Zindelijk worden: tips om je kind te helpen om zindelijk te worden

Hoe wordt je kind zindelijk en wat kun je er zelf aan doen? Tussen de 3 en de 6 jaar krijgen kinderen belangstelling voor geslachtsdelen. Ook over deze prille seksuele ontwikkeling worden vragen gesteld. Hieronder vind je vragen die ouders ons hebben gesteld over beide onderwerpen, met antwoorden van psycholoog/pedagoog.

Vragen & Antwoorden in dit artikel

Terugval zindelijkheid 6,5 jaar – ‘s nachts en overdag

Onze dochter van ruim 6,5 jaar is in principe zindelijk, maar vooral in de zomer heeft ze regelmatig een natte broek. Mijns inziens wil ze gewoon niet naar de wc, omdat ze dan zo leuk aan het spelen is. We kunnen begrip tonen, op onze kop staan, haar wijzen op haar pijnlijke rode billetjes (die ze een keer ervan gehad heeft), maar niets helpt.

Met iets meer dan vijf jaar is ze ‘s nachts zindelijk geworden. Dat is bijna een jaar goed gegaan. Begin november ging het de verkeerde kant op en na heel veel natte bedden hebben we haar, vanwege de toen komende drukke periode (sinterklaas, kerst, oud en nieuw), weer een luier voorgedaan. Na januari de luier weer af, maar sinds korte tijd is het weer drama.

Het enige wat spanning bij haar veroorzaakt kan hebben is haar dagopname in het ziekenhuis. Vanwege haar lengte (klein), is ze een halve dag in het ziekenhuis geweest voor onderzoek. Uitslag hebben we hier nog niet van.

Op school zit ze voor het derde jaar in groep 1/2 en heeft de toetsen goed gemaakt. Met andere woorden, ze kan nu goed meekomen en ze vindt het leuk (het allerbelangrijkste natuurlijk). Verder zijn er thuis ook geen spanningen. Het is alleen qua karakter af en toe een moeilijk meisje, maar ook dat gaat de laatste tijd goed.

Zo langzamerhand weet ik het werkelijk niet meer en hoop dat jullie mij wellicht wat tips kunnen geven.

Is wellicht het volgende mogelijk: het feit dat ze overdag niet genoeg traint (het laten lopen uit gemakzucht), dat het daarom ‘s nachts ook niet goed getraind kan worden?

Antwoord:

Ik begrijp uit je verhaal dat je zo langzamerhand niet goed meer weet wat je nog kunt doen om je dochter te helpen om weer zindelijk te worden.

Je zegt dat de reden voor de terugval wellicht gezocht kan worden in de dagopname in het ziekenhuis. Verder zijn er voor zover je kunt zien geen duidelijk aanwijsbare redenen die de oorzaak zouden kunnen zijn. Je noemt echter dat je vooral naar emotionele oorzaken gekeken hebt. Ben je al eens met haar bij de huisarts geweest? Het is in geval van een terugval goed om een lichamelijke oorzaak uit te sluiten. Mocht er geen lichamelijke oorzaak zijn, dan kan je aan onderstaande tips wellicht wat hebben.

Ongelukjes doen zich voor als een kind in principe zindelijk is, maar het soms misgaat. Omdat ze zó in hun spel opgaan dat ze vergeten te plassen, of omdat ze hun kleding niet op tijd uit kunnen krijgen, ze de wc niet kunnen vinden.

Een goede tip is het zetten van een eierwekkertje, om je kind eraan te helpen herinneren op vast tijden naar de wc te gaan.

Wanneer er zoveel ongelukjes gebeuren dat het lijkt alsof een kind weer helemaal onzindelijk is geworden, spreek je van een (tijdelijke) terugval (regressie). Dit is een normaal onderdeel van het proces om zindelijk te worden dat veel voorkomt. Een terugval kan verschillende oorzaken hebben (ziekte, temperament van het kind, te veel dwang van de ouders, stressvolle gebeurtenissen zoals voor het eerst naar school)

Blijf rustig en raak niet gefrustreerd, leg geen extra druk op het kind. Meestal gaat het vanzelf over. Beloon je kind als het wel goed gaat.

Ik adviseer je verder om het bedplassen en het broekplassen helemaal los te koppelen. Laat je dochter maar gewoon slapen met een nachtluier en besteed er even helemaal geen aandacht aan. Niet positief en niet negatief, gewoon proberen het bedplassen voorlopig te accepteren als een feit. Overdag kan je dan proberen om haar te helpen de ongelukjes te verminderen. Als je allebei tegelijk aanpakt komt er veel druk op je dochter te staan en dat zal mogelijk een averechts effect hebben op haar zindelijkheid.

Probeer zo weinig mogelijk aandacht te schenken aan het broekplassen en haar juist te belonen als het goed gegaan is. Je kunt, zoals hierboven beschreven is, een wekkertje zetten zodat ze elk uur even naar de wc gaat. Ook al voelt ze geen aandrang, laat haar toch even gaan. Maak, eventueel samen met haar, een beloningskaart en spreek af dat ze voor elke keer dat ze op de wc heeft geplast een sticker krijgt. Heeft ze aan het eind van de dag haar broek droog gehouden geef haar dan een kleine beloning (bijvoorbeeld een extra kwartiertje voorlezen, een spelletje o.i.d).

Op deze manier stimuleer je haar om regelmatig op de wc te gaan zitten en je beloont haar als ze droog blijft. De uitdaging voor ouders is om de ongelukjes zo weinig mogelijk aandacht te geven en de droge broeken veel aandacht. Op deze manier help je haar om het gedrag wat ze moeilijk vindt (op de wc plassen) aan te leren.

