Spelen is belangrijk. Door te spelen oefenen kinderen sociale, emotionele en motorische vaardigheden. Daarom is het goed om variatie aan te brengen in het speelgoed. En zorg dat kinderen in elke leeftijdsfase het speelgoed krijgen waar ze aan toe zijn. Te moeilijk speelgoed werkt frustrerend, te makkelijk speelgoed is saai. Spelen met het juiste speelgoed (en dat hoeft echt niet altijd een duur ding uit de speelgoedwinkel te zijn!) is goed voor de ontwikkeling van het kind.
Maar hoe kies je nou iets wat precies bij de leeftijd past? Vaak staat er wel een richtlijn op de verpakking. Een minimum leeftijdgrens heeft echter ook vaak vooral met de veiligheid te maken. Het is dus niet altijd zo dat speelgoed geschikt voor kinderen vanaf 3 niet meer leuk zou zijn voor een kind van 5. Goed speelgoed is bovendien zo gemaakt dat kinderen er lang mee kunnen spelen.
Veiligheid
Let wel altijd goed op de veiligheid. Koop zeker voor kindjes onder de 3 geen speelgoed met losse kleine onderdelen die in de mond gestopt kunnen worden. Scherpe randen en punten zijn gevaarlijk (goedkoop slap plastic kan soms snel afbreken zodat er gemene scherpe randen ontstaan) en pas op met (bevestigings)touwtjes.
Overdaad schaadt
Nog een tip: bied je dreumes of peuter niet teveel speelgoed (prikkels) tegelijk aan. Doe je dat wel dan bestaat de kans dat hij zich nergens echt helemaal in zal gaan verdiepen en niet meer weet waar hij mee moet spelen. Ruim speelgoed op en leg sommige dingen gewoon even helemaal een tijdje weg. Als je het later weer tevoorschijn haalt is het weer helemaal nieuw voor je kind en zal hij er weer blij mee gaan spelen.
Het proces in plaats van het eindresultaat
Tenslotte, wat sommige ouders wel eens over het hoofd zien, zeker bij de dreumes of peuter, is dat het proces van het spelen belangrijker is dan het eindresultaat. Vraag je peuter eens of hij het knutselen ook zo leuk vindt, en praat erover zonder direct te oordelen. Bovendien: fouten maken mag! Liever een keer een nieuwe manier van blokken uitproberen om te ontdekken dat je toren daar minder stevig van wordt dan altijd alleen maar op aanwijzingen van pappa en mamma een mooi kasteel bouwen. Sta je kind toe fouten te maken, daar leert hij alleen maar van.
Spelen van 1 tot 2 jaar
Het babyspeelgoed was leuk, maar nu is het tijd voor iets nieuws! Na het eerste jaar is je kind iets mobieler. Het kan zich verplaatsen, dingen oppakken en vasthouden, stapelen. Maar nog niet heel gecontroleerd. Het speelgoed moet dus “hufterproof” zijn: niet makkelijk kapot kunnen als het per ongeluk valt of expres door de kamer gegooid of geduwd wordt. Ook erg ongeschikt is speelgoed als knikkers, of speelgoed dat in kleine stukjes uit elkaar gehaald kan worden vanwege verstikkingsgevaar. Op deze leeftijd stoppen kinderen vaak nog alles in hun mond.
Een dreumes kan nog niet heel lang alleen spelen. Ze willen vooral graag bij een geliefd persoon in de buurt zijn en die nadoen of “helpen”. Ook dat is spelen! Geef ze een doekje om mee te helpen poetsen, een handdoekje om op te vouwen of laat ze de geschilde aardappels in de pan gooien. Ze willen de wereld ontdekken en alles uitproberen. Laat ze maar hun gang gaan in een veilig omgeving. Spelen met de gewoonste dingen is misschien nog wel leuker dan echt speelgoed. Een bak met knijpers of een emmer met zand om met de vingers in te graaien.
Speelgoed voor kinderen van 1 tot 2 jaar:
- Loopauto’s en loopfietsjes. Om tegen te duwen als het kindje net leert lopen, of lekker op te rijden
- Zodra je kind lopen kan is een een speelgoedhondje om aan een touwtje achter zich aan kan trekken of een loopstok met leuk figuurtje om vooruit te duwen erg leuk
- Een pop hoort er bij
- Makkelijke prentenboekjes om woordjes te leren
- Stapelblokken
- Blokkenstoof of vormenpuzzel
- Houten puzzel met nopjes
- Babypop met accessoires als kleertjes of een bedje of poppenwagen
- Kleinere poppetjes, bijv. Little People, om het fantasiespel te stimuleren
- Houten blokken om te stapelen
- Glijbaantje
- Bal
- Badspeeltjes (emmertjes, gietertjes, bakjes, serviesje, poppen, drijfbeestjes), lekker spelen in bad met water is erg leuk op deze leeftijd
- Ga eens naar een (binnen)speeltuin: lekker klimmen en klauteren
- Zandbakje of zandtafel. Water en zand samen zijn ook erg leuk!
