In de eerste maanden van je zwangerschap kan je je behoorlijk moe voelen. Vooral in de eerste weken. Dat is heel logisch. Gelukkig is dat ook heel normaal en ervaren veel vrouwen hetzelfde. Je hoeft dus niet direct naar de dokter toe als je je moe voelt. In dit artikel beschrijven we wat de oorzaken zijn van deze moeheid, geven we jou tips tegen de vermoeidheid en geven we aan in welke gevallen je juist wel de dokter moet bellen.
Oorzaken van vermoeidheid tijdens je zwangerschap
In de eerste weken van je zwangerschap weet je soms niet eens dat je zwanger bent. Terwijl anderen het direct merken aan de veranderingen in hun lichaam. Na de zwangerschapstest weet je het zeker, je bent zwanger. In de eerste weken van jouw zwangerschap maakt het embryo het zwangerschapshormoon hCG aan. Zodra de placenta groot genoeg is, neemt deze die taak over. Dit hormoon zorgt er onder andere voor:
- Dat de baarmoederwand klaar wordt gemaakt voor de innesteling van de embryo.
- Dat er geen nieuwe eicellen worden aangemaakt.
- Dat de embryo goed kan groeien.
Dit hormoon is dus hartstikke nuttig. Maar helaas kan het bij jou ook voor een aantal klachten zorgen. Hoe meer hCG je lichaam aanmaakt, hoe meer klachten je kan ervaren. Eén van deze klachten is de enorme vermoeidheid die je kunt voelen. Naast de hormonale veranderingen, verandert er lichamelijk en psychisch ook van alles:
- hormonen veranderen in je lichaam (hCG en progesteron),
- er wordt een placenta gemaakt,
- je lichaam groeit,
- je stofwisseling gaat sneller,
- je emoties wisselen, en
- je buik wordt steeds groter.
Allemaal dingen die energie kosten en waar je dus moe van kan zijn.
Vermoeidheid in het eerste trimester
Vooral in het eerste trimester kan je heel moe zijn, omdat het zwangerschapshormoon dan op zijn hoogst is. In het eerste trimester wordt het zwangerschapshormoon namelijk iedere twee dagen verdubbeld. Je kunt zo moe zijn dat als je even op de bank gaat liggen je direct in slaap valt of dat je ’s ochtends na een nacht slaap nog net zo moe bent als de dag ervoor. Rond de 12 weken zwangerschap is dit hormoon op zijn hoogst aanwezig in jouw lichaam. Daarna neemt het langzaam weer af. Hierdoor worden je vermoeidheidsklachten normaal gesproken ook minder, maar soms blijft het ook de hele zwangerschap door bestaan.
Vermoeidheid in het derde trimester
Ook in het laatste trimester van je zwangerschap kan je weer meer moeheid ervaren. Je lichaam groeit steeds harder en je buik wordt steeds zwaarder. Daarnaast ben je waarschijnlijk nog aan het werk en heb je misschien al één of meerdere kinderen thuis rondlopen. Dat is niet niks. Ook kan het in die periode voorkomen dat je minder goed gaat slapen, juist vanwege die groter wordende buik. Het is dan lastig om een fijne slaaphouding te vinden.
Veel vrouwen slapen tijdens hun zwangerschap sowieso lichter. Daarnaast moeten ze ’s nachts vaker naar het toilet, hebben ze meer en intensere dromen of ze liggen langer wakker. Maagzuur of rusteloze benen komen ook vaak voor, waardoor slapen lastiger is. Geruststellend wellicht dat dit heel normaal is en erbij hoort, maar wel heel vervelend natuurlijk. In de laatste weken voor de bevalling kan je je daardoor helemaal uitgeput voelen. Straks na de bevalling kan je weer lekker liggen en verdwijnen de meeste zwangerschapsklachten vanzelf.
