Een zwangerschap wordt meestal niet meteen geassocieerd met afvallen omdat je doorgaans aankomt tijdens de zwangerschap. Wanneer je zwanger bent verandert je lichaam van vorm en word je dikker. Voor veel vrouwen kan het lastig zijn om hun lichaam zo te zien en voelen veranderen. Het helpt ook niet mee om alle foto’s van bekende sterren voorbij te zien komen die zowel tijdens als direct na hun zwangerschap een fantastisch figuur blijven houden. Dat je aankomt tijdens de zwangerschap is een feit maar je kunt natuurlijk wel op je eten blijven letten zodat je na de bevalling je oude figuur zonder veel moeite weer terugkrijgt. Maar hoe doe je dit op een verantwoorde manier en wat zijn de risico’s van afvallen tijdens de zwangerschap?
Afvallen tijdens zwangerschap
Wanneer je afvalt kan dit bewust of onbewust zijn. Er zijn vrouwen die afvallen als ze zwanger zijn maar dit komt niet vaak voor. Bewust afvallen tijdens een zwangerschap wordt afgeraden. De risico’s hiervan lees je onder het volgende kopje. Echter kan het zo zijn dat je onbewust afvalt. Wanneer iemand voor de zwangerschap wat zwaarder is en tijdens de zwangerschap juist erg gezond eet kan het zijn dat iemand op andere plaatsen gewicht verliest en dit het gewicht van de groeiende baby compenseert. Hiernaast hebben sommige vrouwen extreme last van misselijkheid (Hyperemesis gravidarum) waardoor ze vrijwel de hele zwangerschap overgeven. In beide gevallen zijn de vrouwen onder toezicht van een arts omdat dit een atypisch verloop van de zwangerschap betreft.
Toch zijn er ook vrouwen die zich niet herkennen in bovenstaande en toch afvallen of niet aankomen tijdens de zwangerschap. Bij sommige verloskundigen word je regelmatig gewogen. Wanneer je afvalt of niet aankomt wordt de groei van je baby goed in de gaten gehouden. Als dit goed gaat is er niet direct reden tot zorg en kan het dus zijn dat je iets afvalt tijdens je zwangerschap zonder dat dit meteen schadelijk is voor je baby of voor jezelf.
Risico’s van afvallen tijdens de zwangerschap
Als je echter bewust gaat lijnen tijdens je zwangerschap kan dit nadelige gevolgen hebben voor je baby en serieuze gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. Als je baby niet voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt tijdens de zwangerschap dan is de kans dat een baby te vroeg geboren wordt vele malen groter met alle risico’s van dien. Niet alleen kan de baby prematuur (te vroeg geboren) maar ook dysmatuur (te laag geboortegewicht) zijn.
Een baby die een te laag geboortegewicht heeft kan later gedragsproblemen ondervinden, een cognitieve achterstand hebben of aanleg voor diabetes. Het hangt er sterk vanaf wanneer de baby in de zwangerschap te weinig voedingsstoffen krijgt. Gebeurd dit in het begin van de zwangerschap als het kindje nog volop in ontwikkeling is dan zijn gedragsstoornissen of cognitieve problemen een risico. Later in de zwangerschap, als de baby vooral aan het groeien is, kan het resulteren in een te laag geboortegewicht of vroeggeboorte en is de kans op hart- en vaatziekten en diabetes type 2 hoger.
Een gezond gewicht
Bewust lijnen tijdens de zwangerschap is dus geen goed idee maar een gezond gewicht is wel heel belangrijk. Een te laag BMI kan ervoor zorgen dat de baby onvoldoende voedingsstoffen binnenkrijgt en een te hoog BMI kan leiden tot zwangerschapsdiabetes, een hoge bloeddruk of een groot kind. Ook leidt een te hoog BMI vaker tot een keizersnede. Hoe gezonder je gewicht op het moment dat je zwanger wordt, hoe minder kans op complicaties. Een gezond BMI ligt tussen de 18 en 24. Je kunt je BMI heel makkelijk zelf berekenen bijvoorbeeld op de site van het Voedingscentrum. Meestal komen vrouwen gemiddeld 10 tot 15 kilo aan tijdens de zwangerschap. Deze kilo´s zijn uit de volgende onderdelen opgebouwd:
3,5 kilo – gemiddeld gewicht baby
2 kilo – vruchtwater
1,5 kilo – placenta en baarmoeder
2 kilo – extra bloed
0,5 kilo – extra borstweefsel
3 kilo – extra vetweefsel nodig als reserve om borstvoeding te kunnen geven.
Veel vrouwen hebben juist aan het begin van de zwangerschap extra trek. Probeer hier niet teveel aan toe te geven want juist in het begin van je zwangerschap heb je geen extra calorieën nodig voor de ontwikkeling en groei van je kindje en is een normaal eetpatroon voldoende. Een zwangerschap is juist het uitgelezen moment om bewust op je voeding te letten. Immers alles wat jij eet, krijgt je baby via de navelstreng ook binnen.
Lees ook: voedingsadvies tijdens de zwangerschap
Pregorexia
Na je bevalling wil je het liefst zo snel mogelijk je oude figuur weer terug. Zoals je hierboven hebt kunnen lezen verdwijnen de meeste kilo’s automatisch na de bevalling en heb je alleen nog wat extra kilo’s die je nodig hebt als reserve om borstvoeding te geven. Vaak verdwijnen de kilo’s dus vanzelf. Toch vinden veel vrouwen dit niet snel genoeg gaan, met name door het beeld wat op social media geschetst wordt door filmsterren en modellen die soms een week na de bevalling al met hun kindje en een strak lijf poseren. Onthoud dat niets is wat het lijkt en dat dit zeker niet normaal is.
Een voorkomend fenomeen is pregorexia, een samenvoeging van de woorden pregnant en anorexia. Pregorexia is de drang om de gevolgen voor je figuur tijdens de zwangerschap zo te willen beperken dat dit gezondheidsrisico’s voor het kindje met zich meebrengt. Extreem blijven sporten tijdens de zwangerschap en onvoldoende eten kunnen allemaal als gevolg hebben dat je kindje onvoldoende voedingsstoffen binnenkrijgt. Een extreme vorm van pregorexia kan zelfs voor jezelf en de baby levensbedreigend zijn.
Je lichaam verandert als je zwanger bent, wees daar trots op! Je lichaam is even niet alleen van jou maar ook een huis voor je toekomstige kindje. Dit vraagt wat van je lichaam dus gun het de tijd die verandering door te gaan maar ook de tijd om je oude figuur weer terug te krijgen. Ga niet meteen extreem sporten of lijnen na de bevalling maar gun je lichaam eerst de tijd om zelf terug in model te komen.
Bronnen: Voedingscentrum, Nederlands Centrum Jeugdgezondheid