Pas als ze overdag weer helemaal droog is kan je het bedplassen aanpakken. Daar zijn verschillende manieren voor, zoals bijvoorbeeld het gebruiken van een plaswekker. Dit kan gecombineerd worden met een beloningsprogramma, en voorlichting aan ouders en kind. De huisarts of schoolarts kan je vast vertellen wie bij jou in de buurt voorlichting en begeleiding geeft over bedplassen.

Bedplassen met 7, is dat normaal?

Mij zoontje is 7 jaar en is nog geen enkele nacht droog geweest. Iedere avond om 23.00 haal ik hem uit bed voor een plas wat ook goed gaat. Sinds kort heeft hij een wekker die hem om 04.00 uur wekt, zet zelf zijn wekker uit en gaat ook daad werkelijk naar de wc. Maar toch is hij iedere ochtend drijf nat. Dus hebben we hem weer een drynight luier aan getrokken. Het wordt een probleem hij wil bij niemand slapen en zelf een paar daagjes mee op de vrachtwagen van papa gaat niet. Mijn vraag is nu moet ik stappen ondernemen is hij niet te oud voor bedplassen?

Antwoord:

Bedplassen is een heel vervelend probleem zowel voor ouders als voor het kind. Van alle 5-jarigen plast 15 procent nog in bed, met 8 jaar is dit 7 procent. Er kunnen verschillende oorzaken meespelen bij het bedplassen, maar daarover kan ik hier niet goed oordelen omdat ik simpelweg te weinig informatie heb.

Een vereiste om droog te blijven is het herkennen van de prikkel om te moeten plassen. Overdag gaat dit dus goed, maar ‘s nachts niet. Als je hem ‘s nachts gaat wakker maken om te plassen krijgt hij dus geen wekprikkel vanuit zijn eigen lichaam. Hij zal dan ook vaak half slapend op de wc gaan zitten. De kans is groot dat hij daarom een paar uur later weer in zijn bed plast. Ik raad je aan om over de mogelijkheid van een plaswekker na te denken. Door middel van deze methode wordt zijn lichaam getraind in het herkennen van de aandrang om ‘s nachts te plassen. Je kunt hier meer informatie over vinden op de site www.bedplassen.nl. Sowieso adviseer ik je ook om eens langs de huisarts te gaan en dit te bespreken. Heel veel succes!

Zoon 3,5 doet aan zelfbevrediging

Onze zoon van 3,5 jaar wil altijd als hij uit bad komt met een handdoek hard over zijn plasser wrijven. Hij is dan helemaal van de wereld en doet dit vrij lang. Wij hebben hem dit altijd maar laten doen omdat we hier ook niet al te moeilijk over wilde doen. Maar nu heeft hij op de kinderopvang in zijn bed ook aan zelfbevrediging gedaan werd ons gemeld. We hebben wel tegen hem gezegt dat dit alleen maar thuis mag. Of kunnen we het beter helemaal afleren.

Antwoord:

Je stelt een moeilijke vraag, omdat het heel persoonlijk is wat je wel en niet goed of “fatsoenlijk” vindt op dat gebied. Zelfbevrediging komt bij peuters veel voor, het is dus niet iets abnormaals. Het wordt ingewikkeld als je je af gaat vragen hoeveel of hoe vaak nog “normaal” is. Het is in ieder geval zeker dat je het niet moet verbieden, of hem het gevoel moet geven dat hij iets heel schaamtevols doet.

Het is wel raadzaam om heel duidelijk te maken dat het iets is wat je thuis doet (in bad, in bed, of wat het ook is dat jullie nog goed vinden). Afleren is geen optie, dat werkt frustraties in de hand. Aan de andere kant moet je er ook niet te veel in mee gaan en het gedrag niet toejuichen. Maak duidelijk dat het iets is dat van hem is, dat gewoon is, maar dat hij niet buitenshuis moet doen, en wat mensen niet netjes vinden als ze het van hem zien.

Vroeg zindelijk, maar poept ‘s nachts nog in luier

Mijn dochter (2 jaar, 2 maanden) is onlangs zindelijk geworden. Omdat ze tijdens haar slaap (middag en avond) nog wel eens poept, heb ik tijdens het middagslaapje haar luier aangehouden. Ik probeer nu ‘s middags de luier af te doen, met het welbekende stikker schema en als absoluut eindresultaat dat als het goed gaat ze een groot bed krijgt (wil ze zo graag) En hoe graag ze het ook wil de poepdrang is niet te stuiten. Hoe moet ik het aanpakken om de luier ‘s middags uit te krijgen. Gewoon uit doen en kijken wat er gebeurt?? Of moet ik even wachten totdat ze zelf gaat aangeven dat ze tijdens het middagslaapje geen luier meer aan wil??

Antwoord:

Je dochter doet het prima! Ze is vergeleken met het gemiddelde kind best snel zindelijk, veel kinderen beginnen daar pas mee rond 2,5 of 3 jaar. Het is normaal dat het tijdens het slapen nog vaak mis gaat, dat komt een paar maanden (of soms zelfs een jaar) later. Laat haar voorlopig gewoon met luier slapen, prijs haar uitbundig als het goed is gegaan, en besteedt geen aandacht aan een vieze luier (jammer, morgen beter).

Je kunt voor het idee luierbroekjes aandoen (dan leg je uit dat het eigenlijk geen echte luiers meer zijn want ze is al groot), en probeer het sticker-schema over drie of vier maanden nog eens, mocht het dan nog niet goed gaan. Je hoeft niet echt te wachten tot ze zelf geen luier meer aan wil, probeer het om de twee of drie maanden een aantal dagen. Maak er vooral geen toestand van, want ze is vroeg en ze doet het goed!

