Iedereen gaat door de puberteit heen en waarschijnlijk kun je je eigen puberteit nog levendig herinneren. Maar nu komt je eigen kind in de puberteit, help! Het is natuurlijk een verschil of je het zelf doormaakt of het mag aanschouwen bij je kind. De puberteit kan een lastige fase zijn, maar zeker ook een hele mooie fase waarin je kind zich ontwikkelt tot volwassene. Wat gebeurt er nu precies tijdens de puberteit en hoe ga je hier als ouder mee om?
Wat is de puberteit?
Meisjes komen vaak iets eerder in de puberteit dan jongens. Gemiddeld start de puberteit bij meisjes tussen de 10 en 12 jaar en bij jongens tussen de 11 en 13 jaar. In deze periode maakt het lichaam hormonen aan die ervoor zorgen dat je hersenen zich ontwikkelen en je lichaam verandert. Die hormonen zorgen ook voor seksuele gevoelens en ander gedrag. Deze veranderingen hebben gevolgen voor de sociaal en emotionele ontwikkeling van je kind. Je ziet hiernaast ook vaak dat kinderen in de puberteit nog één grote groeispurt hebben en de groei hierna stopt.
Onderzoek
De ontwikkeling in de hersenen is enorm en is nog steeds een geliefd onderzoeksgebied van veel wetenschappers. Zo onderzoekt Eveline Crone van de Universiteit Leiden momenteel het puberbrein. In dit interessante filmpje legt ze een paar bevindingen uit en herken je waarschijnlijk wel een aantal situaties.
Drie fasen in de puberteit
Gemiddeld duurt de puberteit van 10 tot 22 jaar. Dat lijkt een enorme periode, maar hierin zijn verschillende fases te herkennen. Wanneer je als ouder deze fases enigszins kunt herkennen, heb je meer handvatten hoe om te gaan met je puberende kind. Onderstaande zijn gemiddelde cijfers. Uiteraard kan jouw kind juist vroeger of later zijn met bepaalde lichamelijke of emotionele ontwikkelingen.
- Vroege puberteit of prepuberteit – 10 tot 14 jaar
In deze periode verandert het lichaam van je kind het meest. Meisjes krijgen borsten, schaamhaar en gaan menstrueren. Jongens krijgen de baard in de keel, baardgroei, meer lichaamshaar en af en toe een natte droom. Hiernaast is de ontwikkeling in de hersenen volop bezig. Kinderen worden impulsiever en kunnen emotioneler en gevoeliger reageren. In deze periode zoekt je kind naar zijn eigen identiteit en zal steeds zelfstandiger worden.
Kenmerken:
- een uitgesproken kledingstijl
- een specifieke vriendengroep
- een sterke muziekvoorkeur
- Midden puberteit – 14 tot 16 jaar
Deze fase wordt de midden adolescentie genoemd. In deze periode krijgt je kind steeds meer een eigen ik. In deze fase zijn kinderen echt aan het onderzoeken wie ze zijn door te experimenteren met nieuwe ervaringen op het gebied van seks maar soms ook op het gebied van drank en drugs. Doordat je kind de gevolgen van dit gedrag nog niet goed kan overzien, kan dit voor spanningen zorgen.
Kenmerken:
- het opdoen van nieuwe ervaringen en hier grenzen in opzoeken
- experimenteren
- Je kind is wat onhandiger in bewegingen
- Late puberteit – 16 – 22 jaar
De pittigste periode is nu wel achter de rug. De grootste lichamelijke veranderingen hebben plaatsgevonden en je zult merken dat je kind nu echt volwassen aan het worden is. Keuzes zijn meer doordacht, je kind is meer zelfbewust en minder egocentrisch en zal zich verantwoordelijker en socialer opstellen. Dit komt omdat je kind de lange termijn gevolgen van zijn of haar gedrag nu kan overzien.
Kenmerken
- serieuzer
- hechtere vriendschappen
- weerstand bieden tegen sociale druk
Humeurig en moe
Naast bovenstaande veranderingen, die natuurlijk ook per kind kunnen verschillen, zie je over het algemeen wel dat de meest pubers humeurig en moe zijn. Stemmingswisselingen kunnen soms zo grillig zijn dat pubers binnen een uur de slappe lach kunnen hebben of juist enorm chagrijnig kunnen zijn.
Door de enorme ontwikkeling die pubers doormaken, hebben ze meer slaap nodig. Gemiddeld zou een puber zo’n negen tot tien uur per nacht moeten slapen. Doordat pubers toch vaak later naar bed gaan en evengoed op tijd op moeten staan wegens school, is het een uitdaging deze uren te halen.
Hoe ga je om met een puber in huis?
De puberteit heeft vaak een negatieve lading, maar is juist zo’n mooie periode in de ontwikkeling van je kind. Probeer deze periode ook op deze manier te benaderen, ook wanneer deze behoorlijk uitdagend kan zijn. We geven daarom hieronder een aantal tips om deze fase gemakkelijker door te komen.
Stel grenzen en regels
Het klinkt misschien averechts, want juist in deze periode heeft je kind veel vrijheid nodig om zich te kunnen ontwikkelen, maar het stellen van grenzen en regels geeft juist houvast en biedt veiligheid. Regels kun je samen met je kind opstellen. Laat vooral ruimte voor de redevoering van je kind bij het opstellen van de regels. Het is dan wel belangrijk dat jullie deze regels allebei respecteren. Blijf altijd met elkaar in gesprek wanneer je merkt dat er wrijving ontstaat door grenzen en regels.
Luister echt
Blijven praten tijdens de puberteit is echt van essentieel belang. Je wilt weten wat er in het leven van je kind afspeelt. Laat je kind daarom vooral vertellen en luister echt. Verplaats je in je kind, toon begrip en oordeel vooral niet. Op deze manier krijg je meer inzicht in het leven van je kind op dat moment.
Blijf betrokken en geïnteresseerd
Door een open houding van jouw kant, zal je kind zich ook opener naar jou opstellen. Toon daarom oprechte interesse en moedig je kind aan om dingen te doen waar hij goed in is. Het is belangrijk dat je kind zijn energie kwijt kan. Laat merken dat je onvoorwaardelijk van je kind houdt en neem hem serieus. Op deze manier zal je kind sneller naar je toe komen als er problemen zijn.
Vertrouw je kind
Vertrouwen is de basis van alle relaties, ook met je kind. Je kind kan behoorlijk onzeker worden in deze periode. Juist daarom is het belangrijk om je waardering uit te spreken en complimenten te geven. Het zelfvertrouwen zal hierdoor groeien en ook weet je kind beter om te gaan met moeilijke situaties. Wanneer je kind voelt dat je hem vertrouwt, zal hij automatisch verstandigere keuzes maken.
Wees trots
Het is prachtig je kind te zien ontwikkelen. Van onhandige harry tot zelfbewust persoon. Geniet hiervan en weest trots. Met vallen en opstaan vormt je kind zich tot een eigen persoonlijkheid en dat is prachtig om te zien.
Lach samen!
Misschien wel de meest belangrijke tip. Houdt de boel ontspannen. Leg gedrag niet onder een vergrootglas, maar ontspan door samen te lachen. Misschien is het wel een goed idee dat eerste jointje samen te roken. Verplaats je in de humor en belevingswereld van je kind en laat je hier af en toe heerlijk in meenemen.
In dit filmpje van opvoedinformatie.nl vind je meer handige tips hoe om te gaan met een kind in de puberteit.
Bronnen: Opvoeden.nl, Universiteit Leiden – het puberbrein, Sonnevelt opleidingen