- Op warme dagen: een badje met lauw water in de tuin met gietertjes, emmertjes en zeefje. (Maar blijf altijd zelf opletten, verdrinken kan ook in kleine laagjes water.)
- Serviesje
- Makkelijk knutselen met vingerverf
- Trommel, fluit, muziekinstrument
- Grote speelgoedauto of trein
- Een zacht beertje of doek geeft nu echt troost als pappa of mamma weg zijn
- Televisie kijken of filmpjes op internet. Vooral leuk als pappa of mamma ook actief meekijken.
- Samen naar de kinderboerderij! Dieren aaien, benoemen, geluiden nadoen
Spelen en speelgoed van 2 tot 3 jaar
Peuters leren al meer om met anderen om te gaan. Al is het soms nog best lastig om te delen en om ruzies op te lossen met woorden i.p.v. met lichamelijk geweld, het is meestal toch vooral erg leuk om samen met andere kinderen bezig te zijn. Een tijdje alleen spelen daarentegen gaat nu ook steeds beter.
- Kleurpotloden, waskrijt en uitwasbare verf
- Klei
- Duplo blokken met figuurtjes
- Lekker buiten spelen met (loop)auto’s, driewielers en kruiwagens, step
- Voor in de tuin: hobbelpaard, wip, zandbak, schommel
- Loopauto voor je baby, dreumes en peuter
- Puzzel, karton of hout
- Naar de speeltuin om te klimmen en klauteren. Daar kom je ook andere kindjes tegen om te spelen
- Boekjes om uit voorgelezen te worden of zelf in te bladeren
- Knutselen met vingerverf, kleurpotloden, schaartje, kwasten, papier, stickers etc
- Verkleedspullen, dokterskoffertje, winkeltje etc om “net alsof” te spelen
- Poppenkast
- Babypop met accessoires om heel goed te verzorgen!
- Kinderen vanaf deze leeftijd vinden het prachtig om zich te verstoppen of ergens een eigen plekje te maken. Denk aan een speelhuisje in de tuin. Maar ook een zelfgebouwde tent van een oud laken over de stoelen en de tafel heen doet het goed.
- Lotto, domino
Speelgoed van 3 tot 4 jaar
De wat oudere peuter gebruikt meer fantasie bij zijn spel. Zelf dingen verzinnen en maken is nu leuk. Maar ook rollenspellen en doen-alsof, zoals doktertje of vader en moedertje. Al gaat de peuter nu steeds meer alleen of met andere kinderen samen spelen, dat wil niet zeggen dat je niet meer hoeft op te letten of dat het niet heel gezellig is om toch af en toe samen dingen te doen!
- Babypop met accessoires
- Poppenhuis met meubeltjes. Ook leuk om zelf te knutselen!
- Winkeltje, garage, verkleedkleren, dokterskoffer
- Ga eens samen knutselen. Je hoeft daar zelf helemaal niet zo’n creatieveling voor te zijn. Spelen met klei, papier, waterverf is al snel leuk zonder dat jij als volwassene direct een prachtig kunstwerk in elkaar zet. Ook de voorbereiding is leuk. Ga naar het bos en verzamel blaadjes en kastanjes en maak daar samen met wat luciferstokjes mooie beesten van
- Waskrijt, kartelschaar, stoepkrijt, prikpen en prikblok, punniken, kralen
- Constructiespeelgoed (duplo, lego, knex, blokken…)
- Fietsje met zijwieltjes, kruiwagen, step of loopfiets (goed voor het ontwikkelen van het evenwichtsgevoel)
- Buiten spelen!!! Wat te denken van een traptractor met laadschep, een zandbak?
- Voor warme zomerse dagen: zet een (zwem)badje in de tuin met lauw water. Of laat hem met een kwastje de tegels in de tuin “verven” met water. Helemaal feest is het als kinderen met water en zand (=modder!!) mogen spelen, daar kunnen ze uren zoet mee zijn.
- Speelgoed gereedschapskistje met schroeven om echt vast en los te schroeven
- Boekjes om eindeloos uit voorgelezen te worden of zelf plaatjes te kijken. (Een abonnement op de bibliotheek is nu ideaal!)
- Het is geen niet echt speelgoed maar wel heel leuk en leerzaam om samen te doen: denksleutels om het nadenken en de fantasie te stimuleren (en vooral ook heel grappig)
- Een verzameling plastic dieren
- Zaklantaarn, kompas
- Eenvoudige gezelschapsspelletjes, domino of memory, kwartet
- Eenvoudige computerspelletjes of apps zijn ook al heel leuk en vaak leerzaam.
Lees hier verder waar basisschool kinderen graag mee spelen.
Iets heel anders: er op uit
Natuurlijk is het voor zowel volwassene als kind leuk om ergens heen te gaan. Ouders, grootouders, tantes, ooms en oppasmoeder, doe je zelf en je kind(eren) een lol en ga een uurtje of een dagje op stap en maak er een echt feestje voor de kleine van. Met een baby loop je makkelijk een rondje buiten in het park. Je dreumes kan al wat konijntjes aaien in de kinderboerderij en met je kleuter wil je misschien eens naar de ballenbak, de bibliotheek of het spoorwegmuseum?