Poept alleen in luier

Onze zoon is al een hele week overdag droog. Doet keurig zijn plas op de wc. Echter hij poept helemaal niet meer. Dus maar een dag de luier aan, 5 poepbroeken op 1 dag. Ik merk aan hem dat hij dit zelf moeilijk vindt / wordt stil.

Antwoord:

Blijkbaar houdt uw zoon zijn ontlasting op. Het lijkt me verstandig om eerst naar de huisarts te gaan om dit probleem te onderzoeken. Poept uw zoon wel als hij elke dag een luier draagt? Misschien is hij bang om op de wc te poepen. Laat hem in dat geval een luier dragen tot hij eraan toe is om op de wc te poepen.

Zindelijkheid bevorderen

Mijn dochter van 3 is een hele pientere en drukke vrolijke meid. Zij gaat al ruim 3 en een half jaar naar de crèche. Alles gaat goed (behalve dat ze erg druk is) maar zindelijk worden wil nog niet echt. Zij geeft soms aan dat zij moet poepen, en doet het dan op de grote wc. Dit belonen we met de stickermethode en zijn heel blij.Maar heel vaak zegt zij dat zij het al in haar luier heeft gedaan. Zij draagt de hele dag een luier en we hebben een eerder geprobeerd om haar zonder luier te laten lopen, maar toen plaste zij het karpet en vloerbedekking onder.

We geven wel(soms nadrukkelijk) aan dat we het niet zo leuk vinden dat zij in haar luier poept, ook omdat andere kinderen van haar leeftijd op de crèche al bijna helemaal zindelijk zijn. Voor zover ik weet heeft zij geen angst voor de wc . Die vindt zij wel interessant. Wat kunnen wij verder doen om ons kind zindelijk te maken?

Antwoord:

Zindelijkheid kun je niet afdwingen. Een kind moet er aan toe zijn. Meestal geven kinderen dit zelf aan. Wat u kunt doen om een kind te helpen zindelijk te worden is in ieder geval structuur aanbrengen. Laat het kind op vaste tijden naar de wc gaan, of ze nou wel of niet moet. Prijs haar als het goed gaat. Goed dat u werkt met de stickermethode. Ze leert hierdoor dat u het fijn vindt als ze naar de wc gaat en plast of poept. Verder zult u het moeten afwachten. Dwingen werkt alleen averechts.

‘s Nachts nog niet zindelijk

Mijn dochter is 4 jaar en overdag al een jaar zindelijk. s’Nachts echter nog niet. Ik laar haar plassen voordat zij naar bed gaat en als wij naar bed gaan(22.30u). s’Ochtends is zij altijd nat. Zij wordt niet wakker om te plassen.Gaat wel s’ochtends plassen als zij wakker wordt. Heeft het wel zin om haar s’avonds laat nog te laten plassen? Ze vindt het zelf jammer als zij weer nat is de volgende dag. Ik blijf dan positief naar haar toe! Mijn moeder zegt dat ik haar gewoon zonder luier moet doen.

Antwoord:

Het is niet vreemd dat uw dochter ’s nachts nog niet zindelijk is. Dat heeft te maken met haar ontwikkeling; bedplassen komt regelmatig voor bij kinderen onder de 5 jaar. Niet alle kinderen voelen ’s nachts de aandrang om te plassen. Dwing uw dochter niet om snel zindelijk te worden. Als u er te veel druk op legt, is de kans dat er problemen ontstaan veel groter. Wacht het even af.

Natuurlijk heeft het zin om uw dochter ’s avonds nog even te laten plassen. U helpt haar zo een structuur aan te brengen, waardoor ze vanzelf leert dat ze op tijd naar de wc moet gaan. U kunt best zelf de tijd in de gaten houden en ervoor zorgen dat ze regelmatig gaat plassen. Desnoods maakt u haar ’s nachts nog een keer wakker. Beloon in ieder geval het positieve; elk klein beetje dat goed gaat.

Wat betreft het dragen van luiers: wanneer het kind een luier blijft dragen is er niet direct een noodzaak om zindelijk te worden. Als een kind geen luier draagt, en het plast in bed of in de broek, dan wordt het nat en vies. Dat is niet prettig, dus een kind zal het willen veranderen. Het kan wel zinvol zijn om de luier niet meer te dragen. Doe dit pas als de kans bestaat dat uw dochter dan wel droog blijft, anders werkt het alleen maar frustrerend. Succes!

Dochter geeft aan gepoept te hebben. Tijd voor zindelijkheidstraining?

Mijn dochter is net 17 maanden en ze zegt al mama poep en dan heeft ze ook altijd gepoept. Kan ik nu al beginnen met zindelijkheidstraining of niet?

Antwoord:

Wanneer kinderen zelf beginnen aan te geven dat ze gepoept hebben of moeten gaan poepen is dit een signaal. Het is een teken dat ze klaar zijn om aan een zindelijkheidstraining te beginnen. Het is een begin van bewustwording; ze merkt dat ze gepoept heeft en geeft hier woorden aan. Dit is een belangrijke eerste stap in het zindelijk worden. Begin maar met de training; ze is er klaar voor.

Periode van sterke ontwikkeling en nu niet meer zindelijk

Mijn zoon van bijna 4 jaar maakt op dit moment een sterke ontwikkeling door, waardoor hij onhandelbaar is.

Het begon ongeveer een maand geleden met zindelijk worden (alleen plassen) snel daarna heeft hij uit zichzelf z’n speen weggegooit zonder problemen. Nu is hij erg bezig met z’n ontlasting de ene keer doet hij het netjes in de WC of op het potje maar meestal in zijn onderbroek of met buitenspelen op straat dan trekt hij gewoon z’n broek uit en poept dan op straat hij komt dan in zijn blootje binnen en dan gaan bij mij de alarmbellen rinkelen, want waar is zijn broek!!! en die ligt dan bijvoorbeeld in het speeltuintje met een hoopje ontlasting ernaast.

