Waarschijnlijk gaat er bij de term sexting niet direct een belletje bij je rinkelen. Dat is heel begrijpelijk wanneer je kinderen nog niet in de puberleeftijd zitten. Toch is het goed om te weten wat sexting is en hoe je hiermee omgaat wanneer het eventueel ter sprake komt bij je opgroeiende kind. Sinds de opkomst van mobiele telefoons en social media is sexting namelijk enorm in opkomst en kan het behoorlijk wat schade aanbrengen. Dit brengt vragen met zich mee waar we in dit artikel op in gaan.
Wat is sexting?
De term sexting is een samenvoeging van de Engelse woorden ‘sex’ en ‘texting’. Het betekent dat jongeren pikante naaktfoto’s van zichzelf versturen met hun mobiele telefoon of webcam via mail, social media of whatsapp. Wanneer deze foto’s alleen naar een partner worden verstuurd kan het nog onschuldig zijn, maar soms worden deze foto’s ook verstuurd naar volkomen vreemden.
Bijna een kwart van de Nederlandse jongeren heeft wel eens een naaktfoto of foto van iemand in ondergoed ontvangen. Meisjes ontvangen deze berichten vaker dan jongens. Ook sturen meer meisjes wel eens een pikante foto van zichzelf dan jongens. De meest gebruikte dienst voor sexting is Snapchat omdat hiermee een (vals) gevoel van privacy wordt gevormd. De foto verdwijnt binnen enkele seconden. Vaak wordt er echter een screenshot van de foto gemaakt waardoor deze alsnog verspreid kan worden.
Waarom gebeurt het?
Jongeren zijn volop bezig met hun seksuele ontwikkeling. Ze experimenteren er op los en zoeken vaak de grenzen op. Dit is volledig normaal gedrag voor een opgroeiend kind. Sexting past dan ook bij het normale seksuele experimenteergedrag van jongeren binnen een relatie.
Sommige jongeren sturen liever naaktfoto’s naar vreemden omdat dit een veiliger gevoel geeft. Hierbij gaat het echt om een vorm van aandacht of bevestiging. Een andere reden is dat jongeren het meer voor de grap doen of als uitdaging onder vrienden. Dit kan ontstaan door een bepaalde druk of het spel ‘doen, durf of waarheid’. Kinderen in de puberleeftijd zijn vaak onzeker en vinden het lastig weerstand te bieden aan deze druk. Voor al deze redenen geldt dat jongeren zich er vaak niet van bewust zijn wat er met een foto kan gebeuren wanneer deze eenmaal op internet staat.
Wanneer is sexting een probleem?
Meestal zijn sexting situaties onschuldig en niet problematisch. De beelden blijven binnen een vertrouwde omgeving en er is voldoende respect om de beelden niet verder te verspreiden. Wanneer dit vertrouwen echter wordt geschonden doordat de beelden wel doorgestuurd worden of zelfs online worden geplaatst, wordt sexting problematisch. Hoe problematisch dit is hangt af van:
- De intentie – waarom zijn de foto’s gemaakt? Ging het om dwang of was het een slechte inschatting van degene die de beelden verstuurd heeft? Staat het slachtoffer achter de beelden die zijn gemaakt?
- De aard van de beelden – een naaktfoto, of foto in ondergoed hoeft niet direct seksueel getint te zijn. Hiernaast hangt het ervan af of alleen het lichaam is afgebeeld of dat het gezicht er ook op staat. Met andere woorden is degene herkenbaar of niet? Overigens hoeft herkenning niet per se via het gezicht plaats te vinden. Dit kan ook middels bijvoorbeeld een tattoo of moedervlek.
- De schaal waarop de beelden zijn verspreid – zijn de beelden alleen per whatsapp verstuurd of staan ze daadwerkelijk online en worden ze bijvoorbeeld via Instagram, Snapchat of TikTok verspreid?
Praten over sexting
Zodra je kind zelfstandig actief is op het internet of een mobiele telefoon heeft, is het goed om het onderwerp sexting te bespreken. Het meest belangrijke is dat kinderen beseffen wat er met een afbeelding kan gebeuren zodra hij op het internet staat of verzonden is naar een andere mobiele telefoon. Vaak kunnen kinderen de gevolgen van deze daad nog niet overzien. Wanneer een afbeelding eenmaal is verzonden, is deze niet meer terug te krijgen en is het onduidelijk waar de afbeelding zal eindigen. Een goede vraag om dan te stellen is: “Zou je willen dat je familie, je docenten of (toekomstige) werkgever deze foto ziet?” Als het antwoord nee is, dan is het een duidelijk verhaal en zou je de foto niet moeten versturen.
Dr. Annemarie van Oosten van de Universiteit van Amsterdam heeft samen met Kliksafe een onderzoek onder 1252 jongeren in de leeftijd van 12 tot 17 jaar naar risicovol mediagebruik en de rol van ouders gedaan. Hieruit blijkt dat de rol van de ouders behoorlijk groot is als het aankomt op veilig mediagebruik. Ga het gesprek zo open, positief en constructief mogelijk in. Wanneer je kind dan een probleem heeft zal hij eerder naar je toekomen. Besef ook dat je natuurlijk niet de enige ouder bent die dit gesprek moet aangaan met zijn of haar kind. Vraag daarom ook gerust in je omgeving hoe andere ouders dit hebben aangepakt.
Tips
Hierbij enkele tips over hoe je het gesprek met je kind kunt aangaan en welke onderwerpen je kunt bespreken om hen te laten begrijpen wat sexting is en wat de impact kan zijn.
- Wat als situaties – bespreek situaties met je kind die voor zouden kunnen komen. Zoals de vraag of je kind ooit een naaktfoto zou sturen en waarom je kind dat zou doen? Een goede vraag is ook of je kind mensen kent die het wel eens hebben gedaan en of er toen iets is fout gegaan.
- Een gezonde relatie – het is belangrijk dat een kind weet hoe een gezonde en liefdevolle relatie zou moeten zijn. Hierin kun je als ouder natuurlijk een goed voorbeeld stellen. Wanneer je kind hier vragen over heeft of zorgen over zijn of haar eigen relatie, zorg dan dat je kind deze zorgen altijd kan delen.
- Zelfbeeld over het lichaam – groepsdruk kan een belangrijke rol spelen als het gaat over het lichaamsbeeld en lichaamsvertrouwen. Door druk kunnen kinderen beelden sturen waar ze eigenlijk niet achter staan naar mensen die ze denken te vertrouwen. Hierbij komt dat het in de media genormaliseerd wordt om een sexy pose aan te nemen. Kinderen nemen dit over op social media waardoor het al snel seksueel getint kan zijn. De eerdergenoemde vraag in deze alinea of je wilt dat de beelden door bijvoorbeeld familie, leraren of werkgevers gezien worden, is dan een belangrijke om te stellen.
- Strafbaar – wijs je kind erop dat het doorsturen en verspreiden van andermans foto’s strafbaar is. Veel jongeren denken ‘eigen schuld, dikke bult’ wanneer er een pikante foto van iemand circuleert, maar beseffen zich niet dat het een strafblad op kan leveren.
- Meldknop – via deze knop kunnen kinderen direct informatie, hulp en advies vragen wanneer ze op een probleem op het internet stuiten. Deze knop kun je gemakkelijk installeren op de computer of smartphone van je kind zodat je kind zo snel mogelijk naar de juiste website of juiste organisatie wordt doorgestuurd. Je kind kan op deze manier problemen eventueel zelf oplossen.
Bronnen: Internet Matters, Veilig internetten, Child Focus, Mediawijs
