In de tachtiger jaren, was bevallen met hulp van een tangverlossing meer gebruikelijk dan nu. Ook ik ben geboren met de zo kenmerkende afdrukken van de tang aan de zijkant van mijn hoofd. Tegenwoordig wordt er nog maar weinig gebruik gemaakt van een tang bij een bevalling en wordt er meer gebruik gemaakt van een vacuümpomp. Het gebruik van een verlostang of een vacuümpomp hangt af van de ligging van het hoofdje. In dit artikel wordt ingegaan op een tangverlossing. Wat is het en kunnen er complicaties optreden?
Wat is een tangverlossing?
Een tangverlossing wordt gedaan tijdens de persfase wanneer de bevalling lijkt te stagneren en de baby of de moeder risico loopt. Dit wordt een vaginale kunstverlossing genoemd. Een verlostang is een metalen tang die bestaat uit twee grote gebogen lepels met een gat erin. De tang lijkt een beetje op het soort tang dat je gebruikt bij de bbq om het vlees om te draaien. De tang past precies om het hoofdje van de baby.
Hoe werkt een tangverlossing?
Als blijkt dat een tangverlossing nodig is, heeft de gynaecoloog hier even voorbereiding voor nodig. Het verlosbed wordt eerst klaargemaakt zodat de gynaecoloog er goed bij kan. Dit betekent dat een deel van het bed weggehaald wordt en de beensteunen omhoog worden gezet zodat je benen hierin kunnen. Vervolgens wordt je blaas geleegd met behulp van een katheter. De gynaecoloog doet een inwendig onderzoek om de ligging van het hoofdje te bepalen en te kijken in hoeverre de baby al is ingedaald. Als het nodig is, zal de gynaecoloog een knip zetten zodat de lepels van de tang beter ingebracht kunnen worden. Je krijgt in principe altijd plaatselijke verdoving voordat een knip wordt gezet.
De lepels worden één voor één om het hoofdje van de baby geplaatst. Vervolgens wordt bij iedere wee, de baby steeds een stukje verder naar buiten getrokken totdat het hoofdje geboren is. De rest van het lichaam en de placenta worden zonder extra hulp geboren.
Wanneer is een tangverlossing nodig?
Er zijn verschillende redenen voor de gynaecoloog om te kiezen voor een tangverlossing. Als de gynaecoloog hiervoor kiest dan is er een serieus risico voor de baby of de moeder waardoor het belangrijk is dat de baby zo snel mogelijk wordt geboren. Tijdens het persen wordt de baby in het ziekenhuis doorgaans gemonitord middels een CTG-apparaat zodat het hartritme van de baby in de gaten gehouden kan worden. Zolang de conditie van de baby en moeder goed zijn, is het niet erg dat de persfase wat langer duurt. De volgende oorzaken kunnen redenen zijn waarom een tangverlossing nodig is.
- Zuurstoftekort – de conditie van de baby gaat achteruit waardoor het van belang is dat de baby zo snel mogelijk geboren wordt.
- Ligging baby – De baby ligt ongunstig, bijvoorbeeld een sterrenkijker, waardoor het lastig is door het geboortekanaal te komen.
- Persweeën – de weeën zijn niet sterk genoeg of worden minder.
- Houding moeder – Bevallen op de rug bevordert de uitdrijving niet.
- Vermoeidheid – De bevalling duurt al zo lang dat de moeder uitgeput is en te weinig kracht heeft om goed te persen.
- Bekkenbodem – De bekkenbodemspieren kunnen erg stug zijn
- Volle blaas – Een volle blaas verspert de doorgang.
- Ruggenprik – De persdrang kan traag op gang komen na pijnmedicatie of de weeën zijn niet sterk genoeg. Hierdoor is de kans op een vaginale kunstverlossing groter.
Complicaties voor jou
Een tangverlossing is ondanks de lokale pijnstilling vervelend en pijnlijk. Het kan soms niet helemaal voorkomen worden dat je flink uitscheurt (totaalruptuur) en behoorlijk last hebt van bloeduitstortingen in en rond je vagina. Emotioneel gezien is een kunstverlossing vaak behoorlijk ingrijpend. Je kunt het gevoel hebben dat je hebt gefaald. Wees eerlijk over je gevoelens en praat erover.
Complicaties voor de baby
Na iedere kunstverlossing zal een kinderarts de baby controleren. De afdrukken van de tang zijn vaak nog enkele dagen te zien en ook kan het zijn dat er kleine deukjes aan de zijkant van het hoofd van je baby zitten. Deze complicatie trekt vanzelf weg en ondanks dat het geen blijvend letsel zal opleveren kan je baby er wel last van hebben. Vaak hebben baby’s die met een kunstverlossing ter wereld zijn gekomen last van hoofdpijn en misselijkheid.
Hierdoor kan het drinken de eerste dag(en) wat moeizamer gaan. Probeer je baby zo rustig mogelijk te bewegen en een zo kalm mogelijke omgeving te creëren.
Osteopaat
Baby’s die ook na langere tijd nog last hebben van de geboorte en last hebben van bijvoorbeeld een gespannen gevoel, reflux, krampjes of veel huilen hebben vaak baat bij behandeling van een osteopaat.
Borstvoeding
Doordat je baby na een tangverlossing pijn kan hebben aan hoofd, nek en kaken en bovendien misselijk kan zijn, wil je baby misschien niet meteen drinken. Probeer wel het colostrum (de eerste moedermelk) op te vangen en indien nodig te kolven zodat je baby toch die eerste allerbelangrijkste antistoffen krijgt. Juist na een kunstverlossing is wat extra weerstand heel belangrijk.
Voorkomen
Wanneer overgegaan wordt op een kunstverlossing is dit een acute ingreep die op dat moment vaak niet voorkomen kan worden. Toch kun je wel veel doen om de kans op een natuurlijke bevalling zo groot mogelijk te laten zijn.
- Angst – Als je merkt dat je bang bent voor de bevalling is het goed hier iets aan te doen. Er zijn veel zwangerschapscursussen zoals yoga, hypnobirthing en haptonomie die je kunnen helpen ontspannen richting en tijdens de geboorte.
- Bewegen – Probeer tijdens de zwangerschap zoveel mogelijk te blijven bewegen. Vrouwen die tijdens de zwangerschap actief blijven, bevallen over het algemeen vlotter.
- Bekkenklachten – Als je al tijdens de zwangerschap last hebt van bekkenklachten is het goed hier zo snel mogelijk mee aan de slag te gaan met een fysiotherapeut. Hij of zij zal je begeleiden richting de bevalling.
- Bevalhouding – Probeer in een andere houding dan op je rug te bevallen. Op je rug is de ruimte in je bekken het kleinst en pers je tegen de zwaartekracht in. Bevallen op handen en knieën, op je hurken of met behulp van een baarkruk werkt vaak beter.
- Bevalbad – Steeds vaker bevallen vrouwen in het water. Doordat je meer ontspannen bent, maak je meer oxytocine aan dat zorgt voor sterkere weeën.
- Plassen – Plas zo vaak mogelijk tijdens de bevalling zodat je blaas zo leeg mogelijk is en de doorgang niet versperd wordt.
Herstel
Een tangverlossing vraagt vaak wat langer herstel van je lichaam. Met name het gebied rond je vagina kan erg gevoelig en beurs zijn. Neem de rust om je lijf zo goed mogelijk te laten herstellen. In het ziekenhuis en zeker ook de kraamzorg thuis, zullen je hier tips voor geven.
Bronnen: Antonius ziekenhuis, UMCG