Ook zoekt hij constant ruzie met z’n zus, en probeert echt uit hoe ver hij kan gaan. Hij is heel snel boos en is dan niet meer voor reden vatbaar. Ik weet op dit moment niet zo goed hoe ik hem het beste kan benaderen, op dit moment ben ik alleen maar boos op hem door zijn gedrag en dat botst alleen maar. Heeft u een goed advies voor mij?

Antwoord:

Ik vraag me af waar deze snelle ontwikkeling zomaar opeens vandaan komt. Is er iets gebeurt de afgelopen tijd? Zulk gedrag kan namelijk een signaal zijn voor grotere problemen. Dit hoeft echter niet. Dat uw zoon nog niet helemaal zindelijk is verbaast me niet. Meestal zijn kinderen op 4-jarige leeftijd wel zindelijk voor ontlasting maar niet voor urine. U kunt uw zoon leren om zijn behoefte gewoon op de wc of op het potje te doen. Prijs hem wanneer hij dit doet. U kunt hem op vaste tijden naar de wc laten gaan, ongeacht of hij wel of niet moet. Als hij dan plast of poept, laat merken dat u dat waardeert. Wat betreft het poepen op straat: geef aan dat dit echt niet kan. Laat hem desnoods zelf deze rommel opruimen.

Het ruzie zoeken en proberen hoe ver hij kan gaan past bij de leeftijd. Het is van belang dat (hoe moeilijk het soms ook is) u vooral rustig blijft en duidelijk de grenzen aangeeft. Ga hier ook consequent mee om. Kinderen moeten leren wat wel en niet mag en hebben behoefte aan structuur en duidelijkheid.

Probeer uit te zoeken waarom uw zoon zo snel boos is, zodat u er zeker van kunt zijn of er niet meer aan de hand is. Succes!

Niet meer naar wc willen op school

Mijn dochter is door de dag volledig droog maar ze wijgert om op de wc te gaan als ze naar de grote wc moet. Ze is altijd zo braaf geweest en sinds de paasvakantie gaat ze naar school en is echt stout luistert niks meer grote mond en mij echt uitdagen

Antwoord:

Ik ga ervan uit dat uw dochter 3 of 4 jaar oud is. Dit is een leeftijd waarop kinderen de grenzen nog moeten leren kennen. Ze gaan dan ook dingen uitproberen: worden lastiger in hun gedrag, gaan nee zeggen, worden brutaler, enzovoorts. Het niet naar de wc wilen gaan maakt waarschijnlijk deel uit van het opzoeken van grenzen. Door de mensen om hen heen uit te dagen tasten ze de grenzen af, wat wordt wel geaccepteerd en wat niet.

Nu uw dochter naar school gaat wordt het moeilijker; daar gelden namelijk andere regels dan thuis. Dit zal ze moeten leren. Ze zal school en thuis tegen elkaar gaan uitspelen: op school zeggen dat iets thuis wel mag (wat daar dus niet mag) of omgekeerd. Het gedrag kan ook veranderen. Ze ziet dingen bij leeftijdsgenootjes en neemt dat over. Op zich is dit alles niets om u zorgen over te maken. U moet ervoor zorgen dat u de regels van thuis duidelijk maakt en consequent hanteert. Reageer altijd op dezelfde manier. Uw kind leert dan waar de grens is en het gedrag zal dan ook veranderen

Zoon van 7 plast in huis

Zoon gaat voor het slapen gaan naar de wc, maar twee uur later plast hij in zijn slaapkamer of op de overloop. Hij doet dit al een paar weken. Wat kan ik er tegen doen?

Antwoord:

De vraag is of er sprake is van opzet of van een ongeluk. Het kan een signaal zijn, zeker als het iets is van de laatste paar weken. Problemen m.b.t. zindelijkheid kunnen een onderdeel zijn van een grotere problematiek. Er kan sprake zijn (geweest) van stressvolle gebeurtenissen, mishandeling, schoolproblemen, een ontwikkelingsachterstand, angststoornissen, enz. Wanneer er inderdaad meer aan de hand is, kunt u wel het zindelijkheidsprobleem aanpakken, maar zal er nog iets anders nodig zijn om het probleem echt te kunnen oplossen.

Wat betreft de zindelijkheid: u kunt uw kind aanleren om opnieuw zindelijk te worden. Beloon hem wanneer het goed gaat, wanneer hij op de wc zijn behoefte doet. Dit kan door hem te prijzen, of door te gaan werken met een beloningsschema. Laat hem daarnaast zijn verantwoordelijkheid nemen: als hij bijvoorbeeld op zijn kamer plast, laat hem dit dan zelf opruimen en de vuile was zelf in de wasmand doen. Zo leert hij dat aan elk gedrag een consequentie zit, en zal hij na verloop van tijd meer en meer het gewenste gedrag gaan vertonen. Succes!

Doktertje spelen

Mijn dochter is 4 en heeft met het buurjongetje van 6 doktertje gespeeld. Hij heeft met een lollystokje op haar schaamstreek geprikt. Het is niet duidelijk of ze het nu wel of niet wil, maar ik heb aangegeven dat ze niet dit meer moet doen. Daarna heeft ze nl. ook last gekregen van haar spleetje (een soort schimmelinfectie) ook omdat ze er zelf aan heeft gewreven. Het buurjongetje is er ook op gewezen dit niet meer te doen.

Het probleem is nu hoe zorgt mijn dochter ervoor dat ze hier niet grenzen overgaat? Ik snap dat het doktertje spelen bij de normale ontwikkeling hoort, maar hoe ver kan dit gaan? Haar vader (mijn ex) maakt er een groot probleem van omdat hij haar nu verbiedt om haar en mijn zoon nog bij hun vriendje of hij bij ons te laten spelen. Nu is het verwarrend omdat het een vriendje is dat 3 deuren verderop woont en met buitenspelen kom je elkaar altijd tegen. Daarnaast vind ik dat het spelen onder toeziend oog wel kan en maak er liever een niet te groot drama van want dat kan meer kwaad lijkt me.