Tips tegen vermoeidheid tijdens de zwangerschap
- Geef vooral toe aan de moeheid die je ervaart. Luister naar je lichaam. Ga zo vaak als je kunt even uitrusten. Heb je jonge kinderen? Slaap dan met hun slaapjes mee.
- Doe overdag alleen de dingen die echt nodig zijn. Laat andere dingen voor wat ze zijn of vraag je partner, je moeder of een vriendin om je tijdelijk te helpen.
- Ga ’s avonds op tijd naar bed. Ook als je niet kan slapen, blijf dan in bed liggen. Zo rust je lichaam toch lekker uit.
- Eet gezond en drink veel water. Je hebt nu meer vocht nodig dan normaal en omdat je stofwisseling sneller gaat, heb je ook meer voedingsstoffen nodig. Kies zoveel mogelijk voor gezonde snacks. Dit helpt ook tegen eventueel maagzuur. Ook als je misselijk bent, moet je proberen zo goed mogelijk voor jezelf te zorgen en gezond eten.
- Ga bewegen! Even lekker naar buiten voor een wandeling of een fietstochtje. Ga lekker zwemmen of als het kan sporten. Ook al moet je er niet aan denken, bewegen is ook als je moe bent hartstikke goed voor jou en je baby.
Op een gegeven moment wordt de moeheid tijdens jouw zwangerschap vanzelf minder door de hormonale veranderingen en kan je je taken normaal gesproken gewoon weer uitvoeren zoals je altijd deed.
Ervaart iedere vrouw vermoeidheid tijdens de zwangerschap?
De ene zwangere vrouw maakt meer hCG aan dan de andere. Dat zegt overigens niks over het feit of je kindje wel of niet goed groeit. Die hoeveelheid verschilt gewoon per persoon. Hierdoor kan de één meer zwangerschapsklachten ervaren dan een ander. En is de één heel moe en heeft de ander nergens last van.
Moe zijn en werken
Als je je tijdens de zwangerschap vermoeid voelt en je bent nog aan het werk, dan kan je gebruik maken van een aantal rechten. Wellicht wist je niet eens dat je ze had. Maar ze bestaan niet voor niks, dus doe er je voordeel mee. Je hebt tijdens je zwangerschap recht op:
- Regelmatige werktijden. Dit betekent dat je niet verplicht kan worden om over te werken en je hoeft geen nachtdiensten te doen.
- Extra pauzes tot een maximum van één achtste van jouw werkdag.
- Een maximum van 10 uur achtereenvolgens werken op één dag.
- Maximaal 50 uur per week werken in vier weken tijd.
- Medische afspraken tijdens werktijd. Je kan dus rustig naar de verloskundige, gynaecoloog of dokter en ondertussen krijg jij gewoon doorbetaald.
- Een veilige en gezonde werkplek. Dit betekent tijdens de zwangerschap onder andere niet te veel optillen en dragen en dat je op een werkplek werkt zonder gevaarlijke stoffen.
- Het afronden van je contract. Je mag tijdens jouw zwangerschap niet worden ontslagen. Een zwangerschap mag nooit een reden zijn om een contract te beëindigen of om een contract niet te verlengen.
Wanneer moet je een dokter bellen?
Soms ben je niet alleen moe vanwege de hormoonveranderingen of vanwege je steeds groter wordende buik, maar kan je bijvoorbeeld een prenatale depressie hebben, bloedarmoede of iets anders. Als je één of meer van de volgende klachten ervaart, bel dan even met jouw huisarts om een afspraak te maken:
- voel je je extreem moe en langdurig,
- heb je nergens zin in,
- voel je je zwak,
- ben je kortademig,
- voel je je somber,
- ben je lusteloos,
- ben je snel geprikkeld.
Deze klachten hoeven niet direct iets te betekenen, maar het kan wel. De dokter kan je dan nakijken en eventueel je bloed laten prikken. Zo weet je snel wat er aan de hand is. Better safe, than sorry toch!
Bronnen: deverloskundige.nl, opvoeden, FNV en medicinfo
