Extra vrije dagen die je kan besteden aan je kinderen. Dat klinkt heerlijk! Met het ouderschapsverlof kan je als werknemer vrije dagen opnemen voor jouw kinderen tot 8 jaar. Je gaat dan tijdelijk minder werken. Het mooie is dat je sinds augustus 2022 deze dagen ook nog eens deels uitbetaald krijgt. Helemaal fijn natuurlijk! Hoe dat precies werkt vertellen we je in dit artikel. We nemen je mee in de wereld van het ouderschapsverlof. Wat is het precies? En welke rechten heb je?
Wat is ouderschapsverlof?
Als jij in loondienst werkt heb je recht op ouderschapsverlof totdat je kind 8 jaar wordt. Zo kan je meer tijd doorbrengen met je gezin. Je partner heeft naast het partnerverlof, ook recht op ouderschapsverlof als hij of zij in loondienst is. Voor ieder kind tot 8 jaar mag je dit verlof aanvragen. Je kan je uren verspreidt opnemen tot je kind 8 wordt, maar je kan ook 1,5 jaar lang iedere week één dag opnemen. Je mag ook het verlof voor alle kinderen tegelijk opnemen. Heb je een meerling gekregen? Dan krijg je voor ieder kind ouderschapsverlof.
In de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) staan alle regels rondom ouderschapsverlof beschreven. Dit zijn de basisregels. In de CAO of in jouw contract kunnen hierop uitzonderingen worden gemaakt, mits ze in jouw voordeel zijn. Als dat zo is, dan gelden de regels die in de CAO of jouw contract staan.
Voor wie is er ouderschapsverlof?
Om voor ouderschapsverlof in aanmerking te komen moet je aan een aantal voorwaarden voldoen. Dit zijn de belangrijkste:
- Je bent een ouder van een biologisch, stief-, adoptie- of pleegkind.
- Je kind is jonger dan 8 jaar, tenzij de CAO hierop een uitzondering maakt.
- Je bent de verzorger van het kind én het kind staat ingeschreven op jouw adres.
Iedereen die in dienst is bij een werkgever mag ouderschapsverlof aanvragen. Het maakt hierbij niet uit of je een vast contract hebt of een tijdelijk dienstverband. Ook maakt het niet uit hoelang je daar al werkt.
Aantal uren ouderschapsverlof
Als je aan bovenstaande voorwaarden voldoet, dan heb je recht op ouderschapsverlof. Dit is 26 keer het aantal uren dat je normaal gesproken per week werkt. Heb je meerdere werkgevers? Dan heb je bij al die werkgevers recht op dit verlof. Als je bijvoorbeeld 24 uur per week werkt, heb je in totaal recht op 624 uur ouderschapsverlof (24 x 26 uur). Bij de andere werkgever werk je bijvoorbeeld 16 uur en heb je recht op 416 uur (16 x 26 uur). Samen met je werkgever overleg je wanneer je deze uren opneemt. Ook kunnen in de CAO of in jouw contract andere uitzonderingen op het ouderschapsverlof worden gemaakt. Dat mag dan alleen in jouw voordeel zijn. Meer dagen of weken mag wel, minder niet. Wissel je tijdens je ouderschapsverlof van baan, dan kan je het resterende aantal uren van het verlof bij de volgende werkgever opnemen.
Betaald ouderschapsverlof
Sinds augustus 2022 krijg je in ieder geval de eerste 9 weken van het verlof deels doorbetaald door je werkgever, mits je de uren opneemt voor het eerste levensjaar van je kindje. Dit geldt ook voor je partner. De uitbetaling houdt in dat je 70% van jouw normale dagloon doorbetaald krijgt. Hierbij geldt vanaf 1 januari 2023 een maximum dagloon van € 256,54. Als je een pleeg- of adoptieouder bent dan mag je natuurlijk ook gebruik maken van betaald verlof. Hiervoor geldt alleen dat je het kan inzetten in het eerste jaar nadat het kind (jonger dan 8 jaar) bij jullie is komen wonen. Een werkgever kan er zelf voor kiezen om dit betaalde verlof aan te vullen tot 100%. Daarin is hij vrij. Als hij daarvoor kiest, dan staat dat beschreven in jouw contract of het is voor de hele branche zo geregeld in de CAO.
Onbetaald ouderschapsverlof
Na die 9 weken dat je deels betaald kreeg, mag je de resterende uren onbetaald inzetten. Dit betekent dat je geen salaris krijgt over die uren en ook geen vakantiedagen opbouwt over die uren verlof. Uitzonderingen zijn ook hierop weer mogelijk, mits dat is vastgelegd in jouw contract of in de CAO.
Recht op toeslagen?
Als je besluit om ouderschapsverlof in te zetten, dan gaat je basisinkomen omlaag. Dit betekent dat je wellicht recht hebt op huur- of zorgtoeslag. Je kan bij de Belastingdienst een proefberekening maken om te kijken of je hiervoor in aanmerking komt. Geef wijzigingen in je inkomen in ieder geval altijd door aan deze instantie. Het kan ook zijn dat je te weinig inkomsten over houdt om van te leven. Het kan dan zijn dat je recht hebt op een uitkering. Of dat voor jou ook geldt kan je lezen op de website van de Rijksoverheid, zij hebben hiervoor regels opgesteld.
Aanvragen van het ouderschapsverlof
Dit verlof kan je schriftelijk aanvragen bij je werkgever. Dit moet je minimaal twee maanden voorafgaand aan de ingangsdatum van het ouderschapsverlof doen. Vraag aan je werkgever welk formulier je hiervoor moet invullen. Dit verlof mag een werkgever niet weigeren, maar je bepaald samen hoe je de uren in gaat zetten. Je kan er bijvoorbeeld voor kiezen om een halve dag in de week verlof op te nemen voor de aankomende twee jaar. Op het formulier moet je in ieder geval de volgende zaken aangeven:
- Ingangsdatum van het verlof, of de verwachte datum als je nog niet bent bevallen.
- Het aantal uren verlof dat je wilt opnemen.
- Op welke dag(delen) je het verlof wilt opnemen.
- Hoelang de verlofperiode gaat duren.
Zodra je het ouderschapsverlof hebt aangevraagd, kan je alleen nog zaken wijzigen met goedkeuring van je werkgever. Laat je daarom voorafgaand eerst goed informeren door iemand van de afdeling HR (personeelszaken).
Jouw rechten tijdens het ouderschapsverlof
Zodra je ouderschapsverlof start, blijft ook je contract gewoon gelden. Als jij in die periode ziek wordt, dan loopt je ouderschapsverlof helaas gewoon door. Wel kan je natuurlijk vragen of je dit op een ander moment mag inzetten. Vragen staat vrij. Als je tijdens je verlof ontslagen wordt, vanwege een andere reden, dan stopt je ouderschapsverlof. Bij je nieuwe werkgever kan je dan het resterende ouderschapsverlof weer laten ingaan.
Bronnen: rijksoverheid, uwv