Antwoord:

Het is wel zo verstandig om van dit hele gebeuren geen drama te maken. Het doktertje spelen is een heel normaal verschijnsel. Kinderen leren zo het verschil kennen tussen jongens en meisjes, en dit is een belangrijke stap in de identiteitsvorming. Te zeer de aandacht hierop vestigen werkt averechts. Het is prima dat u hen onder toezicht samen laat spelen. Zo kunt u ervoor zorgen dat het zich niet herhaalt en u kunt steeds op tijd de grenzen aangeven.

Door dit consequent te doen leren uw dochter en het vriendje waar de grens ligt, wat wel en niet kan. Ze leren door uw voorbeeld om dit ook te benoemen. Dit lijkt me eerder een probleem tussen u en uw ex-man. De manier waarop u dit aanpakt is prima. Ik begrijp de reactie van uw ex-partner; hij is ontzettend bezorgd. Ik kan me voorstellen dat hij niet wil dat dit gebeurt. U kunt het beste het gesprek aangaan en samen proberen de dingen op een rijtje te zetten. Misschien kunt u samen tot een compromis komen.

Dochter (3,5) opeens niet meer zindelijk

Mijn dochter van 3,5 jaar ging met succes naar de wc om te plassen. De laatste tijd is dit niet meer het geval. Als ik haar vraag of ze moet plassen zegt ze altijd nee en zelfs als haar broek nat is of ik zie dat ze staat te wiebelen zegt ze dat ze niet hoeft. Ik weet niet meer wat de beste aanpak is. Belonen met sticker’s voor een droge broek helpt niet, boos worden helpt niet en gewoon maar weer schone kleren aan helpt ook niet. Wat nu? Gewoon doorgaan met schone kleren aan geven of toch maar weer luiers gaan gebruiken?

Antwoord:

Ik begrijp dat dit een moeilijke situatie is, vooral omdat verschillende manieren van aanpak blijkbaar niet helpen. Bedenk wel dat het geen zin heeft om verschillende dingen te proberen. Dit is namelijk een niet consequente reactie op het gedrag, en uw dochter leert dan niet wat het gevolg ervan is. U kunt het beste 1 aanpak kiezen, en die blijven doorzetten. Als u na een tijd merkt dat het niet werkt, kunt u iets anders proberen. De vraag is waar dit gedrag opeens vandaan komt. Ik raad u aan de huisarts te raadplegen om te kijken of er geen medische oorzaak voor is. Misschien voelt uw dochter het helemaal niet aan dat ze moet plassen, of is er sprake van ziekte of problemen met de darmen.

Sinds wanneer speelt dit probleem? Is er in de afgelopen tijd iets verandert in het leven van uw kind? Ingrijpende gebeurtenissen (verhuizing, naar school gaan, overlijden, stress) kunnen de oorzaak zijn van een terugval in de ontwikkeling. In dit geval kan dat zijn dat ze weer in de broek plast, terwijl ze al zindelijk was. Misschien bent u te vroeg begonnen met de zindelijkheidstraining. Dit moet echt pas gebeuren als een kind eraan toe is, anders werkt het averechts en krijg je ook een dergelijke terugval. In dit geval moet de zindelijkheidstraining van voren af aan toegepast worden, wanneer het kind er klaar voor is.

Is er alleen een verandering op het gebied van zindelijkheid, of ook op andere gebieden? Misschien heeft dit alles te maken met een machtsstrijd, wat meestal voorkomt bij kinderen van die leeftijd. Misschien probeert ze zo aandacht te trekken. Het is hierbij van belang om duidelijke grenzen aan te geven en deze consequent te handhaven. Bij het zoeken naar aandacht is het van belang om ervoor te zorgen dat kinderen genoeg aandacht krijgen, en juist geen aandacht te geven op momenten dat ze daar op een negatieve manier om vragen.

Wat u in ieder geval kunt proberen is het aanbrengen van een bepaald ritme, bijvoorbeeld dat ze na elke maaltijd even moet gaan plassen. Wanneer dit goed gaat kunt u haar belonen. Ze krijgt dan in ieder geval wat structuur aangeleerd. Na verloop van tijd zal ze zelf op die momenten weten dat ze moet gaan plassen.

De juiste aanpak is afhankelijk van de oorzaak van het probleem. Op basis van de gegeven informatie kan ik niet beoordelen wat het beste is. Ga voor uzelf na welk van genoemde oorzaken van toepassing is, en baseer daarop uw aanpak. Succes!!

Dochter (6) speelt seksuele spelletjes

Ik ben alleenstaande moeder met een zoon van 9 jaar en een dochter van 6 en een half jaar. De scheiding van de vader verloopt emotioneel zeer moeizaam. Mijn dochter heeft sinds een half jaar steeds meer gedrag van seksuele aard. Eerst gekleed op een jongetje gaan liggen, in broekje laten kijken maar recent heeft zij een vriendinnetje gevraag aan haar poesje te likken. Ik heb toen met haar gesproken en uitgelegd dat dat iets privé is en niet hoort en dat ze dat niet meer mag doen. Daarna is het helaas nog een keer voorgekomen op een wc met een 5 jarig meisje.

Tot nu toe ontkent mijn dochter dat het gebeurd is, vanavond heeft zij mij verteld dat het vaker gebeurd is en dat zij een vreemd gevoel in haar poesje krijgt en er dan aan moet komen. Hoe kan ik mijn dochter zo ver krijgen dat ze dit niet meer doet? Hoe kan ik andere kinderen beschermen zonder dat mijn dochter een stigma krijgt? Moet ik mij zorgen maken dat zij verkeerde dingen heeft gezien of heeft meegemaakt?

