Kramp in de benen tijdens de zwangerschap: oorzaken & tips

Kuitkramp is ontzettend vervelend. Lig je net lekker te slapen, schiet de kramp erin. Gelukkig is het vaak niks ernstigs, maar wel heel pijnlijk. In dit artikel lees je wat kramp is, hoe dit ontstaat en wat je kan doen tegen kuitkrampen.

Wat is kramp?

Kramp ontstaat doordat de spieren in bijvoorbeeld je been plotseling in hun geheel of gedeeltelijk samentrekken. Ze ontstaan vooral ’s nachts, zijn heel pijnlijk en houden een paar seconden tot een paar minuten aan. Veel vrouwen hebben in de zwangerschap last van kuitkrampen. In principe is het onschuldig, maar wel heel vervelend. Zeker als je ’s nachts last hebt van kuitkrampen en jouw nachtrust hierdoor wordt verstoord. Normaal gesproken verdwijnen de krampen na de bevalling weer.

Oorzaken kramp in de benen tijdens de zwangerschap

Kramp in de benen komt tijdens de zwangerschap vaak voor. In het tweede trimster ontstaat vaak de welbekende kuitkramp. Dit kan aanhouden tot na de bevalling. Hoe dit precies ontstaat is nog niet helemaal duidelijk, maar wel zijn er een aantal theorieën over. Het kan komen door één of meer van de volgende oorzaken:

• Heel simpel, je benen dragen meer gewicht mee tijdens de zwangerschap. Je beenspieren raken hierdoor oververmoeid en dat kan leiden tot kramp.
• Je hebt een gebrek aan bijvoorbeeld magnesium in je lichaam, omdat je de mineralen nu deelt met je baby.
• Doordat je kindje steeds groter wordt, groeit je baarmoeder mee. Hierdoor wordt de bloeddoorstroming moeilijker. Het bloed blijft langer in je benen, omdat het langs de volle baarmoeder naar je hart terug gepompt moet worden. Hierdoor neemt de druk in de aders toe en rekken je bloedvaten op. Daarnaast is de doorbloeding in je benen minder en gaat er minder zuurstof naar je spieren. Als gevolg hiervan kan je eerder last krijgen van kuitkramp.
• Je drinkt te weinig, terwijl je in de zwangerschap juist extra vocht nodig hebt. Alleen al omdat het vruchtwater in de placenta meerdere keren per dag wordt ververst. Daarnaast wordt er meer bloed aangemaakt tijdens de zwangerschap om je baby en de placenta van genoeg bloed te voorzien. Normaal gesproken heb je 4,5 liter bloed in je lichaam. Tijdens de zwangerschap kan dat oplopen tot 7,5 liter. Hiervoor is ook vocht nodig.

Tips bij kramp in de benen tijdens de zwangerschap

’s Nachts wakker worden door kramp wil je zoveel mogelijk voorkomen, want je hebt je rust hard nodig. Hieronder vind je 13 tips, probeer ze uit en kijk wat voor jou werkt:

• Tenen naar je toetrekken – Als ’s nachts de kramp in je kuit schiet, trek dan snel je tenen naar je toe met je handen en duw je hak van je af. Hierdoor strek je de kuitspier en verdwijnt de kramp langzaam weer uit je been. Houdt je tenen vast totdat de kramp is verdwenen en laat ze dan langzaam los. Als je toch al wakker bent, loop dan even een klein stukje of leg een warme kruik tegen je benen voor de ontspanning van de spieren.

• Leun tegen de muur – Als je in beweging bent en de kramp schiet in je kuit, ga dan met je handen tegen de muur staan en zet je been die verkrampt is naar achteren. Je voet blijft plat op de grond staan. Door deze strekking van de spieren verdwijnt de kramp langzaam weer. Blijf net zolang staan, tot dat de kramp weg is.
• Drink voldoende – Het is niet bewezen, maar wel wordt gedacht dat door voldoende te drinken je kuitkramp kan verminderen. Zeker het proberen waard dus. Sowieso is het belangrijk om tijdens de zwangerschap voldoende te drinken, het liefst 2 liter per dag. Zorg er dan wel voor dat je overdag zoveel mogelijk vocht binnen krijgt, zodat je niet ’s nachts alsnog wakker wordt omdat je moet plassen.
• Geen alcohol – Tijdens de zwangerschap drink je als het goed is sowieso geen alcohol. Mocht je dat toch doen, stop daar dan alsnog mee. Het is niet alleen heel schadelijk voor je baby, maar het vergroot ook nog eens de kans op kuitkrampen.
• Niet teveel of te hard sporten – Bewegen en sporten is goed voor jou en je baby, maar te hard of teveel sporten is nu even geen goed idee. Hierdoor kunnen je spieren oververmoeid raken en in de kramp schieten. Probeer voor jezelf uit of het hier door komt en ga tijdelijk minder vaak en/ of minder hard sporten. Lekker wandelen en rustig baantjes zwemmen kan sowieso.
• Zijligging – Soms krijg je minder last van kuitkrampen als je op je linkerzij gaat liggen met je benen opgetrokken. De doorbloeding naar de benen verloopt dan het beste. Waarschijnlijk is dit sowieso een fijne manier van slapen voor jou, nu je buik steeds groter wordt.
• Rust uit – Door je lichaam voldoende te laten uitrusten overdag, heb je ’s nachts minder kans op kramp in je been. Zeker als je ’s nachts niet zo goed slaapt is overdag extra uitrusten een must.
• Massage – Masseer lekker je kuiten of laat je masseren. Masseer je been naar het hart toe, zodat je de bloeddoorstroming helpt. Door de ontspanning van je spieren schieten ze ’s nachts minder snel in de kramp.
• Warm bad – Naast een massage kan je je benen ook lekker laten ontspannen in een warm bad. Het warme water zorgt voor een betere doorbloeding in je benen. Doe dit voordat je gaat slapen, zo slaap je hoogstwaarschijnlijk ook direct lekker in.
• Rek en strek – Voordat je gaat slapen kun je de spieren in je kuit even rekken en strekken. Ga rechtop staan en zet je ene been voor het andere. Zorg dat er op de spieren van het achterste been lichte spanning komt te staan. Houdt hierbij je voeten plat op de grond. Blijf even staan en wissel van been. Herhaal deze oefening drie keer per been.
• Voeteneind omhoog – Als je bedbodem verstelbaar is dan kan je je voeteneind wat omhoog zetten. Kan dit bij jou bed niet? Leg dan een kussen onder je voeten en onderbenen. Dit bevordert de bloedcirculatie.
• Magnesium – Het is niet bewezen dat medicatie helpt bij kuitkrampen, maar er zijn onderzoeken gedaan waaruit blijkt dat het slikken van extra magnesium helpt om kuitkramp te voorkomen bij zwangere vrouwen. Het helpt niet direct, dus je moet wel even geduld hebben. Overleg met je huisarts of verloskundige of jij dit ook mag proberen.
• Zitten – Als je (langdurig) zit probeer dan twee voeten plat op de grond te zetten. Doe dus niet je benen over elkaar heen. Als je jezelf erop betrapt, zet je voeten dan weer naast elkaar. Dat is wellicht even wennen, maar het helpt wel tegen kuitkrampen. Sowieso is langdurig staan of zitten niet goed voor je benen. Blijf daarom afwisselen en regelmatig bewegen.

Bronnen: thuisarts, puurgeboortecentrum