Bevallen van een grote baby kan extra risico’s met zich meebrengen. Daarom meet de verloskundige tijdens je zwangerschap regelmatig de omvang van je buik om te zien hoe je baby groeit. Als je baby te snel groeit of te groot is (macrosomie), krijg je aanvullend onderzoek. Maar wanneer heeft je baby macrosomie? En wat zijn de gevolgen?
Wat betekent macrosomie?
De term macrosomie verwijst naar een te hoog geboortegewicht van je baby. Internationaal gezien wordt hier ook de Engelse term large for gestational age voor gebruikt. Dit betekent in het Nederlands groot voor de duur van de zwangerschap. Wat een te hoog geboortegewicht precies is, hangt ervan af wie je het vraagt. Er worden in de medische wereld verschillende definities gebruikt:
- Je baby weegt meer dan 4000 gram.
- Je baby weegt meer dan 4500 gram.
- Je baby valt boven het 95e percentiel van de groeicurve. Dit betekent dat je kindje bij de 5% hoort van grootste baby’s.
In Nederland weegt 13% van de pasgeboren baby’s tussen de 4000-4499 gram. 2% van de pasgeborenen weegt tussen de 4500-4999 gram. Het hangt dus van de definitie af hoeveel baby’s in Nederland macrosomie hebben.
Wat zijn de risicofactoren voor macrosomie?
Je baby heeft een grotere kans op macrosomie als jij als moeder een of meerdere van de volgende risicofactoren hebt:
- Je hebt een BMI >25 punten. Deze waarde bereken je voordat je zwanger bent geworden. Je BMI is niet meer betrouwbaar te berekenen als je zwanger bent.
- Je hebt diabetes mellitus of zwangerschapsdiabetes.
- Je hebt al meerdere zwangerschappen gehad.
- Een hogere leeftijd als moeder.
- Jij was als baby bij de geboorte zwaarder dan 4000 gram.
- Je hebt al eerder een baby gehad met macrosomie. De kans op herhaling is dan 85% bij elke volgende zwangerschap.
Risico’s voor moeder en kind bij macrosomie
De bevalling verloopt vaak lastiger wanneer je baby erg groot is. De bevalling duurt soms ook langer. Ook heb je een grotere kans op een kunstverlossing, een keizersnede of een subtotale of totale ruptuur.
Je baby loopt een groter risico op een te laag bloedsuiker vlak na de geboorte (neonatale hypoglykemie). Daarnaast bestaat er een grotere kans dat je baby tijdens de bevalling met zijn voorste schouder achter jouw schaambeen blijft steken. Dat brengt weer de nodige complicaties met zich mee tijdens de bevalling.
Diagnose macrosomie
Als je verloskundige je vertelt dat je baby misschien te snel groeit, hoeft dat niet direct te betekenen dat hij macrosomie heeft. Soms klopt de berekening van de duur van je zwangerschap niet. Het kan zijn dat je al verder bent in je zwangerschap dan eerst gedacht. Daarnaast kan je een grote hoeveelheid vruchtwater hebben. Het is ook mogelijk dat je zwangerschapsdiabetes hebt.
Groei-echo
Als er twijfel bestaat over de groei van je baby, maakt de echoscopist een groei-echo. Als daarna het vermoeden blijft dat je baby te groot is, krijg je meestal een afspraak bij de gynaecoloog. Die zal samen met jou de mogelijke oorzaken onderzoeken. Als de gynaecoloog vermoedt dat je zwangerschapsdiabetes hebt, krijg je een glucose tolerantietest. Daarbij krijg je een suikerdrankje om te kijken of je lichaam voldoende insuline aanmaakt. Soms is extra aanvullend echoscopisch onderzoek of bloedonderzoek nodig.
Macrosomie, en dan?
Als de diagnose voor macrosomie is vastgesteld zonder dat er een medisch onderliggende oorzaak voor wordt gevonden, gaat je verloskundige met jou in gesprek. Je moet namelijk kijken of je wel of niet bij 38 weken ingeleid wilt worden. Je verloskundige zal de voor- en nadelen hiervan met je bespreken. Als je besluit dat je niet ingeleid wilt worden, zal je eigen verloskundige je verder begeleiden tijdens je zwangerschap en tijdens de bevalling. Als je wel ingeleid wilt worden, stuurt de verloskundige je door naar het ziekenhuis om daar de behandelmogelijkheden te bespreken.
Macrosomie voorkomen
Op sommige risicofactoren voor macrosomie heb je zelf enige invloed. Met een gezonde leefstijl kun je het risico voor jezelf en voor je baby beperken. Daarbij helpt het als je:
- Een gezond gewicht hebt. Dit is een BMI tussen de 18,5-25 volgens het Voedingscentrum. Probeer voordat je zwanger wordt een gezond gewicht te bereiken. Afvallen tijdens de zwangerschap brengt namelijk risico’s met zich mee. Tijdens je zwangerschap is het normaal dat je wat aankomt, maar een sterke gewichtstoename kan de kans op macrosomie vergroten. Laat je daarom regelmatig wegen bij je verloskundige.
- Gezond leeft. Dat betekent dat je gevarieerd en gezond eet en voldoende beweegt.
- Laat regelmatig je bloedsuikerspiegel controleren als je vermoedt dat je diabetes hebt. Symptomen van zwangerschapsdiabetes zijn o.a.: je hebt veel dorst, moet vaak plassen of je bent vaak vermoeid.
Bronnen: VSV Rotterdam Zuid protocol verdenking macrosomie, Ikazia.nl – macrosomie