Antwoord:

Vooral bij kinderen tussen 3 en 6 jaar komen geslachtsdelen erg in de belangstelling. Het gebeurt dus vaak dat kinderen van de leeftijd zichzelf en andere kindjes (‘doktertje spelen’) gaan ontdekken. Wat u doet is goed; rustig uitleggen dat het iets privé is en dat ze dat beter niet kan doen met of bij anderen. Kijk uit dat een kind niet de indruk krijgt dat ze iets verschrikkelijk slechts heeft gedaan.

Op zich hoort dit gedrag dus bij de ontwikkeling van een kind en wil dit dus niet meteen zeggen dat zij verkeerde dingen gezien of meegemaakt heeft. Probeer nog eens rustig met uw dochter te praten hierover. Door nogmaals uit te leggen dat het iets van haar is, wat ze bijvoorbeeld best mag doen wanneer ze alleen in bed ligt, maar niet met of bij anderen. Misschien kunt u voorzichtig achterhalen of ze ook andere ervaringen heeft meegemaakt. Maar wees hier heel voorzichtig mee. Stel geen suggestieve vragen en houd in uw achterhoofd dat het gedrag niets hoeft te betekenen.

Peuter maakt rij-bewegingen

Wij hebben 2 dochters, een van 4,5 jaar en eentje van 1,5 jaar oud. Wij constateerden bij de oudste dat zij voordat ze gaat slapen en soms ook gewoon als ze televisie kijkt of zo op haar buik gaat liggen met opgetrokken knietjes en haar handen onder haar kruis en dan “rij-bewegingen” maakt (vanaf ongeveer 1 jaar oud)Ze doet dit zo extreem dat haar kussen nat is van het zweet. Lisanne begint hier nu ook mee. Wij hebben geen idee wat dit is.

Antwoord:

Ik kan me goed voorstellen dat het gedrag van uw dochters u verontrust. Dat is echter niet nodig. Jonge kinderen kennen hun lichaam en de mogelijkheden ervan nog niet zoals wij dat doen. Zij moeten door dingen uit te proberen nog leren wat wel en niet kan. Dat begint meestal met het hoofd; baby’s gaan hun hoofd bewegen en om zich heen kijken. Dan gaan ze hun ledematen (armen en benen) gebruiken. Ze gaan dingen oprapen, vastpakken, weggooien en leren zo hun armen of handen te gebruiken.

Kinderen gaan ontdekken, dingen uitproberen. Zo zal de oudste geleerd hebben dat het prettig aanvoelt als ze rij-bewegingen maakt. Hier kan ze geheel per toeval achter zijn gekomen. Het prettige gevoel werkt als een beloning. Ze merkt dat het een fijn gevoel tot gevolg heeft en gaat het dus herhalen.

Dit gedrag kan dus ook weer afgeleerd worden; namelijk door er een gevolg aan te verbinden dat voor haar niet prettig is. Wat haar kleine zusje betreft: zij zal het gedrag van haar zus kopiëren. Meestal is een ouder kind of een leeftijdgenootje een voorbeeld voor jonge kinderen. Zij zien gedrag en nemen dat over, vaak zonder erbij stil te staan wat het betekent of voor gevolgen heeft.

Let wel, “afleren” is absoluut niet nodig. Het is een natuurlijk iets wat kinderen gewoon moeten kunnen doen als dat fijn is. Je kunt wel uitleggen dat het iets is dat voor jezelf is, en dat je niet in het openbaar moet doen omdat mensen daar raar tegenaan kijken, net als in je neus peuteren. Dus je kunt “afleren” dat ze dit overal gaat doen, maar verbieden lijkt mij niet goed.

Zindelijk, maar wil alleen in luier poepen

Ons (heerlijke) kleinzoontje van net vier jaar wil voor zijn ontlasting steeds een luier aan. Is er een methode dat hij óók zijn ontlasting op het toilet doet? Iets leuks in het vooruitzicht trekt hem niet over de streep. Ook niet dat zijn net verworven vriendje zegt dat hij wèl op het toilet ‘poept’. Hartelijk dank voor uw moeite.

Antwoord:

Dit is een vaak voorkomende situatie. Zindelijk worden is voor volwassen een-pot-nat, maar voor kinderen is er een groot verschil tussen plassen en poepen. Vooral jongens vinden het stoer om net als papa staand te plassen, maar met je billen op een koude wc-bril zitten zonder te zien wat er gebeurt is een ander verhaal…

Kinderen vinden het vaak lastig om iets in een wc-pot te laten vallen en weg te spoelen wat zij zelf in hun buik hebben gemaakt, ze vinden het eng of zijn soms bang dat ze “leeg zullen lopen”. In een luier raak je niet “zomaar iets kwijt”. Dit is een overgangsfase, uiteindelijk zal hij zelf ook vinden dat ontlasting toch wel erg stinkt en dus op de wc gaan zitten.

Wat we vaak zien, is dat aandringen niet werkt. Het werkt juist averechts! Je kan dan in een machtstrijd terechtkomen, waarbij het kind altijd wint. Een kind bepaalt het moment van zindelijk worden en hoe liever de (groot)ouders het willen, hoe minder er zal gebeuren. Vaak helpt het om er minder een ‘issue’ van te maken; dus niet te hard te juichen wanneer hij wel op de wc wil poepen. Geef hem de ruimte om zijn eigen tempo te bepalen.

Deze overgangsfase kan een aantal weken of soms wel maanden duren, maar uiteindelijk zal hij het plezier van naar de wc gaan voor zijn ontlasting vanzelf ontdekken.

