheid zijn.
Waarom is slaap zo belangrijk?
Als je slaapt, herstelt je lichaam zowel geestelijk als lichamelijk. Je geeft je lichaam letterlijk rust. Slaap heeft een positieve invloed op je immuunsysteem waardoor je minder snel een virus oppikt en ziek wordt. Ook maakt een kinderlichaam in de nacht groeihormonen aan. Een goede nachtrust zorgt er dus voor dat je kind beter groeit. Geestelijk zorgt slaap ervoor dat je dingen beter onthoudt en je je op school ook beter kunt concentreren. Hierdoor gaat het leren makkelijker. Vaak zie je dat kinderen na een goede nacht slaap, veel beter kunnen navertellen wat ze op school geleerd hebben bijvoorbeeld. Door slapen wordt je letterlijk fitter omdat je lichaam herstelt als je slaapt. Heb je een wondje, dan zie je vaak dat die de volgende morgen al een stuk minder is.
Kinderbedtijd
Naar bed gaan kan voor sommige kinderen best een strijd zijn. Het voelt vaak ontzettend ongezellig om naar bed te gaan terwijl de rest van het gezin nog een vrolijke avond heeft. Kinderbedtijd is een typisch Nederlands fenomeen. In andere landen, en dan met name in zuidelijke landen, gaan kinderen vaak veel later naar bed. Groot verschil is dat kinderen in deze landen vaak overdag even slapen en zo toch voldoende slaap krijgen. In Nederland houden we erg vast aan een ritme terwijl er in andere culturen veel meer gekeken wordt wanneer het kind moe is en vaak uit zichzelf naar bed gaat. Het één is niet beter dan het ander.
Belangrijk is om te doen wat voor jou werkt. Bij ons thuis gaat met name in de wintermaanden het licht van iedereen eerder uit. Dus als de kinderen naar bed gaan, maken wij ons ook klaar voor de nacht. We lezen nog een boek, kletsen wat en zorgen dat het licht gedimd is. Dit draagt ook bij aan een goede nachtrust voor onszelf waardoor we overdag weer kunnen shinen.
Bronnen: De kinder slaapcoach, Slaap Informatie Centrum, Kenniscentrum kinder- en jeugdpsychiatrie, Slaapdeskundige Stephanie