Wat eventueel wel kan helpen is hem de stapel luierbroekjes wijzen, zodat hij er zelf een kan pakken en aandoen wanneer hij moet poepen, als hij dan de rest van de dag zonder luier kan lopen zal hij des te sneller de voordelen inzien van “helemaal” zindelijk zijn.

Sexuele ontwikkeling / zoontje neemt piemel van ander kindje in mond

Ruim een half jaar geleden bleek dat mijn zoontje toen een vriendje bij hem speelde, de penis van het jongetje in zijn mond had genomen. Grote schrik, maar oké, ik wilde het ook niet te heftig maken door hem ervoor te straffen, dus goed uitgelegd dat dit niet oké is om te doen, want piemels zijn prive, etc. En hij leek dit te begrijpen, en zei het nooit meer te zullen doen. Daarna een tijdje goed in de gaten gehouden als andere vriendjes kwamen spelen, of hij niet weer met zoiets bezig was, maar het leek compleet voorbij. Echter: gisteren, toen een ander vriendje kwam spelen en ze inderdaad een tijdje rustig waren, bleek er weer iets te zijn gebeurd. De moeder van het jongetje kwam later terug, en zei dat mijn zoontje aan de piemel van haar jochie had gezogen.

Ik ben alleenstaand ouder, bij mij heeft ie zoiets nog nooit gezien. Zelf zegt ie dat ie nieuwsgierig was en aangezien ie sowieso nog heel oraal is, geloof ik dat wel. Hoe moet ik hem duidelijk maken dat dit echt niet kan? Heb het weer heel rustig en duidelijk verteld nu, en zal ook zijn juf op school inlichten ivm andere kinderen, maar mijn grote angst is natuurlijk dat – ook al zegt hij het nooit meer te zullen doen – hij niet beseft dat dit echt niet kan. Tegelijkertijd wil ik hem geen complex over seks aanpraten.

Antwoord:

Ik kan me goed voorstellen dat u zich zorgen maakt. U schrijft dat het 2x (een half jaar geleden en onlangs) is gebeurd? Hoe oud is uw zoontje? Het is goed dat u het uitlegt als iets wat prive is en wat dus niet hoort. Ook bent u niet boos geworden en dat is erg goed. Door wel boos te worden geeft u er een zware lading aan die op latere leeftijd voor problemen kan zorgen, zoals u zelf al schrijft.

Alle kleuters (ik ga er vanuit dat uw zoon kleuter is) vinden het spannend om te ontdekken hoe andere kindjes er uitzien. Voor kinderen zit daar verder niets seksueels aan. Kinderen weten niet dat het ongepast is of ‘vies’ zoals volwassenen het noemen. Het is wel goed om duidelijk te maken dat je het niet goed vindt wat hij doet (net zoals je uitlegt dat je best in je neus mag peuteren, maar niet waar anderen bij zijn). Dus mocht het weer gebeuren, leg hem dan opnieuw uit dat het niet de bedoeling is dat hij de piemel van anderen in zijn mond doet, blijf dit doen. Een kleuter begrijpt al veel, maar het is geen volwassene, dus het kan best nog eens gebeuren, ondanks dat hij zegt het niet meer te doen. Blijf uitleggen dat het niet hoort (maar straf hem niet).

Hou vol! Mocht het gedrag toenemen, neem dan eens contact op met uw huisarts. Succes!

Zelfbevrediging?

Onze dochter van 2 en een half gaat vaak midden in de kamer liggen en gaat dan met haar handjes tussen haar benen en maakt dan een soort fiets beweging. Wij denken dat dit een vorm van zelfbevrediging is. Eerst gebeurde dat af en toe een keer maar sinds deze week doet ze het de hele dag. Afleiden werkt niet en ik weet niet wat ik nog moet doen.

Antwoord:

Elk kind leert door ervaringen. Dit geldt ook voor de seksuele ontwikkeling. Een kind kan ervaren dat het spelen met zichzelf een heel tevreden gevoel geeft. Ze ontdekken hun lichaam en ervaren de verschillende gevoelens van spanning en plezier. Tussen de 2 en 4 jaar ontdekken kinderen het grote verschil tussen jongens en meisjes. Samen met andere kinderen ontdekken en verkennen zij elkaars lichaam. Zij gaan toneelspelletjes spelen zoals “doktertje” en “vader en moedertje”. Kinderen spelen dit soort spelletjes onbevangen en zonder schaamtegevoelens.

Het gedrag wat je dochter vertoont hoort bij de ontwikkeling. Het is niet raadzaam om dit gedrag te verbieden. Dit kan bij je dochter het idee geven dat het niet mag en dat het dus stiekem gespeeld moet worden. Je kan je kind wel leren dat het in gezelschap niet aan haar geslachtsdelen mag zitten. Niet omdat het slecht is, maar omdat het hoort. Net zoals je niet in het openbaar in je neus peutert.

Niet meer zindelijk na blaasontsteking

Onze dochter van 3,5 was zindelijk. na een blaasontsteking heeft ze de luier niet meer uit kunnen doen. Tijdens het spelen plast ze in haar broek. Is niet erg zegt ze, doen andere kleine kindjes ook. Wat kan ik het beste doen om haar weer zindelijk te krijgen voordat ze naar de basisschool gaat?

Antwoord:

Het is normaal dat je kind een terugval heeft door de blaasontsteking en niet meer zindelijk is. Kinderen kunnen door ingrijpende gebeurtenissen zoals een verhuizing, komst van een broertje of zusje, ziekte weer even niet zindelijk zijn. Het is dan goed om kinderen gewoon weer even een luier om te doen. De zindelijkheid komt dan meestal vanzelf weer terug zonder dat je er teveel aandacht aan hebt besteed.

Zou het kunnen dat je dochter haar onzindelijkheid gebruikt om aandacht te krijgen of gebruiken om macht op je uit te oefenen? Je dochter weet dat jij niet wilt dat zij in haar broek plast en daarom doet ze het juist toch. Ga dan juist geen machtsstrijd aan met je kind. Geef je kind gewoon maar een luier en praat je kind niet naar het toilet. Je kind merkt dan dat er bij jou niets te halen valt en dan is het niet meer interessant voor haar. Ze zal vanzelf dan wel weer zindelijk worden. Vertrouw daar maar op.

Zo snel mogelijk zindelijk maken?

Hoe kunnen we ons kindje zo snel mogelijk zindelijk maken, nu hij naar school gaat?

Antwoord:

Kinderen worden zindelijk wanneer zij dit zelf willen, kunnen en begrijpen. Je kunt je kind wel enigszins stimuleren om zindelijk te worden zonder dat je hem gaat dwingen. Een beloningssysteem kan een positieve invloed hebben. Maak een plaat, hang deze op in het toilet, badkamer en spreek met je kind af dat hij een stickertje, plaatje krijgt wanneer hij op de wc/potje heeft geplast. Wanneer er bijvoorbeeld 10 stickertjes zijn geplakt krijgt hij een klein cadeautje of iets wat hij leuk vindt om te doen.

Zindelijk – maar ontlasting nog niet

Mijn dochter van 2 is juist proper maar haar ontlasting doet ze in de pamper of broek en ze smeert het overal uit hoe komt dat en wat kan ik er aan doen?

Antwoord:

Er valt voor kinderen veel te ontdekken zo ook hun ontlasting. Iets wat uit hun lichaam komt en zacht aanvoelt kan voor kinderen iets heel bijzonders zijn wat ontdekt moet worden. Daarnaast kunnen kinderen die met hun ontlasting smeren ook een signaal afgeven. Een signaal dat er iets aan de hand is en het niet zo goed gaat. Denk hierbij aan angsten, een vervelende gebeurtenis, spanningen in het gezin of op de crèche, komst broertje of zusje, ruzie, ongeluk etc. Bedenk wat er aan de hand zou kunnen zijn en bekijk hoe je daar een verandering in zou kunnen aanbrengen. Daarnaast is het belangrijk te zien wat er goed gaat en geef je kind op een positieve manier aandacht.

Zie ook het antwoord bij de eerdere vragen.

Nog niet helemaal zindelijk en naar school

Onze dochter van ruim 3jr.en 9mnd plast al een hele tijd op de toilet. Maar als ze moet poepen wil ze een luier om. Op de creche wil ze dit niet en wacht dan tot ze thuis is. Van alles al geprobeerd maar ze houdt het dan nog liever op. En aangezien ze over 4 maanden ook naar school moet wordt het toch langzamer hand de hoogste tijd.

Antwoord:

Ik begrijp dat je als ouder graag wil dat je kind zindelijk is wanneer zij naar school toe gaat. Helaas is dit niet altijd het geval. Bedenk dat er meer kinderen zullen zijn die nog niet zindelijk zijn wanneer zij naar school toe gaan. Om kinderen zindelijk te maken moeten kinderen dit zelf willen, kunnen en begrijpen. Kinderen kun je niet dwingen om zindelijk te worden. Dit werkt namelijk alleen maar averechts. Naar de basisschool gaan kan voor je dochter een spannende gebeurtenis zijn waardoor het nog moeilijker voor haar is om snel even zindelijk te worden.

Het beste kan je eerlijk en open communiceren naar de school en in een gesprek aangeven dat je kind nog niet helemaal zindelijk is. Op school zullen zij hier begrip voor hebben en rekening mee houden. Zeg ook tegen je dochter dat het niet erg is dat zij nog niet zindelijk is. Je schrijft dat je al van alles hebt geprobeerd. Dat is goed, maar besteed er de komende tijd maar niet teveel aandacht meer aan en je zult zien dat je dochter in een mum van tijd zindelijk is.

Met poep spelen en stotteren

Mijn kleinzoon is net 3 jaar geworden, is echt een slimme jongen, maar af en toe doe hij wel rare dingen, zoals met zijn eigen poep spelen of op de bank plasje doen en dan vertelt hij dat het vanzelf ging. Is dat normaal, of moet mijn dochter actie ondernemen? Persoonlijk denk ik dat het een aantal maanden geleden gebeurd is. Hij is namelijk van de trap gevallen op zijn hoofd. Sindsdien stottert hij en vertoond dit gedrag.

Antwoord:

Er zijn meer kinderen die met hun eigen poep spelen of per ongeluk plassen op de bank. Kinderen willen veel ontdekken. Zo kan ook hun eigen ontlasting interessant voor hun zijn. Ook het plassen kan vanzelf gaan. Kinderen zijn soms zo druk aan het spelen, dat zij vergeten om naar de wc te gaan.

Kinderen die met hun ontlasting spelen kunnen ook een signaal afgeven. Zij proberen u iets duidelijk te maken. Het gaat niet helemaal goed met hem. Dit kan verschillende oorzaken hebben zoals spanningen, angsten, gebeurtenissen, enz.

Met de beschrijving die u mij heeft gegeven, kan ik niet zeggen wat de exacte oorzaak van het stotteren zou kunnen zijn. Het zou ook bij de normale ontwikkeling van het kind kunnen horen. Een kind leert zoveel en heel snel. Hij wil soms al zoveel zeggen, dat hij begint te struikelen over zijn eigen woorden.

Als u en uw dochter zich echt zorgen maken, dan adviseer ik u contact op te nemen met het consultatiebureau of huisarts.

Lees ook: zindelijkheid, stap voor stap uit de luiers